Амири давлати Қатар
الشيخ تميم بن حمد آل ثاني | |
---|---|
Ишғоли вазифа Тамим бин Ҳамад Оли Танӣ |
|
Пайдошавии вазифа | 1851 |
Сайт | |
Амири Қатар ( араб. أمير دولة قطر — сарвари давлати Қатар. Ба сулолаи Оли Танӣ тааллуқ доранд ( ар. آل ثاني , аз авлоди Бани Тамим, яке аз кабилаҳои калонтарини араб. Ҳокимияти иҷроияро амир якчҷоя бо Девони Вазирон ба амал мебарорад. Девони Вазирон дар ичрои вазифаҳои амир, инчунин дар идоракунии давлат мувофиқи нуқтаҳои конститутсия ва қонун иштирок мекунад.
Давлати Қатар дар соли 1850 таъсис ёфта, асосгузори он Муҳаммад бин Танӣ ҳисобида мешавад. Ҳокимияти кишварро аз рӯи мерос аз қавми ат-Танӣ дар насли мард аз ворисони Ҳамад ибни Халифа бин Ҳамад ибни Абдуллоҳ ибни Ҷосим идора мекунад.
Ворисони тахт
[вироиш | вироиши манбаъ]Тахт ба писаре дода шавад, ки вай бебаҳс «вориси амир» «валиаҳд » номида мешавад. Агар амир писар надошта бошад, аз оилаи амир, касе ки амир вориси худ ном мебарад, тахтро ишғол мекунад. Ҷойнишини Тахт аз вай ба воситаи насли мардона мегузарад. Баъди муҳокимаи оилавӣ ва маслиҳат бо шӯрои куҳансолон амир дар бораи таъйини ворис фармон мебарорад. Вориси тахт бояд мусалмон ва писари зани мусалмон бошад.
Пас аз интихобот вориси ҳокимият савганди зерин мехонад: «Дар назди Худо қасам мехӯрам, ки шариат, конститутсия ва қонунро эҳтиром мекунам, истиқлоли давлат, тамомияти арзии он, озодӣ ва манфиатҳои шаҳрвандонро ҳифз намуда, ба онҳо содиқ бошам. давлат ва амир». Ворис бояд њукумат ва иљрои вазифањои амирро њангоми набудани амир ва ё дар њолати тақозо намояд. Амир ҳақ дорад бо вориси тахт дар бораи принсипҳои ҳукумат суҳбат кунад ё ӯро аз иҷрои ҳама гуна вазифа озод кунад. Ворис бояд хангоми ҳозир будани у ба рафти мачлисҳои Совети Вазирон назорат кунад. Амир хукук дорад як кисми ваколатҳои худро ба хар як аъзои сулолаи хукмрон дихад. Ин шахс аз лахзаи ба дасти амир гузаштани хокимият хукмронй мекунад.
Ҳангоми ба тахт нишастан амир бояд савганд ёд кунад. Бо қарори амир Шӯрои сулолаи ҳукмрон (Аш-Шӯро) ташкил карда мешавад. Амир аъзоёни худро аз оилаи худ таъйин мекунад. Дар сурате, ки амир наметавонад кишварро идора кунад ё вафот кунад, Шӯрои сулолаи ҳукмрон бояд, масъалаи кӣ лоиқи тахт мебошад, тасмим бигирад. Пас аз як ҷаласаи пинҳонӣ Шӯрои Вазирон ва Шӯрои Аш-Шӯро номи ба тахти амир воридшавандаро эълон карда, ӯро амир муаррифӣ мекунанд. Агар синни амири интихобшуда аз 18-сола камтар бошад, раёсат ба Шӯрои нозирон мегузарад, ки онро Шӯрои сулолаи ҳукмрон таъйин мекунад. Шӯрои нозирон аз як раис, на камтар аз се ва на бештар аз панҷ нафар иборат аст. Раиси Шӯрои нозирон ва аксарияти аъзоёни он бояд аз сулолаи хукмрон бошанд.
