Хилофати Аббосиён

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
(Тағйири масир аз Халифаи Аббосӣ)
Хилофати Аббосиён
(ар. الدولة العباسية‎)

750 — 945

1124 — 1258


 

 

 

Парчами хилофат
Пойтахт Анбор (750-762)
Бағдод (762-836)
Самарра (836-892)
Бағдод (892-1258)
Забон(ҳо) арабӣ
Воҳиди пул gold dinar[d] ва дирҳам[d]
Майдон
  • 11 100 000 км²[1]
Шакли ҳукмронӣ Динсолорӣ
Амирулмуъинин, халифа

Хилофати Аббосиён (ар. الدولة العباسية‎) — дуюмин силсилаи хилофати араб (7491258).

Таъсиси хилофат[вироиш | вироиши манбаъ]

Аз ғалаба бар Марвони II (Уммавиён) на шӯришчиёни Абумуслим, балки Абулаббос истифода бурда, ба тахти Хилофати Бағдод нишаст ва асосгузори сулолаи нави халифаҳои араб шуд. Бо амри Аббос аъзоёни хонадони Уммавиён нест карда шуданд. Аз ин сулолаи Уммавиён танҳо як нафар — Абдураҳмон ҷон ба саломат бурда, ба Испания гурехт ва соли 756 худро амири Андалус эълон кард. Аз куштори Аббос Абумуслим ҳам наҷот ёфта натавонист. Ба ҷои он, ки ба Абумуслим барои шикаст додани Марвони II миннатдорӣ изҳор кунад, халифаи нав ӯро ба зиндон партофта, баъди чанде қатл кард. Халифаҳои сулолаи нав аз амаки Муҳаммад пайғамбар — Аббос оғоз ёфтааст. Яъне, чун авлоди Алӣ ибни Абӯтолиб Абулаббос ба хонадони пайғамбари Аллоҳ мансуб буд.

Аббос аз ғазаби Марвони II тарсида, дар Куфа пинҳон шуд. Баъди дар назди мардуми Куфа савганд ёд кардан Абулаббос ба шаҳри Анбар рафта, қароргоҳи худро ташкил намуд. Ба ин ҷо аз тамоми гӯшаю канори хилофат хешу табори ӯ ҷамъ омада, иброз доштанд, ки омадаанд, то ки ба халифаи нав итоат кунанд. Абулаббос 4 сол ҳукмронӣ карда, соли 754 дар синни 30-солагӣ вафот кард. Ҳангоми беморӣ Абулаббос бародари худ Абӯҷаъфарро вориси тахту тоҷи Аббосиён эълон кард. Баъди ба тахт нишастан халифаи нав номи «Мансур»-ро гирифт, ки маънояш «ғолиб» мебошад.

Шӯриши Муқаннаъ[вироиш | вироиши манбаъ]

