Jump to content

Хуруҷи обилаи маймун (2022)

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод

Сар задани бемории обилаи (гули) маймун дар соли 2022 сар задани бемории вирусии зооантропонозии маймунӣ[1] дар соли 2022 мебошад, ки дар як қатор кишварҳо мушоҳида мешавад.

Дар соли 2022 он дар як бритониёие, ки аз сафар ба Нигерия парвоз кардааст, ошкор карда шуд. Таҳлили геномие, ки аз рӯи парванда дар Португалия анҷом дода шудааст, вирусеро, ки ин беморро сироят кардааст, дар минтақаи Африқои Ғарбӣ ҷойгир мекунад ва муайян мекунад, ки он бештар ба вирусҳои марбут ба парвандаҳои содиршуда аз Нигерия дар солҳои 2018 ва 2019 алоқаманд аст[2].

Шартҳои пешакӣ

[вироиш | вироиши манбаъ]
Марҳилаҳои инкишофи обилаи маймун

Обилаи маймун, як бемории сироятии қаблан нодир, бори аввал соли 1958 ҷудо карда шудааст. Аксари ҳолатҳои бемории сироятӣ қаблан дар Африқо ошкор шуда буданд: чун қоида, наврасони то 16-сола сироят ёфтаанд.

Созмони Ҷаҳонии Беҳдошт ҷаласаи изтирории коршиносонро даъват кард, то 20 майи соли 2022 хуруҷи бемории обилаи маймунро баррасӣ кунад.

Ин беморӣ тавассути тамоси мустақими ҷисмонӣ ва қатраҳои ҳавоӣ мегузарад[3], он бештар ба кӯдакон ва одамони дорои системаи иммунии суст кор мекунанд [4].

Давраи инкубатсионӣ аз 5 то 21 рӯз буда, аломатҳои табларза, дарди пушт ва мушакҳо, хунукшавӣ ва хастагӣ мебошанд. Сатҳи фавт тақрибан 3,6 фоизро ташкил медиҳад.

Ба гуфтаи Дэвид Ҳейманн, мушовири Созмони Ҷаҳонии Беҳдошт, назарияи асосии сар задани авҷ ин интиқоли вирус ҳангоми алоқаи ҷинсӣ аз ҷониби ҳамҷинсгароён ва бисексуалистон дар ду шабнишинӣ дар Белгия ва Испания мебошад [5] .

Тафовути хос аз гули оддии одам дар маҳалли ҷойгиршавии доғҳои пӯст: 95% ҳолатҳо - рӯй; 75% ҳолатҳо - пойҳо ва дастҳо;

70% ҳолатҳо - луобпардаи даҳон;30% ҳолатҳо узвҳои репродуктивӣ мебошанд;20% ҳолатҳо - конъюнктива ва чашмаи чашм.

Графики шумораи ҳодисаҳои ба қайд гирифташудаи гули маймун аз оғози авҷ
Паҳншавии маймун дар 26 июни соли 2022
██ Вспышка западноафриканской клады в 2022 году

Аввалин ҳодисаи сироятёбиро Созмони Ҷаҳонии Беҳдошт рӯзи 7 май дар як сайёҳи бритониёӣ, ки ба наздикӣ аз Нигерия баргашт, тасдиқ кард [6] . 29 апрел ӯ доғҳои пӯст пайдо кард ва 4 май ба Британияи Кабир баргашт ва дар он ҷо ӯро ба беморхона бурданд ва дар танҳоӣ монданд [7] . Рӯзи 12 май дар Лондон ду ҳолати нави сироятёбӣ дар одамоне, ки дар як хона зиндагӣ мекарданд, ошкор карда шуд. Якеро ба беморхона бурданд, дигаре, ки бемориро дар шакли сабуктар аз сар гузаронида, таҳти карантин идома дошт [8] . Рӯзи 17 май боз чаҳор ҳолати сироятёбӣ муайян карда шуд: 3 нафар дар Лондон ва 1 нафар дар шимолу шарқи Англия [9] .

Рӯзи 18 май мақомоти тандурустии Португалия дар бораи 14 ҳолати гирифторӣ ба обилаи (гули) маймун дар 20 нафари гумонбаршуда гузориш доданд, ки 2 намуна то ҳол интизори натиҷаҳои санҷиш мебошанд [10] .

