Ноҳияи Ишкошим: Тафовут байни таҳрирҳо

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Content deleted Content added
Ibrahim (баҳс | ҳисса)
х Вироиши 90.35.170.112 (Баҳс) вогардонида шуд ба охирин тағйире, ки Шухрат Саъдиев анҷом...
х илова, таҳрир
Сатри 1: Сатри 1:
{{otheruses|Ишкошим (мазмунҳо)}}
{{otheruses|Ишкошим (мазмунҳо)}}
{{ВМ

|Ранг1 = #A5D570
{| border="0" cellpadding="2" cellspacing="1" style="float:right; empty-cells:show; margin-right:0em; margin-left:1em; margin-bottom:0.5em; background:#e3e3e3;"
|Номи тоҷикӣ =
! colspan="2" bgcolor="#FF0000" | Ноҳияи Ишкошим
|Номи аслӣ = Ноҳияи Ишкошим
|-bgcolor="#FFFFFF"
|Нишон =
| colspan="2" align="center" bgcolor="#FFFFFF" | [[Акс:Location of Ishkoshim District in Tajikistan.png|350px|Ноҳияи Ишкошим дар нақшаи Тоҷикистон]]
|Парчам =
|-bgcolor="#FFFFFF"
|Бари нишон =
|-bgcolor="#FFFFFF"|Ноҳияи Ишкошим]]
|Бари парчам =
|-
|Тавсифи нишон =
!colspan="2" bgcolor="#008000" | Донистаниҳо
|Тавсифи парчам =
|-bgcolor="#FFFFFF"
|Мамлакат =
|[[Кишвар]] : || [[Акс:Tajikistan-coat-of-arms.jpg|20px]] [[Тоҷикистон]] [[Акс:Flag of Tajikistan.svg|30px]]
|lat_dir = N |lat_deg = 36 |lat_min = 43 |lat_sec =31
|-bgcolor="#FFFFFF"
|lon_dir = E |lon_deg = 71 |lon_min = 36 |lon_sec = 48.5
|[[Вилоятҳои Тоҷикистон|Вилоят]] : || [[Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон|Кӯҳистони Бадахшон]]
|region = TJ
|-bgcolor="#FFFFFF"
|type = District
|Марказ: || [[Ишкошим]]
|сатҳ =
|-bgcolor="#FFFFFF"
|CoordScale =
|Замони таъсис : || [[27 октябр]]и [[1932]]
|Суруди миллӣ =
|-bgcolor="#FFFFFF"
|Унвон = Ноҳияи маъмурӣ
|Раиси ноҳия: ||
|Тобеи = [[Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон]]
|-bgcolor="#FFFFFF"
|Шомили = 1 шаҳрак, 6 [[ҷамоат]]
|-
|Пойтахт = [[Ишкошим]]
!colspan="2" bgcolor="BBDDFF" | Ҷуғрофиёи табиъӣ
|Шаҳри калонтарин =
|-bgcolor="#FFFFFF"
|Шаҳрҳои калон =
|Паҳноварӣ : || 3656,0 км²
|Таъсис = [[27 октябр]]и [[1932]]
|-
|Бекоркунӣ =
|-bgcolor="#FFFFFF"
|Номҳои пештара =
| [[Шаҳр|Шумораи шаҳракҳо]] : || 1
|Раис =
|-bgcolor="#FFFFFF"
|Шакли роҳбарӣ = Раиси ноҳия
| [[Ҷамоат|Шумораи ҷамоатҳо]] : || 7
|Раис2 =
|-bgcolor="#FFFFFF"
|Шакли роҳбарӣ2 =
|-
|Раис3 =
!colspan="2" bgcolor="BBDDFF" | Мардум
|Шакли роҳбарӣ3 =
|-bgcolor="#FFFFFF"
|ММД =
|Аҳолӣ ([[2008]]) : || 25 851 кас
|Соли ММД =
|-bgcolor="#FFFFFF"
|Ҷой аз рӯи ММД =
|Забони расмӣ : || [[тоҷикӣ]] (порсӣ)
|ММД ба сари аҳолӣ =
|-bgcolor="#FFFFFF"
|Ҷой аз рӯи ММД ба сари аҳолӣ =
|Забонҳои гуфторӣ : || ишкошимӣ, вахонӣ
|Забон = [[Забони тоҷикӣ|тоҷикӣ]]
|-bgcolor="#FFFFFF"
|Забонҳо = ]
|Дин : || Ислом (мазҳаб: исмоъилӣ)
|Аҳолӣ = 30&nbsp;800 <ref>[http://www.stat.tj/ru/img/65a709121baf8a64bf15d33f398aafde_1435736807.pdf Численность населения Республики Таджикистан на 1 января 2015 года. Сообщение Агентства по статистике при Президенте Республики Таджикистан.]</ref> нафар
|-bgcolor="#FFFFFF"
|Соли барӯйхатгирӣ = 2015
|-
|Фоиз аз аҳолӣ =
!colspan="2" bgcolor="BBDDFF" | Нишониҳо
|Ҷой аз рӯи аҳолӣ =
|-bgcolor="#FFFFFF"
|Баҳои аҳолӣ =
|Сарвожа : || IS
|Соли баҳо =
|-bgcolor="#FFFFFF"
|Зичӣ =
|[[ISO 3166|ISO]]-намоя : || TJ.BK.IS
|Ҷой аз рӯи зичӣ =
|-bgcolor="#FFFFFF"
|Гурӯҳҳои миллӣ = [[Мардуми тоҷик|тоҷикон]]
|Пешшумора : || +992 3553
|Гурӯҳҳои динӣ = [[мусулмон]]он [[суннӣ|сунниҳо]]
|-bgcolor="#FFFFFF"
|Масоҳат = 3656,0 км²
|Нишонии почта : || 736500
|Фоиз аз масоҳат =
|-bgcolor="#FFFFFF"
|Ҷой аз рӯи масоҳат =
|[[Замон]] : || [[UTC]]+5
|Баландии максималӣ = зиёда аз 5000
|-bgcolor="#FFFFFF"
|Баландии миёна = 3000
|[[Вебгоҳ]] : || [[.tj]]
|Баландии минималӣ =
|-bgcolor="#FFFFFF"
|Харита = Location of Ishkoshim District in Tajikistan.png
|Шумораи мошинҳо : || 04РТ
|Андозаи харитаҳо =
|}
|Харитаи воҳиди маъмурӣ =

