Файз Сироҷ

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Файз Сироҷ
ар. فايز السراج
5 апрел 2016 — 15 март 2021
30 март 2016 — 15 март 2021
Пешгузашта Нурӣ Абусаҳмайн
Ҷонишин Муҳаммадюнус Манфӣ
25 май 2014 — 9 июн 2014
6 сентябр 2018 — 29 август 2020
Пешгузашта Al-Mahdi Al-Barghathi[d]

Таваллуд 20 феврал 1960(1960-02-20) (64 сол)
Ҳизб
Таҳсилот
Эътиқод ислом
Набардҳо
 Парвандаҳо дар Викианбор

Файз Мустафо Сироҷ низ Файз ал-Сироҷ аст [1] ( ар. فائز مصطفى السراج‎‎ зод. 20 феврал 1960, Таробулус-ал-Ғарб ) - сиёсатмадор ва арбоби давлатии Либиё, Сарвазири Ҳукумати ваҳдати миллии Либиё (2016-2021) [2]. Собиқ узви парлумони Триполи [3] .

Зиндагинома[вироиш | вироиши манбаъ]

Файз Мустафо ал-Сироҷ 20 феврали соли 1960 дар Триполи [4] [5] таваллуд шудааст. Вай аз хонадони сарватманди маъруфи кулуғлиҳост, ки соҳиби мағозаҳо ва заминҳои васеъ буд [4] [6] . Файз Мустафо аз қавми турк аст [7] . Падари ӯ Мустафо ал-Сироҷ дар замони Шоҳигарии Либиё вазир буд. [8] [6] [9]

Соли 1982 Донишгоҳи Ал-Фотеҳ (ҳоло Донишгоҳи Триполи)-ро бо дараҷаи бакалаврӣ дар соҳаи меъморӣ ва шаҳрсозӣ хатм кардааст. Соли 1999 дараҷаи магистрро дар бахши идоракунии соҳибкорӣ гирифтааст.

Дар замони Муаммар Қаззофӣ дар Вазорати манзил кор кардааст [10] . Дар соли 2014 Файз Сироҷ дар девони вазирони Конгресси умумимилли [11] вазири хоҷагии манзилию коммуналӣ кор кардааст. Мухолифони ӯ таъйиноти сиёсии ӯро ҳамчун таҳмили хориҷӣ интиқод карданд [12] .

Пас аз интихоботи соли 2014 дар Либиё, ҳукумат байни Конгресси умумиллӣ дар Триполи ва ҳукумати қонунгузори эътирофшудаи Палатаи Намояндагон дар Тобрук тақсим шуд [3] .

Раҳбари Либиё[вироиш | вироиши манбаъ]

Раиси Шӯрои президент[вироиш | вироиши манбаъ]

30 марти соли 2016 Файз Сироҷ ва шаш узви Шӯрои президентӣ ва девони вазирони пешниҳодшуда ба ш. Триполи [13] омаданд. Рӯзи дигар хабар дода шуд, ки Ҳукумати ризоияти миллӣ идораи сарвазирро зери назорат гирифтааст ва инчунин сарвазири кишвар Халифа ал-Ғавӣ, ки Конгресси умумимиллии Либиё таъин намуда будааст, ба Мисурата фирор кардааст.

14 октябри соли 2016 нерӯҳои вафодор ба ҶДМ бинои Шӯрои олии давлатиро тасарруф карданд ва аз бозгашти ҳукумати Халифа ал-Ғовӣ эълон карданд[ [14] [15] , ки сипас задухӯрди мусаллаҳонаи миёни ҷонибдорони Сироҷ ва нерӯҳои Ғавӣ оғоз ёфтааст[16] .

