Jump to content

Сабоҳ Аҳмад Ҷобири Сабоҳ

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
(Тағйири масир аз Сабоҳ IV)
Сабоҳ Аҳмад Ҷобири Сабоҳ
ар. صباح الأحمد الجابر الصباح‎
<!—ИТТИЛООТ ДАР БОРАИ ВАЗИФА-->px
Амири Кувайт
24.01.2006 — 29.09.2020
Пешгузашта Саъд
Ҷонишин Наввоф
Сарвазири Кувайт
13.07.2003 — 07.02.2006
Пешгузашта Саъд
Ҷонишин Ҷобир III
Саъд I
Таваллуд 16 июн 1929(1929-06-16)
Даргузашт 29 сентябр 2020(2020-09-29) (91 сол)
Рочестер (Миннесота), ИМА
Мадфан Sulaibikhat Cemetery
Дудмон Ал Сабоҳ
Падар Аҳмад ал-Ҷобир ас-Сабоҳ
Модар Мунира ал-Айёр
Фарзандон писарон: Носир ва Ҳомид
Фаъолият ҳукумат диплумосӣ фармондеҳии ҳарбӣ
Эътиқод ислом
Ҷоизаҳо
 Парвандаҳо дар Викианбор

Сабоҳ Аҳмад Ҷобири Сабоҳ (ар. صباح الأحمد الجابر الصباح‎; 16 июни 1929 — 29 сентябри 2020, Рочестер, ИМА[1]) — амири Кувайт, сардори сулолаи ас-Сабоҳ. Писари чоруми Шайх Аҳмад ас-Сабоҳ, 29 январи 2006 пас аз тасдиқи номзадии ӯ аз ҷониби Маҷлиси Миллӣ ба кор шурӯъ кард.

Зиндагинома

[вироиш | вироиши манбаъ]

Ал-Сабоҳ 16 июни соли 1929 таваллуд шудааст. Маълумоти ибтидоиро дар мактаби Ал Муборакя дар солҳои сиюм гирифтааст ва таҳсилро дар назди мураббиён ба итмом расонидааст. Ӯ бародари амири пешини Кувайт Шайх Ҷобир Ал-Аҳмад Ал-Сабоҳ буд, ки моҳи июли соли 2003 Сабоҳро сарвазир таъйин кард ва ба ҷои шоҳзодаи валиаҳди Кувайт Шайх Саъд Ас-Салим Ас-Сабоҳ ҷойгузин шуд. Бародари ӯ дар фалокати ҳавопаймои Royal Air Maroc парвози 630 аз ҷониби кушта шуд.

Фаъолият

[вироиш | вироиши манбаъ]

Сабоҳ қабл аз амири Кувайт шуданаш аз солҳои 1963 то 1991 ва аз соли 1992 то 2003 вазири корҳои хориҷӣ буд. Сабоҳ ҳамчун вазири корҳои хориҷӣ, пас аз ҷанги халиҷ муносибатҳои байналмилалии Кувайтро барқарор кард. Вай инчунин дар вазифаи вазири корҳои хориҷӣ муовини аввали сарвазир буд. Вай аз соли 1965 то 1967 иҷрокунандаи вазифаи вазири молия буд[2].

Вай бо сабаби бад будани вазъи саломатии Ҷобири III, солҳои 2003-06 сарвазир ва амалан ҳоким буд.

15 январи соли 2006, амири Кувайт Ҷобир ал-Аҳмад ал-Ҷобир ас-Сабоҳ аз сактаи мағзӣ вафот кард. Амири нав валиаҳди 75-сола Саъд ал-Абдуллоҳ ас-Салим ас-Сабоҳ эълон шуд. Аммо, амири нави давлат аллакай шахси гирифтори бемории шадид буд ва бинобар сабаби нотавонии амири нав аз уҳдаи вазифаи худ бо сабаби саломатӣ баромада наметавонист, Девони Вазирони Кувайт ба тартиби аз сари қудрат дур кардани сарвари нави давлат шурӯъ кард[3]. Оилаи ал-Сабоҳҳо бо дархости роҳбарии кишвар ба сарвазир муроҷиат карданд. Сабоҳ ал-Аҳмад ал-Ҷобир ас-Сабоҳ ба ин розӣ шуд.

Пас аз гуфтушунид бо хешовандон, Амир Саъд дар мулоқот бо сарвазир Сабоҳ ал-Аҳмад ас-Сабоҳ рӯзи 23 январ тасмими худ барои даст кашидан аз тахтро бо сабаби саломатӣ эълон кард. Рӯзи дигар Маҷлиси Миллии Кувайт овоз дод, ки Сабоҳро ҳамчун амири нав бо номи Сабоҳи IV интихоб кунад. Чанд соат қабл аз он Маҷлиси Миллии Кувайт шайх Саъд ал-Абдуллоро бо сабаби саломатии нохуб барканор кард.