|Андозаи харитаҳо =
|Минтақаи замонӣ = UTC+5
|Сарвожа = IS
|ISO = TJ.BK.IS
|Идентификатори рақамӣ =
|Навъи идентификатор =
|Идентификатори рақамӣ2 =
|Навъи идентификатор2 =
|Идентификатори рақамӣ3 =
|Навъи идентификатор3 =
|FIPS =
|Коди телефон = +992 3553
|Нишонаи почта = 736500
|Домени Интернет = tj
|Шумораи мошинҳо = 04 TJ
|Сайт =
|Гурӯҳ дар Викианбор = Ishkoshim District
|Эзоҳ =
}}


'''Ноҳияи Ишкошим''' ({{lang-fa|ناحیۀ اشکاشم}}) — яке аз [[ноҳия]]ҳои [[Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон]] аст ва дар шарқи Ҷумҳурии [[Тоҷикистон]] ҷой дорад.
'''Ноҳияи Ишкошим''' ({{lang-fa|ناحیۀ اشکاشم}}) — яке аз [[ноҳия]]ҳои [[Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон]] аст ва дар шарқи Ҷумҳурии [[Тоҷикистон]] ҷой дорад.


Ин ноҳия [[27 октябр]]и соли [[1932]] таъсис ёфта аст. Маркази ин ноҳия рустои [[Ишкошим]] ({{lang-fa|اشکاشم}}) аст, ки 104 км ҷанубтар аз шаҳри [[Хоруғ]] дар каронаи рӯди [[Панҷ]] ҷой дорад.
Ин ноҳия [[27 октябр]]и соли [[1932]] таъсис ёфта аст. Маркази ин ноҳия рустои [[Ишкошим]] ({{lang-fa|اشکاشم}}) аст, ки 104 км ҷанубтар аз шаҳри [[Хоруғ]] дар канораи рӯди [[Панҷ]] ҷой дорад.