Сироҷ бо котиби давлатии ИМА Ҷон Керрӣ . Вена, 16 майи соли 2016

Раиси Ҳукумати ваҳдати миллӣ[вироиш | вироиши манбаъ]

Пас аз чаҳор соли сарнагунии ҳукумати Муаммар Қаззофӣ ва оғози ҷанг дар Либия, 9 октябри соли 2015 таъсиси Ҳукумати ваҳдати миллӣ эълон шуд, ки аз сарвазир, се муовин аз шарқ, ноҳияҳои ғарбӣ ва ҷанубии ва ду вазир иборат буд [17] . Намояндаи махсуси Дабири кулли СММ оид ба Либия Бернардино Леон(англ.) худи ҳамон рӯз дар як нишасти матбуотӣ ӯ эълон кард, ки Файз Сироҷ Сарвазири кишвар мешавад [18] [19] . Бо вуҷуди ин, ин таклиф аз ҷониби қонунгузории байналмилалӣ эътирофшуда дар Тобрук ва ҳукумати рақиб дар Триполи рад карда шуд [17] . 12 октябри соли 2015 маълум шуд, ки Конгресси миллии умумимиллии (КМУ) навтаъсисёфтаи исломгаро аз тамоми созишномаҳо даст кашида, бо ин васила кӯшиши таъсиси Ҳукумати ваҳдати миллиро, ки СММ таҳмил кардааст, ноумед кардааст [20] .

Сироҷ аз замони таъсиси Ҳукумати ваҳдати миллӣ (ҲВМ) дар моҳи декабри соли 2015 дар чаҳорчӯби як созишномаи сиёсии таҳти сарварии СММ Сарвазири Ҳукумати ваҳдати миллӣ буд.

Сарфи назар аз рад кардани КМУ аз ҳама созишномаҳо, Сироҷ дар соли 2016 иҷрои вазифаҳои худро идома дод. 6 январи соли 2016 бар асоси созиши байни Файз Сироҷ ва ҳукумати Либиё, дар Тобрук Шӯрои низомӣ таъсис дода шуд, ки ба он сарфармондеҳи олии Либиёи Шарқӣ генерал Халифа Ҳафтар сарфармондеҳ таъин гардид.

9 январи соли 2016 Файз Сироҷ ба далели ҳамлаи гурӯҳҳои тундрав ба Ӯ, ки аз Злитен ба Тунис мерафт, муддате дар шаҳри Мисурата монд. Дар Злитен намоиши эътирозии зидди "ташвиқоти сиёсии СММ" ба сарвазир монеъ шуд. Пас аз боздид аз "хаймаи мотам" Сироҷ маҷбур шуд, ки баргардад, аммо ҷангҷӯён, эҳтимолан гурӯҳҳои тундрав ба маъмурияти шаҳр ҳамла карданд. Файз Сироҷ, ки дар Злитен буд, метарсид ки шаб бимонад.

Қабл аз омадани аввалинаш ба Триполи дар моҳи марти соли 2016, Сироҷ аз ду сӯиқасдҳои алоҳида ба ҷони худ наҷот ёфта буд [21] .

Дар тӯли ду соли охир, ҲВМ барои таъсиси хеш, ҳамчун як ниҳоди қонунии қудрат дар дохили кишвар мубориза бурд ва Либиё дар амал ҷудо боқӣ монда буд [22] . Гурӯҳи вазиронро, ки аз аввал Ҳукумат пешниҳод карда шуда буд, Палатаи намояндагон рад кард. Дар натиҷа, Сироҷ ҳукумате таъсис дод, ки аз Палатаи намояндагон овози нобоварӣ гирифта буд. Мубориза байни гурӯҳҳои рақиб танҳо шиддат гирифт ва шаҳрвандони Либиё бо мушкилоти иқтисодӣ, аз ҷумла таваррум, фасод ва қочоқ, ки "захираҳои пулии кишварро кам мекарданд" рӯбарӯ шуданд [23] [24] . Масъулони СММ аз тавоноии Сироҷ барои пешрафт изҳори нигаронӣ карданд. Дар моҳи декабри соли 2016 Шӯрои Амният ба "салоҳиятҳои маҳдуди" ҲВМ ишора кард ва изҳор дошт, ки "созишномаи сиёсии Либиё аз интизориҳо ноумед гардид. Иҷроӣ он ба таъхир афтод» [25] .

