Чолпон-Ота
| Шаҳр | |
| қирғ. Чолпон-Ата | |
 | |
| 42°39′ с. ш. 77°05′ в. д.HGЯO | |
| Кишвар | Қирғизистон |
| Таърих ва ҷуғрофиё | |
| Аввалин номбарӣ | 1922 |
| Баландии марказ | 1 630 м |
| Минтақаи замонӣ | UTC+6:00 |
| Аҳолӣ | |
| Аҳолӣ |
|
| Шиносаҳои ададӣ | |
| Нишонаи почта | 715622 |
| cholpon-atacity.kg/index… | |
|
|
|
 Парвандаҳо дар Викианбор | |
Чолпон-Ота (қирғ. Чолпон-Ата [tʃolpon ɑˈtɑ] — «Падари Зуҳра») — шаҳрест дар вилояти Иссиқкӯли Қирғизистон, маркази маъмурии ноҳияи Иссиқкӯл, шаҳр-осоишгоҳ. Аҳолӣ — 12 568 нафар (2017).
Таърих[вироиш | вироиши манбаъ]
Яке аз хатсайрҳои Роҳи Бузурги Абрешим аз шаҳраки бостонӣ мегузарад. Номи Чолпон-Ота аз таркиби калимаҳои забони қирғизӣ «Чолпон» (субҳ ситораи Зуҳра) ва «Ата» (падар) бармеояд.
Дар бораи этимологияи ин топоним якчанд ривоятҳо мавҷуданд. Тибқи ривояти дигар, «Чолпон-Ата» таҳрифи номи авлиёи афсонавӣ Чопан-Ота, ҳимоятгари гӯсфандон аст (аз ин рӯ калимаи «чӯпон»).
Ҷуғрофия[вироиш | вироиши манбаъ]
Шаҳр дар қисми марказии соҳили шимолии Иссиқкӯл, 208 км (265 км бо роҳи автомобилгард) дар шарқи пойтахти ҷумҳурӣ — шаҳри Бишкек, дар масофаи 109 км (145 км бо роҳ) ғарбу шимол ҷойгир аст. Маркази вилоят — шаҳри Қара-Кӯл. Шаҳр бо соҳилҳои регдор ва обҳои мусаффои кӯлаш шуҳрат дорад.
Иқлим[вироиш | вироиши манбаъ]
Иқлими баҳрии мӯътадил, зимистони мулоим ва тобистони салқин аст.
Ҳарорати мутлақи максималии ҳаво + 31 ° (августи 1984), ҳадди ақали мутлақ −21 ° (декабри соли 2001).
Шамол дар тирамоҳ ва зимистон — шимолӣ, дар фасли баҳор ва тобистон — шамолҳои ҷанубу шарқӣ ва ҷанубӣ бартарӣ доранд. Басомади баланд дар тамоми сол (25-27 %).
Бориш дар тобистон рух медиҳад: 30-40 мм дар як моҳ. Дар тирамоҳу баҳор — дар як моҳ 15-20 мм, дар зимистон — 8-10 мм. Барои як сол — 258—272 мм.
Қабати барф доимӣ нест, дар рӯзҳои охири моҳи ноябр ба вуҷуд омада, дар миёнаи моҳи март об мешавад. Баландии миёнаи он ночиз аст (дар моҳҳои январ ва феврал 2-3 см). Баъзе солҳо баландии қабати барф ба 25-30 см, хеле кам ба 45-50 см мерасад.
Туман як ҳодисаи хеле нодир аст (дар 2 сол як маротиба). Танҳо дар баъзе солҳо он то 5-6 рӯз аст.
