Нурафшон (шаҳр)

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
(Тағйири масир аз Тӯйтеппа)
Нурафшон (шаҳр)
ӯзбекӣ: Toʻytepa
ӯзбекӣ: Nurafshon
Кишвар  [[|]]
Таърих ва ҷуғрофиё
Баландӣ
395 м
Вақти минтақавӣ UTC+05:00
Аҳолӣ
Аҳолӣ
Шиносаҳои ададӣ
Рамзи ISO 3166-2 PK-IS
Нишонаи почта 111500

Нурафшон (ба ӯзб. Nurafshon/Нурафшон, қаблан Тӯйтеппа) — шаҳри тобеи вилоят, маркази маъмурии вилояти Тошканди Ҷумҳурии Ӯзбекистон.

Таърих[вироиш | вироиши манбаъ]

Мақоми шаҳрро соли 1973 гирифтааст. То соли 2017 онро Тӯйтеппа (узб. Toʻytepa / Тойтепа) меномиданд ва як шаҳри тобеи ноҳияи Уртачирчиқ (ноҳияи пешини Среднечирчик) буд.

25 августи соли 2017 дар Сенати Олии Маҷлиси Ҷумҳурии Ӯзбекистон қарор дар бораи иваз намудани номи шаҳри Тӯйтеппа (Toytepa) ба Нурафшон (Nurafshon) қабул шуд[2].

Ҷуғрофия[вироиш | вироиши манбаъ]

Харита — нақшаи вилояти Тошканд

Шаҳри Нурафшон дар масофаи 4 км аз истгоҳи роҳи оҳани Тӯйтеппа, дар шоҳроҳи Тошканд — Қӯқанд, 25 км дар ҷануби Тошканд ҷойгир аст.

Аҳолӣ[вироиш | вироиши манбаъ]

Аҳолии Нурафшон то 1 июли соли 2018 49,731 нафар буд. Тибқи ҳисобҳо, қаблан аҳолии шаҳр зиёда аз 29,000 нафар буд ва дар соли 1975 — 17,000 нафар буд.

Иқтисод[вироиш | вироиши манбаъ]

Дар шаҳр корхонаи коркарди маъдани алюминий, фабрикаи дӯзандагӣ[3], корхонаҳои нақлиёти худрав ва корхонаҳои истеҳсолӣ мавҷуданд.

Маориф[вироиш | вироиши манбаъ]

Шаҳр дорои мактаби миёнаи N1 (собиқ ба номи А. С. Пушкин) мебошад, ки яке аз қадимтарин мактабҳои шаҳр аст.

Мактаб синфҳои русӣ ва ӯзбекӣ дорад, инчунин ба омӯзиши забонҳои хориҷии англисӣ, олмонӣ, фаронсавӣ ва кореягӣ диққати махсус медиҳад.

Ҷойҳои тамошобоб[вироиш | вироиши манбаъ]

Дар канори ғарбии шаҳр (дар шоҳроҳи Тойтепа-Туйбоғуз) Қалъаи Улкантойтеппа ҷойгир аст, ки он дар натиҷаи ҷойгиркунии як қисми низомӣ дар замонҳои шӯравӣ хароб шудааст.

Қалъаи қадимӣ таҳқиқ карда шудааст: соли 1875 — Д. М. Гременитский, соли 1884 — Н. Примкулов ва Н. И. Веселовский, соли 1890 — I.I. Краусе, соли 1896 — аъзои TКЛА, соли 1923 — M.E. Массон, соли 1929 — A.A. Потапов, соли 1958 — Ю. Ф. Буряков ва С. X. Ишанханов.

Маводи дастрасгардида ба мо имкон медиҳад, ки нуқтаҳои аҳолинишинро ба давраи асрҳои аввали милод мансуб донем ва ривоҷи ҳаёт — ба асрҳои IX—X ва хусусан ба асрҳои XI—XII.

Шинохташуда бо шаҳри Нукет. Онро географҳои шарқӣ ба асрҳои X—XII пеш аз милод тавсиф кардаанд, дар даврони Қарахониҳо, як муддати муайян пойтахти мулки Илак буд, ки сиккаи худро дошт.

Дар ҷараёни таҳқиқоти археологӣ 2 оссуарий кашф шуданд, ки ба асри VI то милод, ба давраи зардуштӣ тааллуқ доранд. Онҳо ҳоло дар Осорхонаи таърихи халқи Ӯзбекистон дар Тошканд мебошанд.

Адабиёт[вироиш | вироиши манбаъ]

Эзоҳ[вироиш | вироиши манбаъ]

  1. 1.0 1.1 1.2 перепись населения СССР 1989 года
  2. Изменение названия города Тойтепа(пайванди дастнорас — таърих). Национальное информационное агентство Узбекистана. 25 августи 2017 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 31 июли 2018.
  3. «Kabool Textile», «Toshkent-To’y-tepa Textile» С 2005 года совместное предприятие «Spentex-Toytepa».