Дар кӯшиши самараноктар кардани Ҳукумат, дар тӯли соли 2017 гузоришҳо дар бораи консенсус дар бораи таҷдиди сохтори ҲВМ ва созишномаи умумии сиёсии Либиё буданд. [26] [27]

2 майи соли 2017 мулоқоти деринтизор байни Файз Сироҷ ва Халифа Ҳафтар, ки аз ҳукумати "шарқӣ" дар Тобрук пуштибонӣ мекунад, дар пойтахти Имороти Муттаҳидаи Араб Абузабӣ баргузор шуд. Сироҷ бо Ҳафтар танҳо як маротиба, дар моҳи январи соли 2016 мулоқот кард; таҳти фишори СММ, ҷомеаи ҷаҳонӣ ва ҳамсояҳои араб, Ҳафтар мебоист дар моҳи феврали соли 2017 бо Сироҷ мулоқот мекард, аммо мулоқот дар Қоҳира, ки аз ҷониби президенти Миср Абдулфаттоҳ Сисӣ ташкил шудааст, дар охирин лаҳза сурат нагирифт. Музокирот дар Абузабӣ пушти дарҳои баста сурат гирифт. Рӯзи дигар музокиракунандагон изҳорот пахш карда, ваъда доданд, ки вазъи муташанниҷ дар ҷануби Либиё, мубориза бо терроризм якҷоя ва талош барои муттаҳид кардани кишварро ваъда медиҳанд. Маъмурияти Сироҷ дар баёнияе гуфтааст, ки ҳадафи аслии вохӯрӣ бо маршал Ҳафтар дарёфти “ба роҳи сулҳомез ба бӯҳрони Либиё расида, ҳамчунин бар зарурати ҳифз ва таҳкими дастовардҳои инқилоби Февралӣ, эҷоди як воҳиди муттаҳидшудаи артиш дар зери назорати мардуми осоишта, мубориза бо терроризм, коҳиш додани авҷгирии хушунат дар ҷануб ва тамоми чораҳои имконпазирро барои интиқоли осоиштаи қудрат меандешад». Дар изҳороти мақомоти шарқӣ ба масоили марбут ба артиш, ҳам барои таҳкими он ва ҳам ҳимоят аз он тамаркуз карда ва ҳамчунин бар зарурати ислоҳи созиши сиёсии Либиё таъкид шудааст. Бар пояи бархе аз хабарҳо, ҷонибҳо ба мувофиқа расиданд, ки дар авоили соли 2018 интихоботи порлумонӣ ва президентӣ баргузор шаванд. Ҳамзамон Ҳафтар орзуҳои президентии худро пинҳон намекунад. Гумон меравад, ки дар бораи аз 9 ба 3 нафар кам кардани ҳайати Шӯрои президент созиш ҳосил шудааст. Яке аз онҳо бояд раиси порлумони Тобрук яъне Агиле Солеҳ Исо бошад; дуюм — сарфармондеҳи куввахои мусаллаҳи Либиё ва сеюм — раҳбари Ҳукумати ваҳдати миллй [28] .

Рӯзи 25 июли соли 2017 дар Порис бо миёнаравии Президенти Фаронса Эммануэл Макрон ва фиристодаи вижаи СММ дар умури Либиё Ҳасан Саламе мулоқоти дуюми Ҳафтар ва Сироҷ баргузор шуд. Онҳо тавонистанд дар мавриди истиқрори оташбас ва ҳамчунин баргузории интихоботи миллӣ дар баҳори соли 2018 дар Либия ба созиш бирасанд. [29] .

Дар моҳи июли соли 2018, Либиё нақшаи Иттиҳоди Аврупоро ки ба қатъи муҳоҷират аз Либиё нигаронида шуда буд, рад кард [30] .

Кӯшиши охирин барои оштӣ додани мақомоти шарқӣ ва ғарбии Либиё дар моҳи апрели соли 2019 пас аз оғози ҳамлаи артиши Ҳафтар ба Триполи ноком шуд. Ин раванд пас аз 14 моҳ дубора оғоз шуд, ки нерӯҳои ҲВМ бо дастгирии Туркия тавонистанд ҳамла ба пойтахтро зада баргардонанд ва нерӯҳои шарқиро ба Сирт баргардонанд. Дахолати Миср, инчунин созишномаҳои муштараки Туркия ва Русия ба нерӯҳои ҲВМ имкон надод, ки ҳамлаи худро ба самти шарқ идома диҳанд [31] . Рӯзи 10 апрел Антониу Гутерриш, Дабири Кулли СММ гуфт, ки ӯ то ҳол умедвор аст, ки аз "ҷанги хунин барои Триполи" барканор мегардад [32] .