Шӯриши Муқаннаъ дар Мовароуннаҳр соли 776 оғоз ёфта, то соли 783 давом кардааст. Ин ҳаракати оммавиро «шӯриши сафедҷомагон» номидаанд. Аз арабӣ тарҷумаи «Муқаннаъ» ҳамин маъниро дорад. Муқаннаъ дар аввал ҳам муқобили Абумуслим ва ҳам муқобили Аббос буд. Бо сабаби таблиғоти зидди Аббосиён Муқаннаъро халифа Мансур дар Марв дастгир карда, ба яке аз зиндонҳои Бағдод партофт. Вале ӯ дере нагузашта, аз он ҷо гурехта, ба Марв баргашт. Баъд аз Марв ба Мовароуннаҳр омада, мардумро ба муборизаи зидди арабҳо даъват намуд. Дар ғоибии Муқаннаъ дар Мовароуннаҳр «шӯриши сафедҷомагон» васеъ паҳн шуда, қисми зиёди водиҳои Қашкадарё ва Зарафшонро фаро гирифт. Дере нагузашта шӯриш ба Бухоро ҳам омад. Сабаби дар зери парчами Муқаннаъ муттаҳидшавии мардуми Мовароуннаҳр он буд, ки баъди омадани арабҳо мардуми меҳнаткаш озодии худро аз даст доданд. Арабҳо кишоварзон ва ҳунармандонро бо андозҳои миёншикан қашшоқ карданд. Ғайр аз ин, арабҳо аҳолии Мовароуннаҳрро дар сохтмони иншоотҳои бинокорӣ, кандани ҷӯй, роҳҳо ва корҳои дигари ҷамъиятӣ бепул истифода мебурданд. Муқаннаъ ба Осиёи Марказӣ омада, ба тобеонаш фармуд, ки дар кӯҳи Санам қалъаи мустаҳкам созанд. Ин фармони Муқаннаъ бо тезӣ иҷро карда шуд. Халифа Маҳдӣ, ки дар Нишопур буд, ба муқобили Муқаннаъ артиш сершумору пурзӯри худро сафарбар кард. Халифа ба Нишопур барои он омад, ки дар мубориза бар зидди Муқаннаъ шахсан роҳбарӣ кунад. Маҳдӣ аксарияти фармондеҳони артишро барои беҷуръатию ноуҳдабароӣ аз вазифа сабукдӯш карда, ба ҷои Онҳо дигаронро таъйин намуд. Сарфи назар аз ин дар ибтидо ӯ шӯриши «сафедҷомагон»-ро пахш карда натавонист. Ба Маҳдӣ лозим омад, ки барои ин кор 7 сол сарф кунад. Дар муҳорибаи охирин ҳам шӯришчиён қалъаи худро каҳрамонона муҳофизат мекарданд, гарчанде ки лашкари халифа аз онҳо чандин маротиба зиёд буд. Вақте ки Лашкари халифа қалъаро фатҳ мекунад. Муқаннаъ заҳр хӯрда, мемирад. Шӯриши «сафедҷомагон» шикаст хӯрд. Ҳамин тариқ, дар Мовароуннаҳр умри ҳокимияти Аббосиён боз якчанд дахсолаи дигар дароз шуд.

Идораи Хилофати Аббосиён[вироиш | вироиши манбаъ]

Хилифат ҳангоми Ҳорунаррашид (786809)

Хилофати Бағдод давлати исломӣ буд. Мувофиқи қонунҳои мазҳаби суннӣ халифаи Аббосиён вазифаи имом ва амир, яъне ҳокимияти динӣ ва дунявии хилофатро дар ихтиёри худ дошт. Халифа ҳамчун сарвари мусулмонон, ворис ва муовини Муҳаммад пайғамбар ва ҳатто намояндаи Аллоҳ дар Замин, аз ин рӯ, соҳиби олии тамоми Замин ва боигариҳои дигари мамлакат ба шумор мерафт. Ҳокимияти халифа номаҳдуд, яъне мутлақ буд. Табақаи болоии ин мутлақиятро аъзоёни сулола ва наздикони дигари халифа ташкил менамуданд. Ноибони халифа дар внлоятхо аз тарафи халифа таъйин карда мешуданд ва танҳо ба ӯ итоат мекарданд. Азхудкунии андозҳо аз тарафи ноибони халифа кирдори ғайриқонуни шуморида шуда, гунаҳкор ба ҷазои сахт гирифтор карда мешуд. Ашрофони араб танҳо хилофатро идора карда наметавонистанд. Нуфузи ашхоси маъруфи эронӣ то андозае баланд буд, ки халифаҳо маҷбур шуданд хилофатро бо ҳамроҳии онҳо идора кунанд. Мансури Аббосӣ номҳои мақомоти ҳокимияти марказӣ ва тарзи идоракунии хилофатро мисли Сосониён ташкил намуд. Доир ба соҳаҳои алоҳида вазоратҳо мавҷуд буданд. Ба вазоратҳо вазирон роҳбарӣ мекарданд. Дар зарфи ним аср ин вазифаҳоро асосан аъзоёни сулолаи Бармакиҳои Эрон иҷро менамуданд. Яке аз вазирон сарвазир шуд. Ӯ ёрдамчии аввали халифа ба ҳисоб мерафт. Сарвазир дар ихтиёри худ дастгоҳи идораи молия, артиш ва муассисаи назорати давлатиро дошт. Сарвазир инчунин муҳри халифаро ихтиёрдори мекард. Ҳамчун сохибн муҳр сарвазир тамоми ҳокимияти олиро ба худ тобеъ карда буд. Ба амру фармонҳо ва ҳуҷҷатҳои дигари аз ҷониби халифа ба даст расида муҳр мемонд. Барои ба санадҳо пахш кардани муҳр аз халифа иҷозат намепурсид Ашроф ва амалдорони эронӣ ҳамин тариқ, тавассути Бармакиҳо халифаро дар зери назорати худ нигоҳ медоштанд.