Ваколатҳо
[вироиш | вироиши манбаъ]Амири Қатар дорои ваколатҳои зерин аст:
- Ба план гирифтани сиёсати давлатй якчоя бо Совети Вазирон;
- Тасдиқ ва қабули қонунҳо; бе ризоияти амир қонун кабул кардан мумкин нест;
- дар мавридҳои зарурй ба сессия даъват намудани Совети Вазирон; амир раиси ҳар маҷлисест, ки дар он ӯ ҳузур дорад;
- таъйини хизматчиёни давлати ва харби ва махдуд кардани мухлати хидмати онҳо;
- аккредитатсияи намояндагони намояндагиҳои дипломатӣ ва консулӣ;
- бахшиш ва авф;
- Супоридани мукофотҳо ва нишонҳои шаҳрвандӣ ва ҳарбӣ;
- ташкил ва ташкили кори вазоратхо ва дигар аппаратҳои давлатй;
- Таъсиси мақомоти ёрирасони машваратї барои кўмак расонидан ба амир дар кори ў;
- Шартномаву созишномахо мебандад ва баъд аз он фикру мулохизаҳои худро баён карда, онҳоро ба мухокимаи Шурои ал-Шуро пешниход мекунад. Шартнома ё созишнома пас аз интишори он эътибори қонунӣ пайдо мекунад. Дар хусуси шартномаи сулҳ ё шартномаи оид ба масъалаи территориявй, сохибихтиёрии ин ё он мамлакат, хукукҳои чамъиятй ё хусусии гражданинхо, ё указе, ки ба ягон қонун тагьирот медихад, онҳо танхо баъди интишор эътибор пайдо мекунанд. Шартнома набояд шартҳои махфй дошта бошад, ки ба мукаррароти аз тарафи умум кабулшуда мухолиф бошанд;
- Дар мавридҳои истисноии пешбиникардаи қонун дар мамлакат вазъияти харбй эълон карда метавонад. Дар ин сурат амир ҳуқуқ дорад, ки барои муқобили таҳдид ба амнияти давлат, бутунии ҳудуди он, амнияти тамоми чораҳои зарурии таъҷилиро бинад, ё агар ин таҳдид ба кори мақомоти давлатӣ халал расонад;
- Дар ҳолатҳои истисноӣ, ки андешидани чораҳои таъҷилӣ ва баровардани фармонҳои махсусро талаб мекунанд, амир ҳақ дорад фармонҳои эътибори қонунӣ дошта бошад;
- Бо декрет огози чанги мудофиавиро эълон мекунад;
- Сарвазирро таъйин мекунад, истеъфои ӯро қабул мекунад ё бо фармони махсус ӯро аз вазифа озод мекунад. Агар амир истеъфои сарвазирро кабул кунад, кабинети вазирон кори худро то ташкили кабинети нави вазирон давом медихад;
- Пас аз интихоби сарвазир бо фармони махсус вазиронро таъйин мекунад ва истеъфои онҳоро қабул мекунад;
- Фикри халқро оид ба масъалаҳои мухими давлатӣ, ки бо рохи референдум баён мешавад, бояд ба назар гирад;
- Амир ва ё ҷонишини у сессияи солонаи Шурой Ал-Шуроро мекушояд ва нутқ мекунад, ки дар бораи масъалахое, ки ба давлат дахл доранд;
- Бо талаби аксарияти аъзоёни Шӯро ё дар ҳолати пешбининамудаи қонун метавонад Шӯро ба ҷаласаи ғайринавбатӣ даъват кунад. Дар мачлиси ғайринавбатй Шӯро факат масъалахоеро дида мебарояд, ки ба мухокимаи онҳо даъват карда шудааст;
- Хуқуқ дорад, ки маҷлиси Шӯроро ба мухлати на бештар аз як мох мавкуф гузорад.