Испания то 18 май 7 ҳолати тасдиқшуда дорад [11] .

Худи ҳамон рӯз, Иёлоти Муттаҳидаи Амрико аввалин ҳолати бемории маймунро дар соли 2022 тасдиқ кард ва Канада дар бораи 13 ҳолати гумонбаршуда гузориш дод [12] [13] .

Рӯзи 19 май, Шветсия ва Белгия дар бораи аввалин ҳолатҳои гирифтори гули маймун гузориш доданд [14] [15] ва Итолиё аввалин ҳолати як мусофир аз ҷазираҳои Канарияро тасдиқ кард [16] .

Дар Фаронса як ҳолати шубҳанок ба қайд гирифта шудааст [17] .

20 май, Австралия дар бораи аввалин парвандаи гумонбаршуда дар марде, ки пас аз бозгашт аз сафар ба Аврупо бемор шуд, хабар дод [17] . Худи ҳамон рӯз як ҳолати дуюм тасдиқ карда шуд. Ин ҳолатҳо дар Мелбурн ва Сидней муайян карда шудаанд. Ҳарду сироятёфтагон ба наздикӣ аз сафар дар Аврупо баргашта буданд [18] .

Олмон, Фаронса ва Нидерландия аввалин парвандаро дар ҳамон рӯз, 20 май [19] [20] [21] тасдиқ карданд.

21 май Швейтсария ва Исроил аввалин парвандаҳои худро тасдиқ карданд [22] [23] .

Юнон дар бораи аввалин бемории маймуни гумонбаршуда дар ҳамон рӯз дар як сайёҳи 29-солаи инглис хабар дод [24] .

22 май Австрия аввалин парвандаи худро тасдиқ кард [25] .

Рӯзи 23 май Дания дар бораи аввалин парвандаи марде, ки аз ҷазираҳои Канария ба хона баргаштааст [26] [27] ва рӯзи дигар дар марде, ки низ аз Испания ба хона баргаштааст [28] парвандаи дуюм тасдиқ карда шуд, хабар дод.

Рӯзи 24 май, аввалин ҳодисаи гирифтори маймун дар Чехия дар шахсе, ки дар аввали моҳи май дар як ҷашнвораи мусиқӣ дар Белгия буд, тасдиқ карда шуд [29] .

Худи ҳамон рӯз, Аморати Муттаҳидаи Араб дар бораи аввалин парвандаи худ дар як сайёҳи 29-сола аз Африқои Ғарбӣ хабар дод [30] .

Ҳамчунин дар он рӯз, Словения аввалин парвандаи худро дар марде аз ҷазираҳои Канария тасдиқ кард [31] ва Швейтсария парвандаи дуввуми худро дар як зан дар кантони Женева [32] гузориш дод.

25 май Португалия дар бораи 10 ҳолати дигари тасдиқшуда хабар дод [33] . Агентии тандурустии Британияи Кабир дар бораи 7 ҳолати иловагӣ дар Англия хабар дод, ки шумораи умумии беморон дар Британияи Кабир ба 78 [34] мерасад.

Рӯзи 26 май, Агентии тандурустии ҷамъиятии Уэлс ва Агентии тандурустии ҷамъиятии Ирландияи Шимолӣ ҳар як як ҳолатро ба қайд гирифта, шумораи умумии беморонро дар Британияи Кабир ба 80 нафар расонд [34] [35] [36] .

27 май, аввалин ҳолати маймун дар Финландия тасдиқ карда шуд, бо HUS қайд кард, ки бемор шифо меёбад [37] .

28 май Ирландия ва Малта парвандаҳои аввалини худро тасдиқ карданд [38] [39] .

Ба гуфтаи мақомоти беҳдошти Мексика [40], худи ҳамон рӯз, Мексика аввалин парвандаро дар як марди 50-сола дар Мехико тасдиқ кард, ки дар Ню Йорк зиндагӣ мекунад ва эҳтимолан дар Нидерландия сироят ёфтааст.

Рӯзи 30 май дар Нигерия аввалин марг аз бемории чечак ба қайд гирифта шуд [41] .

31 май, аввалин парванда дар Норвегия дар шахсе, ки ба наздикӣ сафар карда буд, тасдиқ карда шуд [42] .