Дар тахт

[вироиш | вироиши манбаъ]

Сабоҳ ба тахт нишаста, Шайх Навоф Аҳмад Ҷобир ас-Сабоҳро вориси худ таъйин кард. Ҳамин тариқ, ӯ анъанаи ҷонишини тахтро аз ҷониби намояндагони авлоди Ҷабор ва Салим, ки ҳарду ба оилаи Сабоҳ мансубанд, қатъ кард. Ҷияни амир Шайх Носир ал-Муҳаммад ал-Аҳмад сарвазир таъйин шуд.

Дар давоми як соли ҳукмронии худ Сабоҳ ал-Сабоҳ як қатор ислоҳоти демократиро анҷом дод, аз ҷумла, ба занон имкон дод, ки дар дастгоҳи давлатӣ ҷойгоҳҳоро ишғол кунанд, ба онҳо ҳуқуқи овоздиҳӣ доданд, қонуни манъи ҷамъомадҳои мардум ва қонуни ВАО-ро сабук кард. Дар айни замон, ӯ хароҷоти нигоҳдории оилаи шоҳонро 6 маротиба зиёд кард.

Бо вуҷуди синну солаш амир сиёсати фаъолро пеш гирифт — масалан, моҳи июни соли 2014 ӯ ба Теҳрон ташриф оварда, дар он ҷо як қатор созишномаҳо баст. Илова бар ин, дар зери ӯ онҳо барои таҳқири амир ҷазои сахт гирифтанд ва баъзан ҳатто хешовандӣ бо Сабоҳ аз ҷазо наҷот намеёфт. Масалан, моҳи майи соли 2016 панҷ нафар кувайтӣ, ки дар бораи амир дар ҷомеаи WhatsApp манфӣ сухан гуфтанд, ба зиндон маҳкум шуданд, аз ҷумла хешовандони амир.

Вазъи саломатӣ

[вироиш | вироиши манбаъ]

Моҳи ноябри соли 2017, ӯ пас аз шамолхӯрӣ барои ташхиси тиббӣ дар беморхона бистарӣ шуд[4].

Моҳи сентябри соли 2019, пас аз сафараш ба ИМА, ӯ дар яке аз бемористонҳои Вашингтон бистарӣ шуд. Бо сабаби дар беморхона бистарӣ шудан мулоқот бо президенти ИМА Доналд Трамп мавқуф гузошта шуд[5].

18 июли соли 2020 саввумин бемории амири Қувайт буд, ки бистарӣ шуд. Рӯзи дигар амалиёт гузаронида шуд[6][7].

23 июл ӯ барои идомаи табобат ба Иёлоти Муттаҳида сафар кард[8]. Амири иҷрокунанда ҳангоми набудани ӯ бародари хурдии 83-солаи ӯ, валиаҳд шоҳзода Навоф буд.

Даргузашт

[вироиш | вироиши манбаъ]

Амири Кувайт 29 сентябри соли 2020 дар Иёлоти Муттаҳида дар синни 92-солагӣ дар шаҳри Рочестер, Миннесота пас аз бемории тӯлонӣ вафот кард. Бародари хурдиаш шоҳзода Навоф дар моҳҳои охир вориси ӯ — регент ва амалан ҳокими аморат шуд[9].

30 сентябр амир дар қабристони Сулайбҳат дар пойтахти кишвар Кувайт ба хок супурда шуд[10].

Иттилоот

[вироиш | вироиши манбаъ]
  • Сабоҳ ал-Аҳмад ал-Ҷобир ас-Сабоҳ дар солҳои охири ҳаёташ яке аз калонсолтарин сарони амалкунандаи давлатҳо ва ҳукуматҳо дар ҷаҳон буд.
  • Сабоҳ ал-Аҳмад ал-Ҷобир ас-Сабоҳ аз 13 декабри соли 2016 то дами маргаш калонсолтарин монарх дар ҷаҳон буд (дар байни мардум).

Ҷоизаҳо

[вироиш | вироиши манбаъ]

