Jump to content

Ҳасан Рӯҳонӣ

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Ҳасан Рӯҳонӣ
форсӣ: حسن روحانی
3 август 2013 — 3 август 2021
Пешгузашта Маҳмуд Аҳмадинижод
Ҷонишин Сайид Иброҳим Раисӣ
28 май 1980 — 27 май 1984
3 август 2013 — 17 сентябр 2016
Пешгузашта Маҳмуд Аҳмадинижод
Ҷонишин Николас Мадуро
28 май 1984 — 27 май 2000
12 октябр 1989 — 15 август 2005

Таваллуд 12 ноябр 1948(1948-11-12)[1][2] (75 сол)
Падар Asdollah Fereydoon[d][3]
Модар Sakineh Peivandi[d]
Ҳамсар Sahebeh Rouhani[d]
Фарзандон Mohammad Rouhani[d] ва Maryam Rouhani[d]
Ҳизб
Таҳсилот
Дараҷаи илмӣ докторӣ[d][4]
Эътиқод шиъа
Соядаст
Ҷоизаҳо
Order of Islamic Revolution Order of Fath Order of Nasr
Вебгоҳ president.ir
Ҷойҳои кор
 Парвандаҳо дар Викианбор

Ҳасани Рӯҳонӣ (форсӣ: ‌حسن روحانی‎) — ходими динӣ, маънавӣ ва давлатии Эрон, сиёсатмадор ва фақеҳи шиъа, собиқ Президенти Ҷумҳурии Исломии Эрон аз 3 августи соли 2013 то соли 2021.

Зиндагинома

[вироиш | вироиши манбаъ]

Ҳасани Рӯҳонӣ 12 ноябри соли 1948 дар шаҳри Сурхе, Устони Симнон дар шимоли Эрон таваллуд шудааст.

Рӯҳонӣ таълими динии худро соли 1960 оғоз кардааст. Дар шаҳри муқаддаси шиаҳо — Қум маълумоти рӯҳонӣ гирифтааст. Вай соли 1969 ба Донишгоҳи Теҳрон дохил шуд ва дар соли 1972 унвони бакалаврии ҳуқуқи додгоҳиро гирифт. Соли 1995 дар Донишгоҳи Каледонияи Глазго рисолаи магистрии худро дар мавзӯи «Ҳокимияти қонунгузории исломӣ бо истинод ба таҷрибаи Эрон» дифоъ кард.

Дар соли 1999, аз ҳамон донишгоҳ дараҷаи илмии доктори илмҳои ҳуқуқи давлатиро гирифтааст.

Забонҳои хориҷиро омӯхтааст. Забонҳои англисӣ, арабӣ, фаронсавӣ, русӣ ва олмониро хуб медонад[5].

Фаъолияти сиёсӣ

[вироиш | вироиши манбаъ]

Рӯҳонӣ дар синни 15-солагӣ ба ҳаракати инқилобии исломӣ пайвастааст. Дар тӯли чанд сол, ӯ ба саросари кишвар сафар намуда ба ташвиқи маъракаи Рӯҳуллоҳ Мусавӣ Хумайнӣ, саҳм гузошт. Руҳонӣ борҳо барои суханрониҳои зиддиҳукуматӣ ба зиндон афтод ва баъд маҷбур шуд, ки пас аз Хумайнӣ аз таъқиби полис САВАК ба Порис фирор кунад.[6].

Шояд Ҳасан каме бо фаъолияти сиёсӣ машғул дошта бошад. Вай мактаби Алавиро тарк кард ва ба мактабҳои сиёсии динии бофаъолтар дохил шуд. Тақрибан дар айни замон, ӯ насаби арабии Рӯҳониро қабул кард. Даъвои ӯ дар бораи пинҳонӣ паҳн кардани варақаҳои Хумайнӣ,[7] ва ҳатто нашрияи тундгароии «Энтекам» (Интиқом),[8] дар байни ҳамсабақон, шояд дуруст бошад. Аммо, изҳороти Рӯҳонӣ дар бораи он, ки ӯ медонист, ки тундгароёни динӣ барои омодагӣ ба куштори сарвазир Ҳасан Алӣ Мансур дар 22 январи соли 1965 дарсҳои тирандозӣ мегиранд, ба назар хеле шубҳанок менамояд.[9]

Аз соли 1973 Рӯҳонӣ бо воъизаҳои зиддишоҳӣ ба Эрон сафар мекунад. Тарҷумаи ҳоли ӯ тавсифи ҳамосавии воъизаҳои оташинро пешниҳод мекунад, ки ҳамеша барои кӯшишҳои ҷосусони САВАК бефоида барои Рӯҳонӣ хотима меёбанд. Аммо, номи Рӯҳонӣ бори аввал дар бойгонии САВАК дар гузориши моҳи сентябри соли 1975 омадааст, ки дар он аз меҳмонони хутбаи Оятуллоҳ Муҳаммад Ризо Маҳдавӣ Кани, ки баъдан яке аз рӯҳониёни бонуфузи инқилоби исломӣ хабар медиҳад. Ҳуҷҷати дуввуме, ки дар бораи Рӯҳонӣ ёдовар мешавад, аз моҳи октябри соли 1977 бармегардад. Он худ ба таври эътимодбахш нишон медиҳад, ки САВАК ният надошт, ки воизони номаълумро аз Сурхе ҳабс кунад. Ҳуҷҷатҳо инчунин дар бораи он, ки ҳамсолони Рӯҳонӣ ба ӯ чӣ гуна муносибат мекарданд, маълумот медиҳанд. « Аксари донишҷӯёни илми илоҳиёт боварӣ доранд, ки» гуфта мешавад дар гузориши САВАК, — воъизаҳои [Рӯҳонӣ] дилгиркунанда ва ҷолиб мебошанд, аммо ӯ тавонистааст мардумро ба худ ҷалб кунад, зеро вай номи докторро дар назди номаш истифода мебарад. "[10]

Дар моҳи апрели соли 1978, Рӯҳонӣ бо дастгирии молиявии Муртазо Мутаҳҳарӣ, Муҳаммад Беҳештӣ ва Абдулкарим Мусавӣ-Ардебилӣ аз Теҳрон ба Лондон рафт.