Худи ҳамон рӯз, аввалин ҳолати гирифторӣ ба ин беморӣ дар Маҷористон низ тасдиқ карда шуд, шахси мубталошуда марди 38-сола буд [43] .

Чаҳор ҳолати дигар дар Ирландия рӯзҳои 1 ва 2 июн, ҳамагӣ шаш [44] тасдиқ карда шуд.

Ҳамчунин рӯзи 2 июн, Марокаш бо истинод ба вазорати тандурустии кишвар [45] дар бораи аввалин ҳолати худ хабар дод.

Рӯзи 3 июн дар Латвия дар бораи нахустин мавриди гирифторӣ ба ин беморӣ хабар дод, ки мубталоён - як бемори то 50-сола, ки дар хориҷ аз кишвар сироят ёфтааст. Баъдтар, боз як ҳолати сироятёбӣ муайян карда шуд [46] [47] .

Рӯзи 10 июн Лаҳистон аввалин парвандаи худро гузориш дод; Вазорати тандурустии Лаҳистон изҳор дошт, ки парванда ворид карда шудааст ва бемор шаҳрванди Лаҳистон нест, аммо маълумоти дигарро ифшо накардааст [48] [49] .

Тибқи паёми вазорати тандурустии ин кишвар, рӯзи 13-уми июн дар Венесуэла дар бораи аввалин ҳолати сироятёбӣ хабар дод. Беморӣ дар шахсе, ки аз Мадрид омадааст, ошкор карда шуд. Вай бо ду нафари сироятёфта дар Барселона муошират кардааст [50] .

Ба ҳолати 1-уми сентябри соли 2022 дар ҷаҳон зиёда аз 50 500 нафар ба бемории гули маймун сироят шудаанд, ки дар зиёда аз 100 кишвари ҷаҳон ба қайд гирифта шудааст. Аз ҳама зиёд дар ИМА, Бразилия ва Испания ба қайд гирифта шудааст[51].