==Ҷуғрофия ==
==Ҷуғрофия ==

Ноҳияи Ишкошим дар миёни қаторкӯҳҳои Роштқалъаву Ишкошиму Вахон воқеъ аст. Дар [[шимол]]у [[ғарб]] бо [[ноҳияи Шуғнон]], дар шимол бо [[ноҳияи Роштқалъа]], дар [[шарқ]] бо [[ноҳияи Мурғоб]] ва дар [[ҷануб]] бо вулусволиҳои [[:en:Ishkashim District|Ишкошим]] ва [[:en:Wakhan District|Вахон]]и вилояти Бадахшони Афғонистон ҳаммарз мебошад.
Ноҳияи Ишкошим дар миёни қаторкӯҳҳои Роштқалъаву Ишкошиму Вахон воқеъ аст. Дар [[шимол]]у [[ғарб]] бо [[ноҳияи Шуғнон]], дар шимол бо [[ноҳияи Роштқалъа]], дар [[шарқ]] бо [[ноҳияи Мурғоб]] ва дар [[ҷануб]] бо вулусволиҳои [[:en:Ishkashim District|Ишкошим]] ва [[:en:Wakhan District|Вахон]]и вилояти Бадахшони Афғонистон ҳаммарз мебошад.


Сатри 71: Сатри 89:
Ноҳияи Ишкошим 3656,0 км² масоҳат дорад.
Ноҳияи Ишкошим 3656,0 км² масоҳат дорад.
==Мардум==
[[Акс:ATG GBAO.png|thumb|left|300px|Тақсимоти идории ВМКБ]]
Бино бар саршумори соли [[2015]] дар ноҳияи Ишкошим 30&nbsp;800 нафар зиндагӣ мекунад.<ref>[http://www.stat.tj/ru/img/65a709121baf8a64bf15d33f398aafde_1435736807.pdf Численность населения Республики Таджикистан на 1 января 2015 года. Сообщение Агентства по статистике при Президенте Республики Таджикистан.]</ref> Мардуми Ишкошим ба забонҳои тоҷикӣ (порсӣ), ишкошимӣ ва вахонӣ сухан мегӯянд.

== Таърих ==
Бино бар роҳномаҳо ва ҷаҳоннамоҳои арабизабон ва порсизабони садаҳои миёна, ноҳияи Ишкошим дар гузашта '''Вахон''' ({{lang-fa|وخان}}) ном доштааст.<ref>''Камалиддинов Ш.С.'' [http://www.kroraina.com/casia/kamalid/kamal2_13.html Историческая география Южного Согда и Тохаристана по арабоязычным источникам IX - начала XIII вв.]</ref> Вале ин аз эҳтимол дур аст, зеро қабл аз "истилои" Шуравӣ Ишкошим як вулуси алоҳида ва Вахон вулусе алоҳида будаанд.

Ишкошим аз замони [[Сомониён]] то соли 1895 ҳукумате мустақил дошта ва фармонравоёни онро шоҳ мехондаанд. Қаламрави подшоҳии Вахон сарзамини имрӯзаи ноҳияи Ишкошим ва вулусволии афғонии [[:en:Ishkashim District|Ишкошим]] ({{lang-fa|اشکاشم}}) дар ду канораи рӯди [[Панҷ]]ро дар бар мегирифтааст.

Соли 1895 подшоҳии Ишкошим, ки дар ҳар ду канораи рӯди Панҷ қарор дошт, дар паи ҷаҳонгириҳои [[Русия]] ва [[Британия]] дупора гардид ва канораи рост ба аморати Бухоро ва канораи чап ба Афғонистон дода шуд.<ref>''Постников А.В.'' Схватка на «Крыше Мира»: политики, разведчики и географы в борьбе за Памир в XIX веке. М.: Памятники исторической мысли, 2001. 416 стр., 8 л. карт. ISBN 5-88451-100-0</ref>

Ишкошим дар солҳои 1878 – 1920 яке аз бекигариҳои аморати Бухоро буд ва бек дар рустои [[Ишкошим]] менишаст ва мир хонда мешуд.