21 августи соли 2020 Сироҷ дар бораи мутаваққиф шудани тамоми амалиёти низомӣ дар Либиё эълон кард, аз баргузории интихоботи президентӣ ва парлумонӣ дар моҳи марти соли 2021 бар асоси Қонуни асосии нав пуштибонӣ кард. Чунин изҳоротро раиси Палатаи намояндагон, ки дар шарқи Либиё воқеъ аст, Агиле Солеҳ пешниҳод кард, ки ҳанӯз дар баҳор аз ҳар се минтақаи Либиё ( Триполитания, Киренаика ва Физон ) даъват карда буд, ки намояндагони худро ба интихоботи президентӣ интихоб кунанд. машварат карда, ба раванд ислоҳоти сиёсӣ шурӯъ намояд. Муҳокимаи сохтори Шӯрои нави президентӣ дар авоили ҳамин моҳ дар Марокаш ва Швейтсария сурат гирифт . Дар рафти нооромиҳои мардумӣ Ҳукумат дар шарқи Либиё низ истеъфо дод [33] .

16 сентябри соли 2020, Сироҷ "хоҳиши самимии" хешро эълон кард, ки то охири моҳ истеъфо диҳад ва ваколатҳоро ба шохаи нави иҷроия супорад. Вай машваратҳои сиёсиеро, ки дар моҳи сентябр байни намояндагони нерӯҳои сиёсии Либиё дар Марокаш ва Швейтсария оғоз шуда буд, истиқбол кард. Яке аз талабҳои мухолифони ҲВМ истеъфои Сироҷ буд [34] . Аммо, 31 октябр Сироҷ пас аз даъвати вакилони порлумон, намояндагии СММ ва кишварҳои дӯст истеъфои худро пас гирифт, зеро ин вазъ метавонист дар кишвар холигии сиёсиро ба вуҷуд оварад [35] [36] .

Форуми муколамаи сиёсии Либиё, ки аз 1 феврал то 5 феврали соли 2021 дар Швейтсария баргузор шуд, Сарвазири Ҳукумати ягонаи Либиё ва се узви Шӯрои президентро бо роҳбарии сафири собиқ дар Юнон Мухаммедом аль-Манафиtgen тасдиқ кард. Абдулҳамид Дбейба сарвазир шуд. Мақомоти тозаинтихоб бояд Либиёро то интихоботи умумӣ, ки дар охири моҳи декабри соли ҷорӣ таъин шудааст, идора кунанд [31] .

14 феврали соли 2021 Сироҷ Либиёро тарк кард, ҳатто қабл аз интиқоли ваколатҳо ба мақомоти тозаинтихоб, муовини ӯ Аҳмад Майтиг сардори муваққатии ҳукумат шуд. Як қатор манбаъҳо хабар доданд, ки Сироҷ пас аз табобат дар Италия ба кишвар бармегардад ва дар он ҷо ҷарроҳӣ хоҳад шуд [37] .

Эзоҳ[вироиш | вироиши манбаъ]