  1. В ВОЗ сообщили о 80 случаях заражения обезьяньей оспой в мире(рус.). РБК(пайванди дастнорас — таърих) (21 май 2022). 21 май 2022 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 21 май 2022.
  2. First draft genome sequence of Monkeypox virus associated with the suspected multi-country outbreak, May 2022 (confirmed case in Portugal)(англ.), Virusological (19 May 2022). Бойгонӣ шудааст 20 май 2022  сол. Проверено 24 май 2022.
  3. Оспа обезьян(рус.)(пайванди дастнорас — таърих). ВОЗ (6 июни 2018). 22 май 2022 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 22 май 2022.
  4. Дарья Саркисян. По Европе и Америке распространяется обезьянья оспа. Будет новая пандемия?(рус.)(пайванди дастнорас — таърих). Meduza (20 май 2022). 22 май 2022 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 20 май 2022.
  5. Monkeypox likely spread by sex at two raves in Europe, expert says(англ.). NBC News(пайванди дастнорас — таърих). The Associated Press (23 May 2022). 24 май 2022 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 23 май 2022.
  6. Егор Губернаторов, Полина Химшиашвили. Заражения оспой обезьян. Насколько она опасна и есть ли вакцина(рус.)(пайванди дастнорас — таърих). РБК (22 май 2022). 22 май 2022 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 22 май 2022.
  7. Monkeypox - United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland(англ.). WHO(пайванди дастнорас — таърих) (16 May 2022). 20 май 2022 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 17 май 2022.
  8. Monkeypox: Two more confirmed cases of viral infection(англ.), BBC News (14 May 2022). Бойгонӣ шудааст 20 май 2022  сол. Проверено 20 май 2022.
  9. Michelle Roberts. Monkeypox: Four more cases detected in England(англ.), BBC News (17 May 2022). Бойгонӣ шудааст 20 май 2022  сол. Проверено 20 май 2022.
  10. Monkeypox. Já há 14 casos de varíola dos macacos em Portugal(порт.), www.dn.pt (18 май 2022). Бойгонӣ шудааст 18 май 2022  сол. Проверено 20 май 2022.
  11. Oriol Güell. Sanidad confirma que los análisis de los siete primeros casos sospechosos de viruela del mono han dado positivo(исп.), El País (18 de mayo de 2022). Бойгонӣ шудааст 18 май 2022  сол. Проверено 20 май 2022.
  12. Massachusetts confirms rare monkeypox case, the first in the US this year(англ.), Boston Herald (18 May 2022). Бойгонӣ шудааст 20 май 2022  сол. Проверено 20 май 2022.
  13. ICI.Radio-Canada.ca, Zone Santé. Variole du singe : au moins 13 cas en cours d’examen à Montréal (cafr), Radio-Canada.ca (19 май 2022). Бойгонӣ шудааст 18 май 2022  сол. Проверено 20 май 2022.
  14. Ett fall av apkoppor rapporterat i Sverige (sv), Folkhalsomyndigheten.se (19 май 2022). Бойгонӣ шудааст 19 май 2022  сол. Проверено 20 май 2022.
  15. Eerste besmetting met apenpokkenvirus vastgesteld in ons land(нл.), VRT NWS (19 май 2022). Бойгонӣ шудааст 19 май 2022  сол. Проверено 20 май 2022.
  16. Italy reports first case of monkeypox infection, two more suspected(англ.), Reuters (19 May 2022). Бойгонӣ шудааст 19 май 2022  сол. Проверено 20 май 2022.
  17. 17.0 17.1 Monkeypox cases investigated in Europe, US, Canada and Australia(англ.), BBC (19 May 2022). Бойгонӣ шудааст 19 май 2022  сол. Проверено 20 май 2022.
  18. Heath Parkes-Hupton и Sian Johnson. Monkeypox confirmed in Melbourne and Sydney, ABC News (20 май 2022). Бойгонӣ шудааст 20 май 2022  сол. Проверено 20 май 2022.
  19. Erster Fall von Affenpocken in Deutschland bestätigt(олмонӣ), Die Zeit (20. Mai 2022). Бойгонӣ шудааст 20 май 2022  сол. Проверено 20 май 2022.
  20. News Wires. France, Germany, Belgium report first monkeypox cases amid unusual spread in Europe(англ.), France 24 (20 May 2022). Бойгонӣ шудааст 21 май 2022  сол. Проверено 22 май 2022.
  21. Dutch health agency confirms first monkeypox case in the Netherlands(англ.), Reuters (20 May 2022). Бойгонӣ шудааст 21 май 2022  сол. Проверено 22 май 2022.
  22. Switzerland confirms its first case of monkeypox(англ.), Reuters (21 May 2022). Бойгонӣ шудааст 24 май 2022  сол. Проверено 22 май 2022.
  23. Ido Efrati. Israel Confirms First Case of Monkeypox Virus(англ.), Haaretz (20 May 2022). Бойгонӣ шудааст 20 май 2022  сол. Проверено 22 май 2022.
  24. Πρώτο ύποπτο κρούσμα της ευλογιάς των πιθήκων στην Ελλάδα(юн.), ertnews.gr (21 май 2022). Бойгонӣ шудааст 21 май 2022  сол. Проверено 22 май 2022.