Пас аз инқилоби Бухоро дар соли 1920 ва таъсиси [[Республикаи Советии Социалистии Тоҷикистон|Ҷумҳурии Мухтори Шӯравии Тоҷикистон]] дар соли 1924, Ишкошим бахше аз [[Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон]] гардид, ки 2 январи соли 1925 таъсис дода шуд.


==Бахшҳои идорӣ==
==Бахшҳои идорӣ==
Бар асоси Қонуни тақсимоти кишварӣ, ноҳияи Ишкошим 1 шаҳрак ва 6 [[ҷамоат]] дорад<ref>Феҳристи номи маҳалҳои Тоҷикистон. — Душанбе: Сарредаксияи илмии Энсиклопедияи Миллии Тоҷик, 2013. — 332 с.</ref>

Бар асоси Қонуни тақсимоти кишварӣ, ноҳияи Ишкошим 7 [[ҷамоат]] дорад<ref>{{cite web|url=http://www.untj.org/files/minutes/Food/List_of_Jamoats.xls|title=List of Jamoats|publisher=UN Coordination, Tajikistan|accessdate=May 21, 2010}}</ref>:


{| class="wikitable" width= "50%"
{| class="wikitable" width= "50%"
Сатри 83: Сатри 114:
! width=30% | Аҳолӣ
! width=30% | Аҳолӣ
|-
|-
|[[Андароб]] || 2 527
|[[Андароб|Аскар Замиров (собиқ Андароб)]] || 2 527
|-
|-
|[[Вранг]] || 5 152
|[[Вранг]] || 5 152
Сатри 89: Сатри 120:
|[[Зонг]] || 4 863
|[[Зонг]] || 4 863
|-
|-
|[[Ишкошим]] || 6 567
|шаҳраки [[Ишкошим]] || 6 567
|-
|-
|[[Қозидеҳ]] || 1 880
|[[Қозидеҳ]] || 1 880
Сатри 99: Сатри 130:
|}
|}


==Идора==
==Ҳукумат==

Сарвари ноҳияи Ишкошим Раиси Ҳукумати он аст, ки аз ҷониби [[Раиси Ҷумҳур]]и [[Тоҷикистон]] таъйин мегардад. Ниҳоди қонунгузори ноҳияи Ишкошим — Маҷлиси намояндагони халқӣ мебошад, ки аз тарафи ҳама мардуми ноҳияи Ишкошим ба муддати 5 сол интихоб мешавад.
Сарвари ноҳияи Ишкошим Раиси Ҳукумати он аст, ки аз ҷониби [[Раиси Ҷумҳур]]и [[Тоҷикистон]] таъйин мегардад. Ниҳоди қонунгузори ноҳияи Ишкошим — Маҷлиси намояндагони халқӣ мебошад, ки аз тарафи ҳама мардуми ноҳияи Ишкошим ба муддати 5 сол интихоб мешавад.


==Аҳолӣ==

Бино бар саршумори соли [[2008]] дар ноҳияи Ишкошим 25 851 нафар зиндагӣ мекунад. Мардуми Ишкошим ба забонҳои тоҷикӣ (порсӣ), ишкошимӣ ва вахонӣ сухан мегӯянд.

== Таърих ==

Бино бар роҳномаҳо ва ҷаҳоннамоҳои арабизабон ва порсизабони садаҳои миёна, ноҳияи Ишкошим дар гузашта '''Вахон''' ({{lang-fa|وخان}}) ном доштааст.<ref>''Камалиддинов Ш.С.'' [http://www.kroraina.com/casia/kamalid/kamal2_13.html Историческая география Южного Согда и Тохаристана по арабоязычным источникам IX - начала XIII вв.]</ref> Вале ин аз эҳтимол дур аст, зеро қабл аз "истилои" Шуравӣ Ишкошим як вулуси алоҳида ва Вахон вулусе алоҳида будаанд.