  1. Справочник произношения ливийских имен
  2. Stephen, Chris Chief of Libya's new UN-backed government arrives in Tripoli (31 March 2016). 11 июни 2016 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 31 марти 2016.
  3. 3.0 3.1 Libya national unity government announced by UN after months of talks. The Guardian (8 October 2015). 24 Декабри 2015 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 22 ноябри 2015.
  4. 4.0 4.1 Mezran, Karim. The Libyan Agreement: The First Step in a Long Journey(пайванди дастнорас — таърих). Atlantic Council (9 October 2015). Баргирифта аз сарчашмаи аввал 4 апрели 2016.
  5. Gillon, Jihâd (2018-12-04). «Libye: dix choses à savoir sur Fayez al-Sarraj – Jeune Afrique» (fr). Санҷида шуд 2020-06-08.
  6. 6.0 6.1 Pacifier la Libye : le pari fou du Premier ministre Fayez al-Sarraj(фр.), France 24 (8 April 2016). Бойгонӣ шудааст 22 сентябри 2017  сол. Проверено 22 сентябри 2017.
  7. (1 January 2020) «Outrage, Rift and Resignations Over Erdogan’s Libya Plan» (en).
  8. Italy ponders military intervention in Libya, The Economist (May 5, 2016). Проверено 2 августи 2016.
  9. Italy ponders military intervention in Libya, The Economist (5 May 2016). Бойгонӣ шудааст 13 августи 2016  сол. Проверено 2 августи 2016.
  10. Mezran, Karim. The Libyan Agreement: The First Step in a Long Journey(пайванди дастнорас — таърих). Atlantic Council (9 October 2015). Баргирифта аз сарчашмаи аввал 4 апрели 2016.
  11. GNC-approved Maetig cabinet revealed, Libya Herald (29 March 2014). Бойгонӣ шудааст 30 май 2014  сол.
  12. PROFILE Fayez Sarraj: A Libyan leader with a tough job. Europe Online Magazine(пайванди дастнорас — таърих). Europe Online Magazine. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 4 апрели 2016.
  13. Support grows for Libya's new unity government. AFP. 11 июни 2016 санҷида шуд.
  14. GNC retakes parliament compound, High Council of State condemns | The Libya Observer. Libyaobserver.ly. 6 ноябри 2016 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 22 октябри 2016.
  15. Rival group seizes Libya's UN-backed government offices. TRT World (15 October 2016). 6 ноябри 2016 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 22 октябри 2016.
  16. Clashes erupt in Libyan capital Tripoli – Region – World – Ahram Online. English.ahram.org.eg (16 October 2016). 6 ноябри 2016 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 22 октябри 2016.
  17. 17.0 17.1 Benghazi, Associated Press in Libyan officials reject UN-proposed unity deal with rival government. The Guardian. 19 ноябри 2015 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 18 ноябри 2015.
  18. Главой правительства Ливии стал Фаиз Сарадж, назначены трое вице-премьеров / ТАСС, 9 октября 2015.
  19. UN proposes unity government to end Libya conflict. 11 июни 2016 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 5 июни 2016.
  20. Стороны конфликта в Ливии отклонили вариант правительства нацединства
  21. Cairo, Bel Trew. Libyan prime minister survives assassination attempt, The Times (21 February 2017). Бойгонӣ шудааст 7 ноябри 2017  сол. Проверено 7 ноябри 2017.
  22. Libyan PM Fayez al-Sarraj: Can Former Architect Rebuild a Shattered Country?, Fanack.com. Бойгонӣ шудааст 5 июли 2017  сол. Проверено 7 ноябри 2017.
  23. Muntasser, Emadeddin Zahri. The Coming Fall of Libya's GNA, Foreign Affairs (6 September 2016). Бойгонӣ шудааст 7 ноябри 2017  сол. Проверено 7 ноябри 2017.
  24. Pusztai, Wolfgang. The Failed Serraj Experiment of Libya, Atlantic Council. Бойгонӣ шудааст 7 ноябри 2017  сол. Проверено 7 ноябри 2017.
  25. UN News – Libyan political accord 'stands firm, but stuck' – UN envoy tells Security Council. UN News Service Section (6 December 2016). 7 ноябри 2017 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 30 июни 2017.
  26. Support growing for amending Libya government leadership: U.N. official (9 February 2017). Бойгонӣ шудааст 7 ноябри 2017  сол. Проверено 7 ноябри 2017.
  27. Will Libya's Government of National Accord fall?, Libyan Express – Libya News, Opinion, Analysis and Latest Updates from Libya (13 September 2017). Бойгонӣ шудааст 7 ноябри 2017  сол. Проверено 7 ноябри 2017.
  28. Ливия: трудная дорога к согласию и единству // eadaily.com
  29. Фельдмаршалу прочертили мирную Ливию
  30. Libya rejects EU plans for migrant centers on its territory, Reuters (20 July 2018). Бойгонӣ шудааст 29 августи 2018  сол. Проверено 29 августи 2018.
  31. 31.0 31.1 СМИ: Хафтар поддержал избранные Президентский совет и правительство Ливии - Международная панорама - ТАСС
  32. 'Still time' to stop a 'bloody battle' for Libya's capital, insists Guterres(пайванди дастнорас — таърих). 11 апрели 2019 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 11 апрели 2019.
  33. Саррадж объявил об уходе с поста главы Правительства национального согласия Ливии(рус.). www.kommersant.ru (16 сентябри 2020).
  34. Саррадж назвал сроки передачи власти в Ливии
  35. Саррадж объявил об уходе с поста главы Правительства национального согласия Ливии
  36. Libyan PM al-Serraj takes back resignation.
  37. Файез Саррадж покинул пост самолетом