Аҳолӣ[вироиш | вироиши манбаъ]
| |||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||
Сайёҳӣ[вироиш | вироиши манбаъ]
Дар Чолпон-Ота 12,5 ҳазор нафар зиндагӣ мекунанд; дар моҳҳои тобистон, аҳолии шаҳр аз ҳисоби вуруди сайёҳоне, ки аз дигар минтақаҳои Қирғизистон, инчунин аз Қазоқистон ва Русия ба Иссиқкӯл меоянд, хеле зиёд мешавад. Дар солҳои 2010-ум шумораи сайёҳон аз Русия меафзояд — асосан аз ҳисоби сайёҳон аз Сибир.
Дар шаҳр бисёр меҳмонхонаҳо, пансионатҳо ва хонаҳои истироҳат дар хидмати истироҳаткунандагон мавҷуданд, ки аксари онҳо аз замони Шӯравӣ боқӣ мондаанд. Шумо инчунин метавонед дар пансионатҳои нави хусусӣ, инчунин дар бахши хусусӣ бимонед, иҷора гирифтани ҳуҷраҳо ё хонаҳо дар мавсими истироҳат як амали маъмулист. Дар баробари ин, инфрасохтори шаҳр, хусусан инфрасохтори сайёҳӣ, рушд наёфтааст ва сармоягузории назаррасро талаб мекунад.
Маориф ва фарҳанг[вироиш | вироиши манбаъ]
Дар Чолпон-Ота 2 мактаби маълумоти умумӣ мавҷуданд: литсейи А. И. Абдуразоқов ва гимназияи A. Осмонова. Инчунин, дар шаҳр 2 муассисаи томактабӣ мавҷуд аст, ки дар онҳо 220 нафар кӯдакон тарбия мегиранд. Соли 2002 SOS-Киндердорф — деҳаи кӯдакон ба номи Герман Гмайнер «барои ятимон» бунёд шуд. Ғайр аз ин, дар шаҳр бисёр марказҳои гуногуни таълимӣ мавҷуданд.
Дар айни замон, шаҳр 3 китобхона, 1 кинотеатр, 1 осорхонаи таърихӣ-кишваршиносӣ (таҳти сарпарастии он як осорхонаи беназири кушод — ҷамъоварии бойгонии петроглифҳои қадимӣ) ва маҷмааи хусусии осорхонаҳо (фарҳангӣ-этнографӣ) «Рух-Ордо» дорад, ки тарҷумаи он «Маркази маънавиёт» аст.
Ҷозибаҳои тамошобоб[вироиш | вироиши манбаъ]
Ҷозибаҳои асосии шаҳр кӯли Иссиқкӯл ва қаторкӯҳҳои Ала-Тоо мебошанд. Иссиқ-Иссиқкӯл давлатии таърихӣ ва фарҳангии Осорхона-мамнӯъгоҳ дорад, ки дар Чолпон-Ота аз соли 1979 фаъолият карда истодааст. Экспозицияи осорхона бо коллексияҳое дорад, ки ба таърихи минтақа аз замонҳои қадим то аввали асри XX, таърихи фарҳанги кӯчманчиён, эпоси Манас — авҷи эҷодиёти шифоҳии мардуми қирғиз, шахсиятҳои барҷаста, санъат ва фарҳанги вилояти Иссиқкӯл бахшида шудаанд. Дар наздикии Чолпон-Ота сайёҳон имкон доранд, ки ба дараҳои Чон-Қой-Суу ва Чолпон-Ота ташриф оранд, ки дар он ҷо петроглифҳо ва тепаҳои қабрдорро мебинанд.
Эзоҳ[вироиш | вироиши манбаъ]
Пайвандҳо[вироиш | вироиши манбаъ]
- Осорхона-мамнӯъгоҳи давлатии таърихӣ ва фарҳангии Иссиқкӯл
- Маркази фарҳангӣ " Рух Ордо Тошкул-Ата "дар LJ
- Дар сайти Ассотсиатсияи шаҳрҳои Қирғизистон
 | |
|---|---|
| Дар феҳристҳои китобшинохтӣ |
|
 | Шаҳрҳои тобеи ҷумҳурӣ |  | |
|---|---|---|---|
| Вилоятҳо | |||