Ишкошим аз замони [[Сомониён]] то соли 1895 ҳукумате мустақил дошта ва фармонравоёни онро шоҳ мехондаанд. Қаламрави подшоҳии Вахон сарзамини имрӯзаи ноҳияи Ишкошим ва вулусволии афғонии [[:en:Ishkashim District|Ишкошим]] ({{lang-fa|اشکاشم}}) дар ду канораи рӯди [[Панҷ]]ро дар бар мегирифтааст.

Соли 1895 подшоҳии Ишкошим, ки дар ҳар ду канораи рӯди Панҷ қарор дошт, дар паи ҷаҳонгириҳои [[Русия]] ва [[Британия]] дупора гардид ва канораи рост ба аморати Бухоро ва канораи чап ба Афғонистон дода шуд.<ref>''Постников А.В.'' Схватка на «Крыше Мира»: политики, разведчики и географы в борьбе за Памир в XIX веке. М.: Памятники исторической мысли, 2001. 416 стр., 8 л. карт. ISBN 5-88451-100-0</ref>

Ишкошим дар солҳои 1878 – 1920 яке аз бекигариҳои аморати Бухоро буд ва бек дар рустои [[Ишкошим]] менишаст ва мир хонда мешуд.

Пас аз инқилоби Бухоро дар соли 1920 ва таъсиси [[Республикаи Советии Социалистии Тоҷикистон|Ҷумҳурии Мухтори Шӯравии Тоҷикистон]] дар соли 1924, Ишкошим бахше аз [[Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон]] гардид, ки 2 январи соли 1925 таъсис дода шуд.


== Пайнавиштҳо ==
== Пайнавиштҳо ==
Сатри 133: Сатри 148:
{{тоҷикистон-ҷуғ-нопурра}}
{{тоҷикистон-ҷуғ-нопурра}}
{{Ноҳияҳои Бадахшон}}
{{Ноҳияҳои Бадахшон}}
[[Гурӯҳ:Ноҳияҳои Тоҷикистон]]
[[Гурӯҳ:Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон]]
[[Гурӯҳ:Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон]]
[[Гурӯҳ:Ноҳияҳои Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон]]
[[Гурӯҳ:Ноҳияҳои Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон]]

Нусха 14:45, 26 июли 2016

Ноҳияи Ишкошим
Ноҳияи Ишкошим
36°43′31″ с. ш. 71°36′48″ в. д.HGЯO
Кишвар  [[|]]
Шомили 1 шаҳрак, 6 ҷамоат
Маркази маъмурӣ Ишкошим
Таърих ва ҷуғрофиё
Таърихи таъсис 27 октябри 1932
Масоҳат 3656,0 км² км²
Баландӣ
  • · Миёна


  • 3000 м
Вақти минтақавӣ UTC+05:00
Аҳолӣ
Аҳолӣ 30 800 [2] нафар нафар (2015)
Забони расмӣ ]тоҷикӣ
Шиносаҳои ададӣ
Сарвожа IS
Рамзи ISO 3166-2 TJ.BK.IS
Коди телефон +992 3553
Нишонаи почта 736500
Ноҳияи Ишкошим дар харита
 Парвандаҳо дар Викианбор

Ноҳияи Ишкошим (форсӣ: ناحیۀ اشکاشم‎) — яке аз ноҳияҳои Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон аст ва дар шарқи Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷой дорад.

Ин ноҳия 27 октябри соли 1932 таъсис ёфта аст. Маркази ин ноҳия рустои Ишкошим (форсӣ: اشکاشم‎) аст, ки 104 км ҷанубтар аз шаҳри Хоруғ дар канораи рӯди Панҷ ҷой дорад.

Ҷуғрофия

Ноҳияи Ишкошим дар миёни қаторкӯҳҳои Роштқалъаву Ишкошиму Вахон воқеъ аст. Дар шимолу ғарб бо ноҳияи Шуғнон, дар шимол бо ноҳияи Роштқалъа, дар шарқ бо ноҳияи Мурғоб ва дар ҷануб бо вулусволиҳои Ишкошим ва Вахони вилояти Бадахшони Афғонистон ҳаммарз мебошад.

Аз шимолу шарқи ноҳияи Ишкошим ба шимолу ғарби он рӯди Панҷ гузар мекунанд.

Ноҳияи Ишкошим 3656,0 км² масоҳат дорад.

