Шарқи Наздик
Шарқи Наздик ё Ховари Наздик — номи таърихии минтақаест, ки дар Осиёи Ғарбӣ ва Африқои Шимолӣ ҷойгир аст. Номи ин минтақаи шарқии ба Аврупо наздиктаринро аврупоиҳо гузоштаанд. Аҳолии асосӣ: озарбойҷониҳо, арабҳо, арманиҳо, ашшӯриён, гурҷиҳо, юнониҳо, форсҳо, яҳудиён, мисриҳо, курдҳо ва туркҳо. Дар Шарқи Наздик 350–360 миллион мусулмонон (туркҳо, форсҳо, курдҳо, арабҳо ва ғайра), 60-70 миллион масеҳиён (арманиҳо, юнониҳои Анатулиё, гурҷиҳо, ошшуриён, коптҳо, марониҳо ва ғайра), 9 миллион яҳудӣ , 3 миллион друзҳо, 2 миллион язидҳо ва ғайра зиндагӣ мекунанд. Тавассути Шарқи Наздик (Ховари Наздик) роҳи асосӣ аз Аврупо ва Африқо ба Осиё мегузарад.
Иқлими минтақа асосан хушк аст, якчанд дарёҳои калон мавҷуданд, ки барои обёрӣ истифода мешаванд.
Шарқи Наздик як минтақаи муҳими тавлидкунандаи нафт дар Осиё мебошад.
Таърих
[вироиш | вироиши манбаъ]Таърихи Шарқи Наздик ба давраҳои «таваллуд ёфтани тамаддуни башарӣ дар Шарқи Наздик» рост меояд [1]. Дар тӯли таърихи тӯлонии худ, Шарқи Наздик ҳамчун муҳимтарин маркази сиёсӣ, иқтисодӣ, мазҳабӣ ва фарҳангӣ боқӣ мондааст. Дар ин минтақа динҳои қадимаи арманӣ ва гурҷӣ, зардуштия, яҳудия, масеҳия ва ислом пайдо шуданд. Дар Шарқи Наздик баъзе давлатҳои қадимтарин мавҷуд буданд - Аратта, Митан, Мисри қадим, Атропатена, Урарту, Арманистони бузург, Шумер, Давлати Ҳетти, Финикия, тамаддуни Эгей (Давлати Минойи Крит ва Кипр), Карфаген, Шоҳигарии Исроил ва Яҳудо, Шоҳаншоҳии Ҳахоманишиҳо, Шоҳаншоҳии Ашконӣ, Бобул, Ошшур, Иберия ва Колхида, Хилофати Араб ва ғайра.
Харитаи сиёсии муосири Шарқи Наздик пас аз Ҷанги Якуми Ҷаҳонӣ, вақте, ки Имперотурии Усмонӣ ба як қатор давлатҳои алоҳида тақсим карда шуд, ташаккул ёфт. Рӯйдодҳои дигари муҳими сиёсӣ дар таърихи муосири минтақа ин ташкили давлати Исроил дар соли 1948 мебошад.
Захираҳои зиёди нафт дар Шарқи Наздик дар садаи XX ба минтақа мақоми нави сиёсӣ ва иқтисодӣ доданд. Пас аз соли 1945 истихроҷи фаъолонаи нафт дар Арабистони Саудӣ, Эрон, Кувайт, Ироқ, Имороти Муттаҳидаи Арабӣ сар шуд.
Дар давраи ҷанги сард Шарқи Наздик ба як минтақаи муборизаи идеолужии байни ИМА ва ИҶШС табдил ёфт. Дар айни замон, минтақа аз ҷиҳати сиёсӣ ноустувор аст[2]. Мушкилоти аслии сиёсии Шарқи Наздик оқибатҳои ҷанги Ироқ, даргирии Фаластину Исроил, ҷанги шаҳрвандӣ дар Сурия, ихтилофҳо дар бораи саркубшавии арманиҳо, юнониҳо, ашшӯриён дар Туркия ва бо дарки амиқи Шарқи Наздик — даргириҳо ва вазъи бесуботи сиёсӣ дар Покистон ва Афғонистон [3], низои Покистон бо Ҳиндустон аз барои Кашмир, хатари ҳамлаи ИМА ба Эрон мебошанд. Аз нуқтаи назари мазҳаб дар минтақа, ҳам фарқиятҳои мазҳабӣ дар байни мусулмонон дар байни суннӣ ва шиаҳо ва инчунин фарқиятҳои мазҳабӣ дар байни мусулмонон ва намояндагони динҳои дигар қавитаранд.
Нигаред низ
[вироиш | вироиши манбаъ]- Шарқи Наздики Бузург
- Шарқ (минтақа)
- Ховари Миёна
- Шом
- Осиёи Хурд
Эзоҳ
[вироиш | вироиши манбаъ]- ↑ Алан Миллард, Колыбель цивилизации: Древний Ближний Восток.
- ↑ На Среднем Востоке по-прежнему напряженная ситуация(пайванди дастнорас — таърих). 17 Январ 2014 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 14 июли 2014.
- ↑ Строго говоря, эти события относятся к региону Среднего Востока
Пайвандҳо
[вироиш | вироиши манбаъ]- Ближний Восток дар феҳристи пайвандҳои Open Directory Project (dmoz).
- Густерин П. В. Арабский язык в современном мире / О значении арабского языка
- Густерин П. В. Турецкий гамбит
- Санкт-Петербургский центр изучения современного Ближнего Востока
- Ближний Восток — Глазами Израильских Журналистов
- История и рассуждения о «Ближнем Востоке»
- Ближний Восток — информационный центр
- А. Мухиэддин, Расширенный Ближний Восток