Халифа Ҳорунаррашид (786—809) Бармакиҳоро аз ҳокимият маҳрум ва як қисми онҳоро қатл кард. Вале аъзоёни ин сулола боз муддати дуру дароз ба халифаҳои Аббосиён ва давлатҳои Тоҳириён, Саффориён, Ғазнавнён ва Салчуқиён дар вазифаҳои гуногуни баланди давлатӣ хидмат кардаанд.

Барҳамхӯрии Хилофати Аббосиён[вироиш | вироиши манбаъ]

Аббосиён ҳудудҳои империяи ташкилкардаи Уммавиёнро ҳанӯз аз аввали ҳукмронии худ дар дасташон нигоҳ дошта натавонистанд. Барҳамхӯрии Хилофати Бағдод аз қисмати ғарбии он оғоз ёфт. Андалусия ба ҳайати Хилофати Бағдод дохил нашуд. Дар ин вилоят Абдурраҳмон, ки аз таъқиби Аббосиён ба ин ҷо фирор карда буд, Хилофати Қурдобаро ташкил намуд. Дар охирҳои асри VIII Мағриб ҳам аз хилофат ҷудо шуд. Онро имоми шиъа Идрис забт карда, ба сулолаи мустақили Идрисҳо асос гузошт. Соли 800 ноиби Мағриб Иброҳим Ибни Ағлаб Африқои Шимолиро ҷудо карда, подшоҳи он шуд. Қисмати боқимондаи Хилофати Араб то муддати муайян дар ҳайати Хилофати Бағдод монд. Аз байн қариб боз 200 сол сипарӣ шуд. Дар тӯли ин давра дар тамоми гӯшаю канорҳои Хилофати Бағдод бар зидди истибдоди Аббосиён ҳаракатҳои халқӣ ба амал омаданд. Ҳаракати хуррамиҳо ва зинҷҳо калонтарини онҳо буда, ҳокимияти Хилофати Аббосиёнро боз ҳам заифтар гардонд. Вилоятҳо ҳам аз тобеияти халифаҳо мебаромаданд. Давлатҳое, ки як вақтҳо аз тарафи Уммавиён забт карда шуда буданд, аз ҳайати Хилофати Бағдод баромада, давлатҳои соҳибистиқлолро ташкил менамуданд.

Дар миёнаҳои асри IX Мисри ҳам истиқлол ба даст овард. Аз Хилофати Бағдод аввал Хуросон ва сипас Эрони Ғарбӣ ҷудо шуд. Дар Мовароуннаҳр ва Хуросон аввал давлатҳои Тоҳириён ва Саффориён ва баъд давлати Сомониён тавлид ёфт. Дар Фурот давлати мустақили Мосул таъсис гардид. Дар нимаи дуюми асри X дар Эрони Шарқӣ ва як қисми Афғонистон давлати туркию эронии Ғазнавиён ташкил ёфт. Дар миёнаҳои ин аср дар ихтиёри халифаҳои Аббосиён Арабистон ва як қисми Байнаннахрайни атрофи шаҳри Бағдод монду халос.

