Ван
тур. Van | |
38°30′07″ с. ш. 43°25′00″ в. д.HGЯO | |
Кишвар |
![]() |
Таърих ва ҷуғрофиё | |
Масоҳат |
|
Баландӣ | 1 730 м |
Вақти минтақавӣ | UTC+03:00 |
Аҳолӣ | |
Аҳолӣ | |
Шиносаҳои ададӣ | |
Нишонаи почта | 65000 |
Коди мошинҳо | 65 |
Вебгоҳи расмӣ(тур.) | |
![]() |
Ван ( тур. Van Ван, арманӣ. Վան Վան, курд. Ван ) - шаҳр дар шарқи Туркия, дар наздикии соҳили шарқии кӯли Ван. Маркази маъмурӣ ( ноҳияи марказӣ, Меркезӣ ) ва калонтарин шаҳри Вилояти Ван аст. Аҳолӣ 312,5 ҳазор нафар соли (2009) буд. Пеш аз куштори оммавии арманиҳо дар соли 1915, он яке аз шаҳрҳои муҳимтарин дар Арманистони Ғарбӣ буд.
Таърих[вироиш | вироиши манбаъ]
- Асри IX пеш аз милод - асри VI пеш аз милод - дар ҷойи шаҳр Тушпа - пойтахти давлати Урарту буд.
- Асри VI пеш аз милод д. - асри IV пеш аз милод д. - як қисми сарапияи Арманистон ҳамчун як қисми Форс
- Асри IV пеш аз милод д. - 200 пеш аз милод д. — як қисми салтанати Армании Ервидидс
- Солҳои 200 — 190 пеш аз милод д. - қисми давлати Селевкиҳо
- Соли 190 милод д. — 428 сол — қисми Арманистони Бузург
- 364 — аз ҷониби қувваҳои Сосониён нобуд карда шуд
- 428 — асри VIII - қисми марзпанизми армании Сосониёни Форс
- VIII - 885 — бахше аз Аморати Арманистони хилифати араб
- 885 — 1021 — қисми шоҳигарии Арманистон (Bagratuni)
- 1021 — асорати Византия
- Асри X - ҳамчун пойтахти салтанати Васпуракан Арманистон аҳамияти худро барқарор намуд
- 1071 — аз тарафи салҷуқиён забт карда шуд
- 1100 — 1207 — ҳамчун як қисми давлати Шоҳ-Арменидҳо
- Нимаи дуюми асри XIV - ду маротиба аз ҷониби лашкари Темур нобуд карда шуд
- Асри XVII - аз ҷониби империяи Усмонӣ забт карда шудааст
- 1894 — 1895 — қатли аҳолии Арманистон, ки дар натиҷаи он ҳазорҳо арманиҳо кушта шуданд
- 1915 — 1923 — генотсиди Арманистон
- Баҳори 1915 — Ҷанги Ван, аҳолии Арманистон, бо вуҷуди муқовимат, аз ҷониби мақомоти Туркия бароварда ва аз байн бурда шуд. Худи шаҳр тақрибан ба пуррагӣ хароб шудааст [2][3]. Ихтиёриёни Арманистон то фарорасии қисмҳои артиши Қафқоз берун буданд. Шаҳрро артиши Русия гирифтааст [4].
- 1916 — Мувофиқи Созишномаи Сайкс - Пико, тамоми вилояти Ван бояд ба Русия тобеъ мегардид.
- 1920 — Мувофиқи шартномаи Севр, он бояд ба тобеияти Ҷумҳурии Арманистон мегузашт.
- 1923 — Мутобиқи шартномаи Лозанна, зери ҳукмронии Туркия гузошта шуд.
Пайвандҳо[вироиш | вироиши манбаъ]
- Ван / А. И. Воропаев // Большой Кавказ — Великий канал. — М. : Большая российская энциклопедия, 2006. — С. 560. — (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов ; 2004—2017, т. 4). — ISBN 5-85270-333-8.
- Калисоҳо ва ибодатхонаҳо дар атрофи кӯли Ван дар WesternArmenia.net )
Эзоҳ[вироиш | вироиши манбаъ]
- ↑ 1.0 1.1 1.2 http://rapor.tuik.gov.tr/reports/rwservlet?adnksdb2&ENVID=adnksdb2Env&report=wa_turkiye_ilce_koy_sehir.RDF&p_il1=65&p_kod=1&p_yil=2011&p_dil=1&desformat=html
- ↑ Robert Bevan «The Destruction of Memory»
- ↑ Арутюнян А.О. Кавказский фронт 1914 - 1917 гг.. — Шаблон:Ер.: Айастан, 1971. — С. 306—307. — 416 с.
- ↑ Michael A. Reynolds. Shattering Empires. The Clash and Collapse of the Ottoman and Russian Empires, 1908–1918. — Cambridge University Press, 2011. — 324 p. — ISBN 978-0-521-14916-7.
Error in Template:Replyto: Username not given.