Jump to content

Муҳаммад Наҷибулло

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Муҳаммад Наҷибулло
пашту: محمد نجیب‌الله
30 ноябр 1987 — 16 апрел 1992
Пешгузашта Ҳоҷӣ Муҳаммад Чамканӣ
Ҷонишин Абдурраҳим Ҳотеф
30 сентябр 1987 — 30 ноябр 1987

Таваллуд 6 август 1947(1947-08-06) ё 1947[1]
Даргузашт 27 сентябр 1996(1996-09-27)[2][3] ё 1996[1]
Мадфан
Ҳамсар Fatana Najib[d]
Ҳизб
Таҳсилот
Эътиқод суннӣ
Ҷоизаҳо
ордени Дӯстии халқҳо Ордени «Хосе Мартӣ»
Hero of the Democratic Republic of Afghanistan
Order of the Sun of Liberty Order of the Saur Revolution Order of the Red Banner Order of friendship of peoples
Навъи артиш Ӯрдуи миллии Афғонистон[d]
Рутба генерал ва генерал-лейтенант
Набардҳо
Ҷойҳои кор
 Парвандаҳо дар Викианбор

Муҳаммад Наҷибулло, инчунин бо номи доктор Наҷиб (пушту محمد نجيب الله‎ — Mohammad Najibullāh; 6 августи 1947, Гардез, Подшоҳии Афғонистон 27 сентябри 1996, Кобул, Иморати Исломии Афғонистон) — ходими давлатии афғон, фаъоли сиесӣ ва ҳизбӣ, дипломат: Президенти Афғонистон (1987-1992), Раиси Шӯрои инқилобии Ҷумҳурии Демократии Афғонистон (1987), котиби генералии КМ Ҳизби ҳокими ҲХДА (1986-1992), Сардори Хадамоти иттилооти давлатӣ (1980-1985). Вай дар вазифаи раиси Хадамоти иттилооти давлатӣ барои усулҳои сахти худ [4]ва қобилияти хуби ташкилотчигӣ маъруф шуд, ки дар натиҷа таваҷҷӯҳи роҳбарияти шӯравиро ба худ ҷалб кард, ки бо дастгирии ӯ дар соли 1986 Бабрак Кормали истеъфокардаашро дар сарварии ҶДА иваз кард. Кӯшиш мекард, ки дастгирии ҳукуматро дар байни аҳолии Афғонистон васеъ кунад. Сиесати "оштии миллӣ" - ро оғоз намуда, изҳор дошт, ки омода аст бо намояндагони муҷоҳидон ҳукумати эътилофӣ таъсис диҳад ва ҲХДА аз монополияи ҳокимият даст кашад.

Конститутсияи ҶДА соли 1987 қабулшуда исломро дини давлатӣ эълон кард, истифодаи шариатро иҷозат дод ва дигар зикри сотсиализм ё коммунизмро дар бар намегирифт[5]. Гарчанде ки ин чораҳо муваффақ буданд, онҳо натавонистанд ба ҷанги шаҳрвандӣ хотима диҳанд. Наҷибулло аз вазъияти ноустувори худ огоҳ шуда, зидди хуруҷи нерӯҳои шӯравӣ аз кишвар баромад кард, ки он соли 1989 ба анҷом расид ва ҷанги шаҳрвандӣ бо шиддати бештар идома ефт. Пас аз як соли пошхӯрии ИҶШС, ҳукумати ҶДА аз дастгирии ҳукумати шӯравӣ маҳрум шуд ва дар алоҳидагии байналмилалӣ қарор гирифт. Наҷибулло дар Бинои миссияи СММ дар Кобул паноҳ бурд ва то соли 1996 дар он ҷо буд, то он даме ки аз ҷониби Толибон, ки ҳокимиятро дар Афғонистон ишғол карда буданд, забт ва кушта шуд.