  25. Austria's first case of monkeypox confirmed, Vienna health authority says(англ.), Yahoo! News (22 May 2022). Бойгонӣ шудааст 24 май 2022  сол. Проверено 24 май 2022.
  26. Styrelsen for Patientsikkerhed har aktiveret smitteopsporing af abekopper i Danmark (da), The Institution for Patient Safety (23 май 2022). Бойгонӣ шудааст 23 май 2022  сол. Проверено 24 май 2022.
  27. Det første tilfælde af abekopper er nu påvist i Danmark (da), Statens Serum Institut (23 май 2022). Бойгонӣ шудааст 24 май 2022  сол. Проверено 24 май 2022.
  28. Endnu et tilfælde af abekopper er fundet i Danmark (da), Berlingske (24 май 2022). Бойгонӣ шудааст 24 май 2022  сол. Проверено 24 май 2022.
  29. First case of monkeypox detected in Czech Republic(англ.), Radio Prague International (24 May 2022). Бойгонӣ шудааст 24 май 2022  сол. Проверено 24 май 2022.
  30. A. Staff Reporter. UAE detects first case of monkeypox(англ.), Khaleej Times (24 May 2022). Бойгонӣ шудааст 24 май 2022  сол. Проверено 24 май 2022.
  31. R.K.. Opičje koze že v Sloveniji: takšno je tveganje za prebivalstvo #video(словен.), siol.net (24 май 2022). Бойгонӣ шудааст 24 май 2022  сол. Проверено 25 май 2022.
  32. Affenpocken: Zweiter Fall in der Schweiz im Kanton Genf +++ Über 1000 Pockenimpfungen in Grossbritannien verabreicht(олмонӣ), Neue Zürcher Zeitung (24. Mai 2022). Бойгонӣ шудааст 25 май 2022  сол. Проверено 25 май 2022.
  33. "Portugal confirms 10 new monkeypox cases, Spain exceeds 50 total"(англ.), Reuters (25 May 2022). Бойгонӣ шудааст 25 май 2022  сол. Проверено 26 май 2022.
  34. 34.0 34.1 UK Health Security Agency. Monkeypox cases confirmed in England – latest updates(англ.), GOV.UK (14 May 2022). Бойгонӣ шудааст 16 май 2022  сол. Проверено 26 май 2022.
  35. Monkeypox: First case confirmed in Wales(англ.), BBC News (26 May 2022). Бойгонӣ шудааст 26 май 2022  сол. Проверено 26 май 2022.
  36. "Monkeypox: First case confirmed in Northern Ireland"(англ.), BBC News (26 May 2022). Бойгонӣ шудааст 26 май 2022  сол. Проверено 26 май 2022.
  37. В Финляндии подтвердили первый случай заражения оспой обезьян(рус.). Lenta.ru(пайванди дастнорас — таърих) (27 май 2022). 27 май 2022 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 27 май 2022.
  38. Eilish O'Regan and Ciara O'Loughlin. BREAKING: First case of monkeypox virus confirmed in Ireland(англ.), Irish Independent (28 May 2022). Бойгонӣ шудааст 28 май 2022  сол. Проверено 28 май 2022.
  39. Первый случай заражения оспой обезьян обнаружили на Мальте, РИА Новости (28 май 2022). Бойгонӣ шудааст 28 май 2022  сол. Проверено 28 май 2022.
  40. Viruela del mono: confirman primer caso en México(исп.), El Universal México (28 de mayo de 2022). Бойгонӣ шудааст 28 май 2022  сол. Проверено 28 май 2022.
  41. В Нигерии зафиксировали первый случай смерти от оспы обезьян(рус.), РИА Новости (30 май 2022). Бойгонӣ шудааст 31 май 2022  сол. Проверено 31 май 2022.
  42. "Norway reports its first case of monkeypox"(англ.), Reuters (31 May 2022). Бойгонӣ шудааст 6 июни 2022  сол. Проверено 4 июни 2022.
  43. "Hungary reports first case of monkeypox"(англ.), Reuters (31 May 2022). Бойгонӣ шудааст 1 июни 2022  сол. Проверено 4 июни 2022.
  44. Fergal Bowers. "Six cases of monkeypox now confirmed in Ireland"(англ.), RTÉ News and Current Affairs (2 June 2022). Бойгонӣ шудааст 3 июни 2022  сол. Проверено 4 июни 2022.
  45. "Morocco reports first case of monkeypox - state TV on Twitter"(англ.), Reuters (2 June 2022). Бойгонӣ шудааст 2 июни 2022  сол. Проверено 4 июни 2022.
  46. "Latvia records first case of monkeypox"(англ.), Reuters (3 June 2022). Бойгонӣ шудааст 3 июни 2022  сол. Проверено 4 июни 2022.
  47. "В Латвии обнаружены два первых случая обезьяньей оспы"(рус.), EarAsia Daily (4 июни 2022). Проверено 4 июни 2022.
  48. KTS. W Polsce potwierdzono pierwszy przypadek małpiej ospy. "Pacjent nie jest polskim obywatelem"(лаҳс.), WiadoMosci (10 июни 2022). Бойгонӣ шудааст 13 июни 2022  сол. Проверено 13 июни 2022.
  49. Daniel Tilles. "Poland confirms first case of monkeypox"(англ.), Notes from Poland (10 June 2022). Бойгонӣ шудааст 10 июни 2022  сол. Проверено 13 июни 2022.
  50. "В Венесуэле выявлен первый случай заражения оспой обезьян"(рус.), Национальная служба новостей (13 июни 2022). Проверено 13 июни 2022.
  51. Число случаев заражения оспой обезьян в мире превысило 50 000(рус.). Ведомости. 4 сентябри 2022 санҷида шуд.