Мӯъмин Қаноат

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Мӯъмин Қаноат
Муъминшоҳ Қаноатов
Таърихи таваллуд: 20 май 1932(1932-05-20)
Зодгоҳ: ноҳияи Дарвоз, ҶШС Тоҷикистон
Таърихи даргузашт: 18 май 2018(2018-05-18) (85 сол)
Маҳалли даргузашт: Душанбе
Шаҳрвандӣ:  Тоҷикистон
Навъи фаъолият: шоир, нависанда
Солҳои эҷод: аз 1960
Жанр: достон, шеър
Забони осор: забони тоҷикӣ
Ҷоизаҳо:
ордени Байрақи Сурхи Меҳнат ордени «Нишони Фахрӣ»
Ҷоизаи давлатии СССР
cit.tj/mumin/index.php?i…

Муъмин Қаноат (форсӣ: مؤمن قناعت‎; 2 май 1932, ноҳияи Дарвоз, Вилояти мухтори Кӯҳистони Бадахшон18 май 2018, Душанбе) — шоир, ходими давлатӣ, Шоири халқии Тоҷикистон. Узви вобастаи Академияи илмҳои ҶТ (1991), Дорандаи Ҷоизаи давлатии ИҶШС (1977), Барандаи Ҷоизаи давлатии Тоҷикистон ба номи Абӯабдуллоҳ Рӯдакӣ(1980).[1]

Зиндагинома[вироиш | вироиши манбаъ]

Устод Муъмин Қаноат 2 майи соли 1932 дар деҳаи Курговад дар Дарвоз дар хонаводаи кишоварз ба дунё омадааст. Таҳсилоташро дар мактаби рустояш фаро гирифта, сипас дар колхоз кор кардааст. Нахустин ашъораш дар поёни даҳаи 40-уми садаи бист дар рӯзномаи вилоятии Ғарм чоп шудаанд. Вай соли 1956 бахши забоншиносии тоҷикӣ дар донишкадаи ториху забоншиносии Донишгоҳи давлатии Тоҷикистон ба номи В. И. Ленинро хатм кардааст. Солҳо дар ҳайъати таҳририяи маҷаллаи «Садои Шарқ» кор карда нахуст масъули бахши назм, сипас дабири масъули маҷалла буд. Чанд замоне ҳам сарвиростории нашриёти «Ирфон» -ро бар зимма дошт.[2]. Аз соли 1961 то соли 1991 узви Иттиҳодияи нависандагони ИҶШС буд. Мудири шуъбаи назм, котиби масъули маҷаллаи «Садои Шарқ» (1956—1966), муовини раиси Садорати ИНТ (1968—1976), аз 1976 то 1991 котиби якуми Раёсати Иттиҳодияи нависандагони Тоҷикистон буд. Директори Институти осори хаттии АИ ҶТ (1991). Раиси Кумитаи корҳои байналхалқии Шӯрои Олии ИҶШС (1991). Замоне узви Ҳизби коммунистии Иттиҳоди Шӯравӣ (аз 1962 то оғози даҳаи 1990), узви Кумитаи Марказии Ҳизби коммунистии Тоҷикистон. Намояндаи халқии ИҶШС (1989—1991)(иҷлосияи X—XI), котиби Раёсати Иттиҳоди нависандагони ИҶШС, раиси Кумитаи тоҷикистонии пуштибонӣ аз сулҳ, узви Кумитаи ҷоизаҳои ленинӣ ва давлатӣ дар бахши адабиёт, ҳунар ва меъморӣ, узви Кумитаи Шӯравии ҳамдилӣ бо кишварҳои Осиё ва Африко буд. Муъмин Қаноат нимаи дуюми рӯзи 18 майи соли 2018 дар манзилаш дар маҳаллаи Ҳаёти нав ш Душанбе вафот кард. Маросими дафни Муъмин Қаноат рӯзи 19 май доир гардид ва дар Лучоб ба хок супорида шуд. Раисиҷумҳури Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон ба аҳли оила ва наздикону пайвандони Муъмин Қаноат нисбати марги ӯ изҳори таслият кардааст.[3]