Соли 1055 Бағдодро туркҳои салҷуқӣ ишғол карданд. Намояндаи туркҳо Туғрулбек худро султони ин давлати нав эълон кард. Баъди ин дар дасти халифаҳо танҳо вазифаи роҳбарӣ ба дини ислом монду бас. Халифаҳо пойтахти худро ба Самарра кӯчониданд. Халифаҳои аббоси то соли 1258, яъне то ба ин ҷо омадани истилогарони Муғулсарварии дини исломро ба уҳда доштанд.

Намудҳои заминдорӣ дар хилофат[вироиш | вироиши манбаъ]

Тамоми замин ба чор намуд тақсим мешавад.

Намуди якум — заминҳое, ки мусулмонҳо ба кор андохтаанд. Ин Замини ушр (даҳяки ҳосили ин заминҳоро арабҳои мусулмон ба давлат месупориданд) мебошад ва ба он хироҷ (андоз ба замин андохта мешавад. Ин андоз аз онҳое ситонида мешуд, ки ба арабҳо тобеъ шуда бошанд ҳам, дини худро аз даст надодаанд) андохтан манъ аст…

Намуди дуюм — Заминҳое, ки соҳибонашон дини исломро қабул карда, онҳоро бо ҳамин роҳ аз даст надодаанд…

Намуди сеюм — заминҳое, ки аз бединҳо (Кофир) бо зӯри яроқ кашида гирифта шудаанд…

Намуди чорум — заминҳое, ки бединҳо оид ба онҳо қарордод ба имзо расонидаанд, намуди махсуси замин аст, ки ба он хироҷ андохта мешавад…

Хироҷ чӣ дар сурати қабули ислом ва чӣ дар мавриди пайдо намудани пуштибон тағйирнопазир аст. Ин заминҳоро фурӯхтан мумкин нест, чунки мақоми мулкҳои вақфро доранд…

Халифаҳо[вироиш | вироиши манбаъ]

Халифҳои Хилофати Аббосӣ аз табори Аббосиён.

