Исм (дастури забон): Тафовут байни таҳрирҳо

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Content deleted Content added
х Вироиши 217.11.190.210 (Баҳс) вогардонида шуд ба охирин тағйире, ки 217.8.46.219 анҷом дода буд
Барчасб: вогардонӣ
No edit summary
Сатри 1: Сатри 1:
'''Исм''' - [[ҳиссаи нутқ]]ест, ки номи ашё (''санг, об, замин, дарахт, моҳӣ, саг,'') ва [[мафҳум]]ҳои ашёшуда (''шӯриш, хониш, некӣ, ақл'')-ро ифода менамояд. Исм ба саволҳои ''чӣ?, чиҳо?, кӣ?, киҳо?'' ҷавоб мешавад. Исм ба вазифаи ҳамаи аъзои [[ҷумла]] меояд. Он дар [[ҷумла]] пеш аз ҳама вазифаи [[мубтадо]] ва [[пуркунанда]]ро иҷро мекунад. Исм ба вазифаи пуркунанда асосан бо [[пешоянд]]у [[пасоянд]] меояд. Исм ба вазифаи [[хабар]] низ зиёд истифода мешавад. Ҳангоми хабар шуданаш аксар бо бандакҳои хабарӣ ва [[феъл]]ҳои ёридиҳанда сурат мегирад. Муайянкунандаи соҳибӣ ва баёния асосан бо исм ифода мешавад.
'''Исм''' — [[ҳиссаи нутқ]]ест, ки номи ашё (''санг, об, замин, дарахт, моҳӣ, саг,'') ва [[мафҳум]]ҳои ашёшуда (''шӯриш, хониш, некӣ, ақл'')-ро ифода менамояд. Исм ба саволҳои ''чӣ?, чиҳо?, кӣ?, киҳо?'' ҷавоб мешавад. Исм ба вазифаи ҳамаи аъзои [[ҷумла]] меояд. Он дар [[ҷумла]] пеш аз ҳама вазифаи [[мубтадо]] ва [[пуркунанда]]ро иҷро мекунад. Исм ба вазифаи пуркунанда асосан бо [[пешоянд]]у [[пасоянд]] меояд. Исм ба вазифаи [[хабар]] низ зиёд истифода мешавад. Ҳангоми хабар шуданаш аксар бо бандакҳои хабарӣ ва [[феъл]]ҳои ёридиҳанда сурат мегирад. Муайянкунандаи соҳибӣ ва баёния асосан бо исм ифода мешавад.


==Гурӯҳҳои маъноиву грамматикии исм==
== Гурӯҳҳои маъноиву грамматикии исм ==
Исм дар [[забони тоҷикӣ]] ба гурӯҳҳои маъноиву грамматикии зерин ҷудо мешавад:
Исм дар [[забони тоҷикӣ]] ба гурӯҳҳои маъноиву грамматикии зерин ҷудо мешавад:


Сатри 18: Сатри 18:
7. [[Исмҳои танҳо ва ҷамъ]]
7. [[Исмҳои танҳо ва ҷамъ]]


==Калимасозии исм==
== Калимасозии исм ==
Исмҳо аз ҷиҳати таркиби сарфиашон [[исмҳои сода]], [[исмҳои сохта]], [[исмҳои мураккаб]] ва [[исмҳои омехта]] мешаванд.
Исмҳо аз ҷиҳати таркиби сарфиашон [[исмҳои сода]], [[исмҳои сохта]], [[исмҳои мураккаб]] ва [[исмҳои омехта]] мешаванд.


== Манбаъ ==
== Манбаъ ==
* Грамматикаи забони адабии ҳозираи тоҷик.Душанбе:Дониш.-1985,356с.
* Грамматикаи забони адабии ҳозираи тоҷик. Душанбе: Дониш.-1985,356с.


[[Гурӯҳ:Забоншиносӣ]]
[[Гурӯҳ:Забоншиносӣ]]

Нусха 02:24, 8 сентябри 2020

Исм — ҳиссаи нутқест, ки номи ашё (санг, об, замин, дарахт, моҳӣ, саг,) ва мафҳумҳои ашёшуда (шӯриш, хониш, некӣ, ақл)-ро ифода менамояд. Исм ба саволҳои чӣ?, чиҳо?, кӣ?, киҳо? ҷавоб мешавад. Исм ба вазифаи ҳамаи аъзои ҷумла меояд. Он дар ҷумла пеш аз ҳама вазифаи мубтадо ва пуркунандаро иҷро мекунад. Исм ба вазифаи пуркунанда асосан бо пешоянду пасоянд меояд. Исм ба вазифаи хабар низ зиёд истифода мешавад. Ҳангоми хабар шуданаш аксар бо бандакҳои хабарӣ ва феълҳои ёридиҳанда сурат мегирад. Муайянкунандаи соҳибӣ ва баёния асосан бо исм ифода мешавад.

Гурӯҳҳои маъноиву грамматикии исм

Исм дар забони тоҷикӣ ба гурӯҳҳои маъноиву грамматикии зерин ҷудо мешавад:

1. Исмҳои шахс ва ғайришахс

2. Исмҳои ҷинс ва хос

3. Исмҳои ҷомеъ

4. Исмҳои воқеӣ ва мафҳум

5. Исмҳои ҷондор ва беҷон

6. Исмҳои муайян ва номуайян

7. Исмҳои танҳо ва ҷамъ

Калимасозии исм

Исмҳо аз ҷиҳати таркиби сарфиашон исмҳои сода, исмҳои сохта, исмҳои мураккаб ва исмҳои омехта мешаванд.

Манбаъ

  • Грамматикаи забони адабии ҳозираи тоҷик. Душанбе: Дониш.-1985,356с.