Соли 1978 дар Эрон инқилоби исломӣ оғоз ёфт, Хумайнӣ ба Теҳрон баргашт, Рӯҳонӣ аз паи ӯ рафт. Соли 1980 ба парлумон ворид шуда, 20 сол дар онҷо кор кард ва муваффақ шуд, ки ҳам муовини раис ва ҳам раиси кумитаи амниятро боздид кунад[11].

Рӯҳонӣ аз соли 1999 узви Шӯрои коршиносон[12], узви Шӯрои мақсаднок аз соли 1991[13], узви Шӯрои олии амнияти миллӣ аз соли 1989[14], роҳбари Маркази тадқиқоти стратегӣ аз соли 1992[15] буд. Ӯ ҳамчун раиси Шӯрои олии амнияти миллӣ, дар бораи барномаи ҳастаии Эрон бо давлатҳои Аврупо гуфтушунид кардааст.

15 июни соли 2013, Рӯҳонӣ дар даври аввали интихоботи президентӣ[16], бо ба даст овардани бештар аз нисфи овозҳои (18,613,329 овозҳо) ғолиб гардид.[17].

Дар моҳи майи соли 2017, Рӯҳонӣ эълом дошт, ки барои даври дуввум номзад хоҳад шуд. Интихоботи президентӣ дар Эрон 19 майи соли 2017 баргузор шуд. Дар натиҷа, Рӯҳонӣ тақрибан 57 % овозҳоро (23,53 миллион овоз) ба даст овард ва барои давраи дуввум дубора Президенти Эрон интихоб шуд[18][19].

Дар моҳи декабри 2017 — январи 2018 дар Эрон намоишҳои густурдаи зиддиҳукуматӣ баргузор шуданд, ки дар байни шиорҳои тазоҳуркунандагон шиори «Марг ба Рӯҳонӣ» буд[20].

Ба Саҳебаи Арабӣ (Рӯҳонӣ) оиладор аст. Ин оила панҷ фарзанд дорад.

Се хоҳар ва як бародар дорад. Бародар — Ҳусейн Ферейдун, фиристодаи собиқи махсуси президенти Эрон оид ба барномаи ҳастаӣ, моҳи июли соли 2017 аз ҷониби мақомоти эронӣ бо гумони ҷиноятҳои молиявӣ дастгир карда шуд.[21]

  1. Encyclopædia Britannica (ингл.)
  2. Munzinger Personen (нем.)
  3. Geni(бис.) — 2006.
  4. Deutsche Nationalbibliothek Record #1035777037 // Общий нормативный контроль (GND) (нем.) — 2012—2016.
  5. Новый президент Ирана: кто он?
  6. Encyclopaedia Britannica, Inc. Britannica Book of the Year (2014), p. 106.
  7. Hassan Rouhani (Tehran: Markaz-e Asnad e Enqelab-e Eslami, ca. 2008), Vol. I, pp. 106—138.
  8. Ibid., p. 254.
  9. Ibid., p. 248.
  10. Ali Alfoneh, Reuel Marc Gerecht. «Persian Truths and American Self-Deception: Hassan Rouhani, Muhammad-Javad Zarif, and Ali Khamenei in Their Own Words». (April 2015), p. 9.
  11. Ксения Мельникова. Вечный страж исламской революции. Lenta.ru.
  12. Members of Assembly of Experts(пайванди дастнорас — таърих). Assembly of Experts. 22 апрели 2013 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 26 май 2013.
  13. Two new members appointed to the Expediency Discernment Council. The Office of the Supreme Leader (8 май 1991). 2 июли 2021 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 7 сентябри 2015.
  14. Hassan Rouhani appointed as the Supreme Leader's representative to the SNSC. The Office of the Supreme Leader (13 ноябри 1989). 2 июли 2021 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 3 октябри 2015.
  15. Hassan Rouhani's Résumé(пайванди дастнорас — таърих). CSR (11 апрели 2013). 26 май 2013 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 26 май 2013.
  16. Победителем президентских выборов в Иране объявлен Хасан Рухани // Lenta.ru
  17. Хасан Рухани избран седьмым президентом Ирана(пайванди дастнорас — таърих). 15 июни 2013 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 24 Декабри 2013.
  18. Юлия Дивеева. Президент Ирана Рухани лидирует на выборах главы государства, Комсомольская правда (20 май 2017). Проверено 20 май 2017.
  19. СМИ: Рухани лидирует на президентских выборах в Иране, РИА Новости. Проверено 20 май 2017.
  20. «Смерть России» и «Моя жизнь — Иран»: к чему призывают протестующие в иранских городах. Русская служба Би-би-си (2 Январ 2018).
  21. Брата президента Ирана арестовали по подозрению в финансовых преступлениях