Ном Ҳукмронӣ Эзоҳ
Қудрат
1 Абуль-Аббас ас-Саффах 750—754 Во время хорасанских волнений против Омейядов наладил отношения с Абу Муслимом и провозгласил себя халифом. Умер от оспы через четыре года после восшествия на престол.
2 Абу Джафар аль-Мансур 754—775 Подавил очаги сопротивления омейядов в Ираке, мятеж в Медине (762 г.) и притязания дяди Абдуллы (774 г.). Основатель Багдада.
3 Мухаммад аль-Махди 775—785 Осуществил реформу налогообложения. Особое внимание уделял борьбе с зиндиками. Подавил восстание Муканны (776—783 гг.) и мятеж Алидов в Хиджазе (785 г.).
4 Муса аль-Хади 785—786 Добровольно признал власть своего брата Харуна ар-Рашида, однако был отравлен собственной матерью.
5 Харун ар-Рашид 786—809, 785—786 Первый период правления Харуна ар-Рашида ознаменовался экономическим и культурным расцвето м. Стало развиваться сельское хозяйство, ремёсла, торговля и культура. Он основал в Багдаде университет и библиотеку. Во время правления Харуна ар-Рашида произошли антиправительственные восстания в Дейлеме, Сирии и других областях халифата.
6 Мухаммад аль-Амин 809—813 Аль-Амин пренебрегал государственными делами, предавался развлечениям, за что не пользовался популярностью в народе. Ввязался в конфликт с братом аль-Мамуном из-за престолонаследия (третья фитна). После осады Багдада войсками аль-Мамуна аль-Амин бежал, но был схвачен и казнён.
7 Абдуллах аль-Мамун 813—833, 809—813 Привлёк к управлению государством учёных и основал в Багдаде Дом Мудрости (Бейт аль-хикма). Симпатизировал мутазилитам и в 827 году официально признал сотворённость Корана. В 831 году аль-Мамун предпринял безуспешную попытку найти сокровища в Пирамиде Хеопса.
8 Ибрахим ибн аль-Махди 817—819 В 817 г. жители Багдада подняли восстание против халифа аль-Мамуна и провозгласили халифом Ибрахима ибн аль-Махди. В 819 после нескольких месяцев осады аль-Мамун овладел Багдадом, а Ибрахим ибн аль-Махди бежал.
9 Мухаммад аль-Мутасим 833—842 Прекратил кампанию против византийцев и вернулся в Багдад. Осенью 835 года аль-Мутасим перенёс столицу халифата из Багдада в Самарру. Подавил восстание Бабека в Азербайджане.
10 Харун аль-Васик 842—847 Во время его правления активизировалась михна. В Багдаде, Самарре и Басре наибольшее влияние среди придворных теологов приобрели мутазилиты. Умер от болезни.
11 Джафар аль-Мутаваккиль 847—861 Стремился укрепить авторитет халифской власти, опираясь на консервативную часть исламского общества. Приложил много усилий при строительстве Самарры. Потеснил мутазилитов и прекратил михну. В 851 г. приказал сровнять с землей мавзолей имама Хусейна ибн Али в г. Кербела. Во время его правления ускорился процесс ослабления халифата. Был убит своими же телохранителями в Самарре.
Таназзул
12 Мухаммад аль-Мунтасир 861—862 Придя к власти, халиф аль-Мунтасир обвинил в убийстве и казнил визиря своего отца Аль-Фатха ибн Хакана. Он хорошо относился к Алидам и при нём был отменён запрет на посещение могилы Хусейна ибн Али в Кербеле. Он умер от боли в горле и возможно был отравлен.
13 Ахмад аль-Мустаин 862—866 Ахмад аль-Мустаин был избран тюркскими командирами, которые имели фактическую власть в халифате. При нём вспыхнули восстания Алидов в Табаристане, Рее и других областях халифата.
14 Зубайр аль-Мутазз 866—869 Захватил власть в результате гражданской войны против аль-Мустаина. Во времена его правления в стране нарастал кризис: оплата, которую требовали тюрки, североафриканцы и другие солдаты, составляла двухлетнему доходу от налогов со всего халифата. Все провинции оказались захвачены узурпаторами или местными командирами.
15 Мухаммад аль-Мухтади 869—870 Аль-Мухтади резко сократил расходы на двор. В конце 869 года разгорелся конфликт между тюркскими командирами Мусой и Салихом.
16 Ахмад аль-Мутамид 870—892 Разделил государство на западную и восточную части. Эмиром западной части назначил своего сына — Джафара, а восточной своего брата — аль-Муваффака, который стал фактическим правителем халифата.