Мардум

Тақсимоти идории ВМКБ

Бино бар саршумори соли 2015 дар ноҳияи Ишкошим 30 800 нафар зиндагӣ мекунад.[3] Мардуми Ишкошим ба забонҳои тоҷикӣ (порсӣ), ишкошимӣ ва вахонӣ сухан мегӯянд.

Таърих

Бино бар роҳномаҳо ва ҷаҳоннамоҳои арабизабон ва порсизабони садаҳои миёна, ноҳияи Ишкошим дар гузашта Вахон (форсӣ: وخان‎) ном доштааст.[4] Вале ин аз эҳтимол дур аст, зеро қабл аз "истилои" Шуравӣ Ишкошим як вулуси алоҳида ва Вахон вулусе алоҳида будаанд.

Ишкошим аз замони Сомониён то соли 1895 ҳукумате мустақил дошта ва фармонравоёни онро шоҳ мехондаанд. Қаламрави подшоҳии Вахон сарзамини имрӯзаи ноҳияи Ишкошим ва вулусволии афғонии Ишкошим (форсӣ: اشکاشم‎) дар ду канораи рӯди Панҷро дар бар мегирифтааст.

Соли 1895 подшоҳии Ишкошим, ки дар ҳар ду канораи рӯди Панҷ қарор дошт, дар паи ҷаҳонгириҳои Русия ва Британия дупора гардид ва канораи рост ба аморати Бухоро ва канораи чап ба Афғонистон дода шуд.[5]

Ишкошим дар солҳои 1878 – 1920 яке аз бекигариҳои аморати Бухоро буд ва бек дар рустои Ишкошим менишаст ва мир хонда мешуд.

Пас аз инқилоби Бухоро дар соли 1920 ва таъсиси Ҷумҳурии Мухтори Шӯравии Тоҷикистон дар соли 1924, Ишкошим бахше аз Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон гардид, ки 2 январи соли 1925 таъсис дода шуд.

Бахшҳои идорӣ

Бар асоси Қонуни тақсимоти кишварӣ, ноҳияи Ишкошим 1 шаҳрак ва 6 ҷамоат дорад[6]

Ҷамоатҳои ноҳияи Ишкошим
Ҷамоат Аҳолӣ
Аскар Замиров (собиқ Андароб) 2 527
Вранг 5 152
Зонг 4 863
шаҳраки Ишкошим 6 567
Қозидеҳ 1 880
Питуп
Шитхарв 4 862

Ҳукумат

Сарвари ноҳияи Ишкошим Раиси Ҳукумати он аст, ки аз ҷониби Раиси Ҷумҳури Тоҷикистон таъйин мегардад. Ниҳоди қонунгузори ноҳияи Ишкошим — Маҷлиси намояндагони халқӣ мебошад, ки аз тарафи ҳама мардуми ноҳияи Ишкошим ба муддати 5 сол интихоб мешавад.


Пайнавиштҳо

  1. 1.0 1.1 https://web.archive.org/web/20221010195817/https://stat.tj/storage//1.01.2022.pdf
  2. Численность населения Республики Таджикистан на 1 января 2015 года. Сообщение Агентства по статистике при Президенте Республики Таджикистан.
  3. Численность населения Республики Таджикистан на 1 января 2015 года. Сообщение Агентства по статистике при Президенте Республики Таджикистан.
  4. Камалиддинов Ш.С. Историческая география Южного Согда и Тохаристана по арабоязычным источникам IX - начала XIII вв.
  5. Постников А.В. Схватка на «Крыше Мира»: политики, разведчики и географы в борьбе за Памир в XIX веке. М.: Памятники исторической мысли, 2001. 416 стр., 8 л. карт. ISBN 5-88451-100-0
  6. Феҳристи номи маҳалҳои Тоҷикистон. — Душанбе: Сарредаксияи илмии Энсиклопедияи Миллии Тоҷик, 2013. — 332 с.

Манобеъ

  • Постников А.В. Схватка на «Крыше Мира»: политики, разведчики и географы в борьбе за Памир в XIX веке. М.: Памятники исторической мысли, 2001. 416 стр., 8 л. карт. ISBN 5-88451-100-0