Сулолаи Оли Танӣ (Ал Танӣ)
[вироиш | вироиши манбаъ]Ҳокимон
[вироиш | вироиши манбаъ]Акс | Ном | Таърихи таваллуд | Санаи марг | Оғози ҳукмронӣ | Охири ҳукмронӣ | Қайдҳо |
---|---|---|---|---|---|---|
Танӣ бин Муҳаммад [ثاني بن محمد آل ثاني] | номаълум | соли 1850 | 22 феврали соли 1825 | соли 1850 | асосгузори давлат | |
Муҳаммад бин Танӣ (Муҳаммади I) [محمد بن ثاني] | соли 1788 | 18 декабри соли 1878 | 12 сентябри соли 1850 | 18 декабри соли 1878 | писари пешгузашта | |
Ҷосим бин Муҳаммад Танӣ [جاسم بن محمد آل ثاني] | тақрибан соли 1825 | 17 июли соли 1913 | 18 декабри соли 1878 | 17 июли соли 1913 | писари пешгузашта | |
Муҳаммад бин Ҷосим Оли Танӣ (Муҳаммади II) [محمد بن جاسم آل ثاني] | 17 январи соли 1881 | 8 апрели соли 1971 | 17 июли соли 1913 | соли 1914 | писари пешгузашта; аз тахт даст кашид | |
Абдуллоҳ бин Ҷосим Танӣ [عبد الله بن جاسم بن محمد آل ثاني] | соли 1880 | 25 апрели соли 1957 | соли 1914 | соли 1940 | бародари пешгузашта; соли 1940 ба фоидаи писараш аз тахт даст кашид | |
Ҳамад ибни Абдуллоҳ Оли Танӣ [حمد بن عبدالله بن جاسم بن محمد آل ثاني] | соли 1896 | 27 майи соли 1948 | соли 1940 | 27 майи соли 1948 | писари пешгузашта | |
Абдуллоҳ бин Ҷосим Танӣ [عبد الله بن جاسم بن محمد آل ثاني] | соли 1880 | 25 апрели соли 1957 | соли 1947 | 20 августи соли 1949 | салтанати 2; баъди марги писараш ба сари хокимият баргашт; соли 1949 бори дуюм аз тахт даст кашид | |
Алӣ бин Абдуллоҳ Танӣ [علي بن عبد الله آل ثاني] | 5 июни соли 1895 | 31 августи соли 1974 | 20 августи соли 1949 | 24 октябри соли 1960 | писари пешгузашта; соли 1960 аз тахт даст кашид | |
Аҳмад бин Али Оли Танӣ [أحمد بن علي آل ثاني] | соли 1920 | 25 ноябри соли 1977 | 24 октябри соли 1960 | 3 сентябри соли 1971 | писари пешгузашта: соли 1972 уро писараш аз тахт фуровард |
Амирон
[вироиш | вироиши манбаъ]Акс | Ном | Таърихи таввалуд | Санаи марг | Оғози ҳукмронӣ | Охири ҳукмронӣ | Қайдҳо |
---|---|---|---|---|---|---|
Аҳмад бин Али Оли Танӣ [أحمد بن علي آل ثاني] | соли 1920 | 25 ноябри соли 1977 | 3 сентябри соли 1971 | 22 феврали соли 1972 | писари пешгузашта: соли 1972 ӯро писараш аз тахт фуровард | |
Халифа бин Ҳамад Оли Танӣ [خليفة بن حمد آل ثاني] | 17 сентябри соли 1932 | 23 октябри соли 2016 | 22 феврали соли 1972 | 27 июни соли 1995 | писари Ҳамад ибни Абдуллоҳ; ҳамзамон сарвазири кишвар (1970-1995); соли 1995 аз тахти писараш барканор шуд | |
Ҳамад бин Халифа Оли Танӣ [حمد بن خليفة آل ثاني] | 1 январи соли 1952 | Ҳоло зиндагӣ мекунад | 27 июни соли 1995 | 25 июни соли 2013 | писари пешгузашта; ҳамзамон Сарвазири кишвар (1995-1996); соли 2013 аз тахт даст кашид | |
Тамим бин Ҳамад Оли Танӣ [الشيخ تميم بن حمد آل ثاني] | 3 июни соли 1980 | Ҳоло зиндагӣ мекунад | 25 июни соли 2013 | амалкунанда | писари пешгузашта |