17 Абдуллах аль-Мутадид 892—902 Аль-Мутадид был храбрым и энергичным правителем. Он подавил хариджитов в Месопотамии и вернул Египет под власть халифата.
18 Али аль-Муктафи 902—908 Аль-Муктафи считается последним из успешных багдадских халифов. Он сумел укрепиться на троне и вернуть под власть халифата Египет, однако именно при нём стали усиливаться карматы.
19 Джафар аль-Муктадир 908—929, 929—932 Аль-Муктадир был слабым правителем, предпочитавшим проводить время в пирушках и гаремных утехах, при нём Арабский халифат перешёл к постоянному упадку, уже более не сменявшемуся подъёмами. При этом была потеряна Северная Африка, отпали Египет и Мосул, бушевали карматы.
20 Абдаллах ибн аль-Мутазз 908 В 902 году Абдаллах ибн аль-Мутазз покинул двор, но в смутное время, наступившее после смерти аль-Муктафи, оказался втянутым в династическую борьбу и на один день (17 декабря 908 года) захватил халифский престол. Однако уже на следующий день был свергнут придворной гвардией во главе с собственным племянником и через несколько дней казнён.
21 Мухаммад аль-Кахир 929,
932—934
После убийства аль-Муктадира в 932 году заговорщики, опасаясь мести со стороны сына покойного, предпочли возвести на трон Аль-Кахира. Он тут же развернул такую кампанию террора. Вскоре организовался новый заговор и халиф был схвачен заговорщиками. Так как он отказался добровольно отречься от престола, то его ослепили и бросили в тюрьму на 11 лет.
22 Ахмад ар-Ради 934—940 Реальной властью в халифате обладал визирь Ибн Раик. Ар-Ради считается последним «настоящим» халифом, который реально выполнял все положенные халифу религиозные обязанности. Однако в целом халифат при нём продолжал уходить в упадок: отпали Северная Африка с частью Сирии и Месопотамии, в Аравии власть взяли в свои руки карматы и местные вожди.
23 Ибрахим аль-Муттаки 940—944 В государственных делах аль-Муттаки целиком зависел от командования армии и не мог на них существенно влиять. В период его правления византийцы дошли до Нисибина. Произошло восстание в Васите.
24 Абдуллах аль-Мустакфи 944—946 В период его правления на Багдад напали войска Буида Ахмада ибн Бувайха. Аль-Мустакфи приблизил к себе Буидов и те, увеличив своё влияние, вскоре установили контроль над казной. В 976 г. Ахмад ибн Бувайх заподозрил халифа в заговоре против него и двинул свою гвардию на дворец. В результате халиф был ослеплен и низложен. Продолжилось вторжения византийцев и русов.
Под властью Буидов
25 Абуль-Касим аль-Мути 946—974 Халифу аль-Мути пришлось содержать себя за счет доходов с некоторых оставленных ему имений, которых едва хватало на то, чтобы оградить себя от нужды. В 974 г. его разбил паралич и он отрекся от престола в пользу сына ат-Таи.
26 Абу Бакр ат-Таи 974—991 Подобно своему отцу, ат-Таи влачил более чем ничтожное существование и иногда был лишён самого необходимого. Он переносил презрение и полное непонимание со стороны шиитских султанов. В 991 г. ат-Таи Буиды сместили его и передали Халифат сыну аль-Муттаки, аль-Кадиру.
27 Аль-Кадир 991—1031 Аль-Кадир был добрым, религиозным, милосердным и богобоязненный человеком. Женившись на дочери султана Баха ад-даулы, он сумел в какой-то мере возвратить утерянный блеск аббасидскому халифату.
28 Аль-Каим 1031—1075 При аль-Каиме Ирак был завоеван турками-сельджуками. Поскольку сельджуки были суннитами, положение халифов сразу значительно улучшилось. Правда, светской властью сельджукские султаны делиться не собирались. В 1058 г. правитель сельджукской державы Тогрыл I получил от аль-Каима инвеституру на титул султана. Сельджуки предоставили халифам средства на довольно представительную жизнь.
Под властью Сельджукидов
