Чирчиқ

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Чирчиқ
ӯзбекӣ: Chirchiq
Кишвар  [[|]]
Таърих ва ҷуғрофиё
Таърихи таъсис 1935
Масоҳат
  • 34 км²
Баландӣ
582 м
Вақти минтақавӣ UTC+05:00
Аҳолӣ
Аҳолӣ
  • 159 400 тан (1994)
Шиносаҳои ададӣ
Нишонаи почта 111700
 Парвандаҳо дар Викианбор

Чирчиқ( узб. Chirchiq, Чирчиқ ) - шаҳр дар вилояти Тошканди Ҷумҳурии Ӯзбекистон.Чирчиқ (тарҷума - "ғавғо", "серғавғо"), шаҳр аз номи дарёи ҳамном гирифта шудааст.

Таърих[вироиш | вироиши манбаъ]

Таърихи шаҳри Чирчиқ аз 28 апрели соли 1932, вақте ки Шӯрои меҳнат ва мудофиаи ИҶШС бо қарори худ ба сохтмони комбинати кимиё (ҳоло ҶСК «MAXAM-CHIRCHIQ») ва силсилаи НБО-ҳои Чирчиқ-Бозсуи асос гузошт, сар шудааст. 27 апрели соли 1934 бо қарори Президиуми КМИ ҶШС Ӯзбекистон Шӯрои шаҳри Чирчиқ ташкил карда шуд ва 1 майи соли 1934 маросими гузоштани шаҳр баргузор гардид. Зодрӯзи расмии шаҳр 1 майи соли 1935 ҳисобида мешавад.

Ҷуғрофия[вироиш | вироиши манбаъ]

Шаҳр дар шимоли Ӯзбекистон дар водии дарёи серобтарини вилояти Тошканд, назди дарёи Чирчиқ (тарҷума - "ғавғо", "серғавғо"), ки шаҳр аз номи он гирифта шудааст, воқеъ аст. Водии дарё пайдоиши тектоникӣ буда, дар байни қаторкӯҳи Қаржантау ва қаторкӯҳи Чаткал ҷойгир аст. Истгоҳи роҳи оҳан дар 32 км шимолтар аз маркази Тошканд ҷойгир шудааст.

Иқтисод[вироиш | вироиши манбаъ]

Дар шаҳр корхонаҳои саноатии сохтмон мавҷуданд, корхонаҳои саноати сабук ва хӯрокворӣ, фабрикаи пойафзол ва дӯзандагӣ, як корхонаи гӯшт ва ғайра. Дар давраи Ҷанги Бузурги Ватанӣ (1941-1945) шаҳр ба маркази мошинсозӣ табдил ёфт. Дар асоси таҷҳизоти кӯчонидашуда корхонаҳои « Чириқселмаш», «Ӯзбекхиммаш», Заводи трансформаторбарорӣ, заводи металлҳои тобовар ва гармидиҳӣ "УзКТЖММ" сохта шуданд. Инчунин дар шаҳр як корхонаи бузурги кимиёи АО «MAXAM-CHIRCHIQ» - ҶСП "Максам-Чирчиқ" (собиқ "Электрохимпром") мавҷуд аст. Дар миёнаи солҳои 40-уми асри XX ин ширкат дар доираи корҳои илмию таҳқиқотӣ ва тарроҳӣ, ки дар ИҶШС оид ба лоиҳаи атом бо роҳбарии академик И. Б. Курчатов корҳои махсусро иҷро кардааст.

Аз объектҳои соҳаи мудофиа дар шаҳр Заводи механикии таъмири авиатсионии Чирчиқ низ ҳаст, ки бо таъмир ва барқарорсозии чархболҳои низомии Ми-8 ва Ми-9 (Ми-8 ИВ) машғул аст. Дар ғарби омӯзишгоҳи танкронӣ, заводи таъмири танкии Чирчиқ воқеъ мебошад. Дар деҳаи Азадбаш (дар масофаи 4 км аз шаҳр то корхонаи трансформатор), маркази таълимии зиддитеррористӣ ҷойгир шудааст. Дар баромади шимолу шарқи аз шаҳр (пушти микрорайони 3-юм) майдони парвоз барои ҳавопаймоҳои ҳамла ва ҳавопаймо (аз ҷумла чархбол) мавҷуд аст. Ҳудуди калонтарин зиндони амниятӣ Таваксай дар ноҳияи Бӯстонлиқ дар деҳаи Таваксай ҷойгир аст (15 км аз ҳудуди шаҳр).

Аҳолӣ[вироиш | вироиши манбаъ]

То 1 январи соли 2015 шумораи аҳолии шаҳр 171,300 нафарро ташкил медиҳад. Дар ин шаҳр асосан узбекҳо ва қазоқҳо зиндагӣ мекунанд. Дар он ҷо инчунин қирғизҳо, тоҷикон, русҳо, украинҳо, армянҳо, тоторҳо, кореяҳо, яҳудиён ва миллатҳои дигар ҳастанд.

Матбуот[вироиш | вироиши манбаъ]

  • Рӯзномаи «Чирчик» (ба забони русӣ). Аз 16 октябри соли 1932 нашр мешавад.
  • Рӯзномаи "Химик" (нашрияи ҶСП "Максам-Чирчиқ").
  • Рӯзномаи «Чирчик забонӣ» (ба забони ӯзбекӣ).

Ҷозибаҳои гардишгарӣ[вироиш | вироиши манбаъ]

  • Осорхонаи кишваршиносӣ.
  • Калисои масеҳии православӣ.
  • Ёдгорӣ ба иштирокчиёни Ҷанги Бузурги Ватании солҳои 1941-1945.
  • Ёдгории Алишер Навоӣ.
  • Ёдгории Бобур.
  • Ёдгории В. Шаландин.
  • Ёдгории ба сарбоз-интернационалист.

Нигораҳо[вироиш | вироиши манбаъ]

Пайвандҳо[вироиш | вироиши манбаъ]

Сомонаи расмии шаҳр

Эзоҳ[вироиш | вироиши манбаъ]