Майлув-Сув

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
(Тағйири масир аз Майлув-Су)
Шаҳр
Майлув-Су
қирғ. Майлуу-Суу
41°16′ с. ш. 72°27′ в. д.HGЯO
Кишвар Қирғизистон
Таърих ва ҷуғрофиё
Масоҳат
  • 120 км²
Баландии марказ 1 300 м
Аҳолӣ
Аҳолӣ
Шиносаҳои ададӣ
Нишонаи почта 721100
maylisayt.by.ru/index.ht…
Нишон додан/Пинҳон кардани харита
Майлув-Су дар харитаи
Майлув-Су
Майлув-Су

Майлув-Сув ё Майлӣ-Сой ( қирғ. Майлуу-Суу) — шаҳр дар вилояти Ҷалолободи Қирғизистон аст.

Таърих[вироиш | вироиши манбаъ]

Аз соли 1901 дар он ҷойҳое, ки ҳоло шаҳр воқеъ аст, нафт истихроҷ карда мешавад, ки ин номро ба дарё ва баъдтар ба шаҳр додааст (қирғ. Майлуу-Суу маънояш "оби нафтӣ" ва Майлӣ-Сай - ҳамчун "дараи нафтӣ").

Дар соли 1929, дар дараи Майлӣ-Сой, академик Ферсман пасандозҳои радиобаритро (radiobarite) кашф намуд. Коркарди кон аз соли 1946 оғоз ёфта, то соли 1968 идома ёфт, то он даме, ки кони маъдан ва коргоҳи охирин баста шуданд [2].

Дар тӯли ин 22 сол, ду корхонаи гидрометаллургӣ 10 ҳазор тонна оксиди уран истеҳсол ва коркард карданд [3], ки дар робита бо он то соли 1968 Майлӣ-Сой мақоми шаҳраки пӯшидае дошт, ки дар он 22 000 нафар одамон зиндагӣ мекарданд.

22 декабри соли 1964 Шӯрои Олии хоҷагии халқи (ВСНХ) СССР дар бораи сохтмони заводи чароғҳои электрикии Майлӣ-Сой бо иқтидори лоиҳавии 300 миллион чароғҳои электрикӣ дар як сол, аз ҷумла 200 миллион бо равшании муқаррарӣ ва 100 миллион чароғҳои автомобилӣ қарор қабул кард [4]. Дар охири соли 2002, корхона ба холдинги В.А.В.С фурӯхта шуд.

Ғайр аз конҳо, дар Майлӣ-Сой 2 фабрикаи ғанисозӣ кор мекарданд, ки на танҳо маъдани Майлӣ-Сойро, балки ашёи хоми конҳои наздик - Шекафтар, Қизил- Ҷар ва дигарҳоро, ки дар водии Фарғона ҷойгиранд, коркард мекунанд. Маъданро инчунин ба Майлӣ-Сай аз Олмони Шарқӣ, Чехословакия, Булғористон меовардаанд.

Бузургтарин анборҳои партовҳои радиоактивии ҷаҳон дар наздикии шаҳр ҷойгиранд[5]. Дар соли 2006, мувофиқи созмони экологии Blacksmith Institute, шаҳр ба даҳгонаи шаҳрҳои аз ҳама ифлостарин дар ҷаҳон дохил карда шуд[6].

Ҷуғрофия[вироиш | вироиши манбаъ]

Шаҳр аз маркази вилояти Ҷалолобод 95 км ва аз Бишкек 550 км дуртар ҷойгир аст. Шаҳр дар минтақаи кӯҳӣ дар маҷрои дарёи Майлув-Сув дар баландии 850-1200 метр аз сатҳи баҳр ҷойгир аст. Марз бо Узбекистон 24 км аст.

Аҳолӣ[вироиш | вироиши манбаъ]

Мувофиқи барӯйхатгирии соли 2009 дар Қирғизистон, аҳолии шаҳр 22 853 нафарро ташкил медод, аз ҷумла қирғизҳо - 17 357 нафар ё 76,0%, русҳо - 2382 нафар ё 10,4%, ӯзбекҳо - 1697 нафар ё 7,4%, тоторҳо - 878 нафар ё 3,8%.

То 1 январи соли 2017 шумораи аҳолӣ 21 900 нафар буд.

Пайвандҳо[вироиш | вироиши манбаъ]


Эзоҳ[вироиш | вироиши манбаъ]

  1. Перепись населения Киргизии 2009 года
  2. Фото Бывшая «Семёрка» — один из двух советских заводов по переработке урана в Майли-Сай(пайванди дастнорас — таърих). 23 июли 2008 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 4 марти 2016.
  3. Фото НАСА(пайванди дастнорас — таърих). 23 июли 2008 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 4 марти 2016.
  4. Строительство Майли-Сайского электролампового завода(пайванди дастнорас — таърих). 14 июли 2013 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 4 марти 2016.
  5. Poisoned legacy. The Economist (11 июли 2015). 11 июли 2015 санҷида шуд.
  6. Майлуу-суу признан одним из 10 самых загрязненных городов мира (Киргизия)(рус.)(пайванди дастнорас — таърих). Regnum (19 октябри 2006). 13 августи 2010 санҷида шуд.