29 Абдуллах аль-Муктади 1075—1094 В 1087 г. аль-Муктади женился на дочери сельджукского султана Маликшаха, которая умерла через два года. В 1092 г. Маликшах прибыл в Багдад, попытался низложить халифа и выслать его из города. Однако, Маликшах тяжело заболел и умер, так и не успев выполнить своё намерение. В период правления халифа аль-Муктади сельджуки восстановили контроль над Антиохией, который ранее Византия отбила ӯ мусульман. Завоевания в Индии позволили установить контроль над новыми территориями.
30 Ахмад аль-Мустазхир 1094—1118 Аль-Мустазхир был добродетельным человеком, образованным, милосердным справедливым человеком. Он писал стихи и выслушивал жалобы своих подданных. При нём в Багдаде царило благополучие, но в восточных областях мусульманского мира начались первые Крестовые походы.
31 Абу Мансур аль-Мустаршид 1118—1135 В 1125 г. между халифом аль-Мустаршидом и сельджукским султаном Масудом произошли военные столкновения, в результате чего аль-Мустаршид Биллах потерпел поражение, был пленен и выслан в одну из крепостей Хамадана. Дядя Масуда, султан Санджар, попросил его освободить аль-Мустаршида и публично извиниться. Масуд согласился выполнить просьбу дяди и тогда султан Санджар послал к халифу своих представителей и солдат для того, чтобы те сообщили ему о примирении. Среди солдата была группа ассасинов-батинитов, которая проникла в шатер халифа. Когда охрана узнала об этом халиф и несколько его приближённых были убиты, но солдатам удалось перебить всех убийц.
32 Абу Джафар ар-Рашид 1135—1136 После вступления на на престол, сельджукский султан Масуд потребовал с молодого халифа 400 тысяч динаров, которые его отец обязался выплатить ему в период пленения. Халиф ар-Рашид отказался выплатить эту сумму и обратился за помощью к эмиру Мосула Имадуддину Занги. В это время в Багдад приехал Сельджукид Дауд и ар-Рашид объявил его султаном. В результате отношения между Масудом и халифом ещё более ухудшились и Масуд с большой армией вошел в Багдад. Самому халифу пришлось бежать вместе с Имадуддином Занги в Мосул.
33 Мухаммад аль-Муктафи 1136—1160 Он пришел к власти в возрасте 41 года, в результате низложения сельджукский султаном Масудом своего племянника ар-Рашида Биллаха. Его женой была сестра султана Масуда. В 1139 г (542 г. х.) халиф аль-Муктафи Лиамриллах объявил своим наследником своего сына Юсуфа аль-Мустанджида. В 1146 г. (549 г. х.) был убийт фатимидский халиф аз-Захир Биллах. Халиф аль-Муктафи призвал Hypуддина Занги воспользоваться этим и совершить поход на Фатимидов, окончательно низложив эту династию. Однако в тот период Hypуддин Занги был занят войной с крестоносцами и Византией. Установив контроль над Дамаском, Занги превратил своё государство в могущественную силу.
34 Юсуф аль-Мустанджид 1160—1170 Халиф аль-Мустанджид был добродетельным, справедливым и образованным человеком. Он писал стихи и изучал науки, в том числе астрономию. Во времена Он значительно его правления были уменьшены налоги и таможенные пошлины. В Сирии и Египте шли ожесточенные войны между крестоносцами и мусульманами. В связи с упадок государства Фатимидов, мусульманскими армиями командовал только атабек Hypуддин Занги.
35 Аль-Мустади 1170—1180 Не обладал достаточной военной силой, чтобы реально править государством. Сохранял формальные полномочия халифа. Аль-Мустади снизил налоги, построил множество мечетей и школ.
36 Ахмад ан-Насир 1180—1225 Вёл борьбу с сельджуками и хорезмшахами.
37 Аз-Захир 1225—1226 Во время правления аз-Захира он снизил налоги и создал сильную армию.
38 Аль-Мустансир 1226—1242 Построил в Багдаде Медресе Мустансирия. Отбил атаку монголов на Багдад, а в последующем был занят усилением армии и укреплением фортификаций столицы халифата.
39 Аль-Мустасим 1242—1258 Во время похода Хулагу на Халифат аль-Мустасим ничего не предпринял, а лишь посылал монголам угрозы и оскорбления. В 1258 году Багдад был взят монголами, а Аль-Мустасим — казнён.

Пайвандҳо[вироиш | вироиши манбаъ]

Хилофати Аббосиён

  1. https://thinkafrica.net/abbasid/ — 2018.