Ҷоизаҳои Кувайт

Кишвар Таърих Ҷоиза
 Кувайт 24 январи 2006 — 29 сентябри 2020 Ордени Мубораки Бузург
 Кувайт 24 январи 2006 — 29 сентябри 2020 Ордени Кувайт
 Кувайт 24 январи 2006 — 29 сентябри 2020 Ордени Мудофиаи миллӣ
 Кувайт 24 января 2006 — 29 сентября 2020 Ордени фарқияти ҳарбӣ
Ҷоизаҳои кишварҳои хориҷа
Кишвар Таърих Ҷоизаҳо
 Қазоқистон 2001[11] — Дорандаи ордени Дӯстӣ дараҷаи 1
 Колумбия 10 июли 2002 — Дорандаи Салиби Бузурги ордени Нишони фахрии «Хосе Мария Кордова»
 Арабистони Саудӣ 11 марти 2006 — Дорандаи занҷир ордени Абдул-Азиз ал-Сауд
2 июли 2000 — 11 марти 2006 Дорандаи дараҷаи 1
 Қатар 12 марти 2006 — Дорандаи ордени занҷири Истиқлолият
 Имороти Муттаҳидаи Арабӣ 13 марти 2006 — Дорандаи ордени Заида
 Фаронса 1 декабри 2006 — Дорандаи Салиби бузурги ордени Легиони Шараф
 Кореяи Ҷанубӣ 25 марти 2007 — Дорандаи ордени «Мугунхва»
 Испания 23 майи 2008 — Дорандаи Занҷираи ордени Хидмати шаҳрвандӣ
 Лубнон 20 январи 2009 — Дорандаи дараҷаи махсуси ордени Шараф
 Бруней 13 апрели 2009 — Дорандаи ордени салтанати оилавии Тоҷи Бруней
 Озарбойҷон 14 июни 2009[12] — Дорандаи ордени Ҳайдар Алиев
 Украина 24 июни 2009 — Дорандаи ордени «Барои хидматҳо» дараҷаи 1
 Умон 28 декабри 2009 — Дорандаи ордени Шаҳрвандии Умон дараҷаи 1
 Итолиё 26 апрели 2010 — Дорандаи Салиби Гранд бо лентаи орден «Барои хидматҳо дар Ҷумҳурии Итолиё»
 Олмон 27 апрели 2010 — Дорандаи Салиби бузурги дараҷаи махсуси ордени «Барои хидматҳо дар Ҷумҳурии Федеративии Олмон»
 Сурия 16 майи 2010 — Дорандаи ордени Шараф дараҷаи 1
 Урдун 17 майи 2010 — Доранди лентаи бузурги Ситораҳои Урдун GCSJ
 Лубнон 18 майи 2010 — Дорандаи лентаи бузурги ордени миллии Кедра
 Аргентина 16 январи 2011 — Дорандаи ордени Озодкунандаи Сан Мартин
 Ҷопон 21 марти 2012 — Дорандаи занҷири ордени Хризантема
 Филиппин 23 марти 2012 — Доиандаи занҷири ордени Лакандула
 Албания 27 майи 2012 — Дорандаи Салиби бузурги ордени Скандербег
 Тоҷикистон 2013[13] — Дорандаи Ордени Исмоили Сомонӣ дараҷаи 1
 Мексика 20 январи 2016 — Дорандаи занҷири ордени уқоби Атстекӣ
 Туркия 21 марти 2017[14] — Дорандаи ордени Ҷумҳурии Туркия
 Украина 2018[15] — Дорандаи ордени Шоҳзода Ярослави Ҳаким дараҷаи 1
 ИМА 2020 — Дорандаи ордени «Легиони Фахрӣ» фармондеҳи кулл

Эзоҳ

[вироиш | вироиши манбаъ]
  1. ↑ Умер эмир Кувейта(рус.). РИА Новости (20200929T1651). 29 сентябри 2020 санҷида шуд.
  2. ↑ Independence and building the modern state. Al Diwan Al Amiri(пайванди дастнорас — таърих). 12 октябри 2013 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 14 октябри 2013.
  3. ↑ Новый эмир Кувейта шейх Саад аль-Абдалла ас-Салем ас-Сабах отрёкся от поста главы государства по причине плохого здоровья
  4. ↑ Kuwait’s Emir in hospital for medical checks after cold:agency.
  5. ↑ Kuwait emir admitted to hospital in the US.
  6. ↑ Эмира Кувейта госпитализировали.
  7. ↑ Эмиру Кувейта провели операцию.
  8. ↑ Перенесший операцию эмир Кувейта отправился в США на лечение. 28 августи 2021 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 26 октябри 2020.
  9. ↑ Наследный принц Наваф назначен новым эмиром Кувейта(рус.). ТАСС (29 сентябри 2020).
  10. ↑ В Кувейте похоронили эмира.
  11. ↑ Указ Президента РК от 10.12.2001 № 737(пайванди дастнорас — таърих). 9 ноябри 2015 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 12 сентябри 2017.
  12. ↑ ВСТРЕЧА ПРЕЗИДЕНТА АЗЕРБАЙДЖАНА ИЛЬХАМА АЛИЕВА И ЭМИРА ГОСУДАРСТВА. Газета Бакинский рабочий (11 феврали 2009).
  13. ↑ ПУТЁМ КАДДАФИ: ВИЗИТ ПРЕЗИДЕНТА ТАДЖИКИСТАНА В КУВЕЙТ
  14. ↑ Kuveyt Emiri El Sabah’a Atatürk’süz Devlet Nişanı verildi
  15. ↑ Указ Президента України № 63/2018 «Про нагородження орденом князя Ярослава Мудрого»

Пайвандҳо

[вироиш | вироиши манбаъ]
Баргирифта аз "https://tg.wikipedia.org/w/index.php?title=Сабоҳ_Аҳмад_Ҷобири_Сабоҳ&oldid=1354161"