Осор[вироиш | вироиши манбаъ]

Нахустин маҷмӯаи ашъори Муъмин Қаноат соли 1960 бо номи «Шарора» ба табъ расида буд. Соли 1977 барои достонҳои «Сурӯши Сталинград» ва «Модарнома» ҷоизаи давлатии Иттиҳоди Шӯравиро дарёфт кард. Ин достонҳо сипас чун осори сарфарозшуда ба ҷоизаи давлатии Иттиҳоди Шӯравӣ борҳо мунташир ва ба дигар забонҳо баргардон шудаанд: аз он ҷумла, ба русӣ «Голоса Сталинграда», «Советский писатель», М., 1979 ва нашриёти «Ирфон» (1979), дар Фрунзе ва Нуқусе (1980). Чопи қирғизии ин осор «Достони Оташ» ва ғазалҳои устодро низ дар бар дошт. Узви Иттифоқи нависандагони Тоҷикистон аст. То кунун беш аз 12 маҷмӯаи ашъораш нашр шудааст. Достонҳои «Сурӯши Сталинград», «Тоҷикистон — исми ман», «Гаҳвораи Сино», «Масъуднома» ва силсилаи «Созҳои Шероз» ӯро аз маъруфтарин шоирони порсигӯйи садаи 20 кардаанд. Яке аз тозатарин осораш достони «Масъуднома» аст, ки дар бораи Шаҳид Аҳмадшоҳ Масъуд суруда шудааст.

Мукофот ва Ҷоизаҳо[вироиш | вироиши манбаъ]

Китобшиносӣ[вироиш | вироиши манбаъ]

Шеър дар васфи забони тоҷикӣ[вироиш | вироиши манбаъ]

« муаллиф
Мӯъмин Қаноат
Қанд ҷӯйӣ, панд ҷӯйӣ эй ҷаноб,
Ҳарчи меҷӯйӣ, биҷӯ,
Бекарон баҳрест, гавҳар беҳисоб,
Ҳарчи меҷӯйӣ, биҷӯ.
Порсӣ гӯйӣ, дарӣ гӯйӣ варо,
Ҳарчи мегӯйӣ, бигӯ.
Лафзи ишқу дилбарӣ гӯйӣ варо,
Ҳарчи мегӯйӣ, бигӯ.
Баҳри ман танҳо забони модарист
Ҳамчу меҳри модар аст.
Баҳри ӯ ташбеҳи дигар нест, нест,
Чунки шири модар аст.
З-ин сабаб чун шӯхиҳои дилбарам
Дӯст медорам варо,
Чун навозишҳои гарми модарам
Дӯст медорам варо.
»

сарчашма=http://www.cit.tj/mumin/sherho.php?id=zabontoj_sher_asarho Муъмин Қаноат БА ҲАВОДОРИ ЗАБОНИ ТОҶИКӢ

Ёдгорӣ[вироиш | вироиши манбаъ]

  • Осорхона ва пайкараи Мӯъмин Қаноат (деҳаи Умарак, ноҳияи Дарвоз)[5]

Эзоҳ[вироиш | вироиши манбаъ]

  1. Академияи илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон.Ҳайати шахсӣ. — Душанбе: Дониш, 2011. — 216 с.
  2. Муъмин Қаноат дар сомонаи www.pisateli.freenet.tj (Писатели Таджикистана) // «Писатели Таджикистана», Душанбе: «Ирфон», 1986. 9 апрели 2011 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 29 Январ 2010.
  3. ПАЁМИ ТАСЛИЯТИ ЭМОМАЛӢ РАҲМОН БА ПАЙВАНДОНИ МӮЪМИН ҚАНОАТ(пайванди дастнорас)
  4. Муъмин Қаноат
  5. Sputnik Тоҷикистон. Ифтитоҳи осорхона ва пайкараи Мӯъмин Қаноат дар ноҳияи Дарвоз(тоҷ.). Sputnik Тоҷикистон (20221108T1840+0500). 9 ноябри 2022 санҷида шуд.