Рӯзи истиқлол
 | Ин мақола ё фасл тарҷумаи нопурра аз забони хориҷаро дорад. |
Рӯзи истиқлол — яке аз идҳои паҳншудаи миллӣ, ки аз рӯзи ташаккул ва соҳибихтиёр гардидани давлат дар кулли кишварҳо ба муносибати ҷудошавӣ ва ё озод шудан аз давлатҳои мустамликадор бо тантана ҷашн гирифта мешавад.
Дар Ҷумҳӯрии Тоҷикистон «Рӯзи истиқлол» муҳимтарин иди расмӣ башумор меравад ва онро — 9 сентябр, аз соли 1991 сар карда ҳар сол қайд мекунанд.
Кишварҳое ки ин идро ҷашн мегиранд (солномаи таърих аз рӯи тартиб)
[вироиш | вироиши манбаъ]| Кишвар | Номи ид | Рӯз ва ё соле, ки ба муносибати он қайд гирифтани ид сар шуд |
|---|---|---|
| Ҷумҳурии Сан-Марино | Рӯзи Ҷумҳурӣ | 3 сентябр 301 |
| Венгрия | Рӯзи Иштвани Муқаддас — бунёдкори давлати Венгрия Рӯзи истиқлоли миллии Венгрия Рӯзи ибтидои инқилоб Рӯзи эълон шудани Ҷумҳурии Венгрия |
1000 15 марти 1848 1956 1989 |
| Ҳокимияти Андорра | Рӯзи бибӣ Марям, модари Исо | 1278 |
| Иттиҳоди Швейсария | Рӯзи бунёди иттиҳод | 1291 |
| Давлати подшоҳии Испания | Рӯзи Миллати Испониё | 1492 |
| Ҷумҳурии Португалия | Рӯзи Португалия, Камоэнс ва ҷомеаҳои португалӣ | 1580 |
| ИМА (ИМА) | Рӯзи истиқлол | 4 июли 1776 |
| Ҷумҳурии Эквадор | Рӯзи истиқлол | 1809 |
| Иёлоти Муттаҳидаи Мексика | Ибтидои мубориза барои истиқлол | 1810 |
| Ҷумҳурии Колумбия | Рӯзи истиқлол | 1810 |
| Ҷумҳурии Чили | Рӯзи эъломияи истиқлол | 1810 |
| Ҷумҳурии Парагвай | Рӯзи истиқлол | 1811 |
| Ҷумҳурии Боливарии Боливия | Рӯзи истиқлол | 1811 |
| Ҷумҳурии Аргентина | Рӯзи истиқлол | 1816 |
| Ҷумҳурии Перу | Рӯзи истиқлол | 1821 |
| Ҷумҳурии Юнон | Рӯзи истиқлол | 25 марти 1821 |
| Ҷумҳурии Гватемала | Рӯзи истиқлол | 15 сентябри 1821 |
| Ҷумҳурии Гондурас | Рӯзи истиқлол | 15 сентябри 1821 |
| Ҷумҳурии Коста-Рика | Рӯзи истиқлол | 15 сентябри 1821 |
| Ҷумҳурии Никарагуа | Рӯзи истиқлол | 15 сентябри 1821 |
| Ҷумҳурии Федеративии Бразилия | Рӯзи истиқлол | 1822 |
| Ҷумҳурии Уругвай | Рӯзи истиқлол | 25 августи 1825 |
| Ҷумҳурии Боливия | Рӯзи истиқлол | 1825 |
| Шоҳигарии Белгия | Рӯзи қасамёдкунии шоҳ Рӯзи сулолаи шоҳӣ |
1831 1866 |
| Зеландияи Нав | Рӯзи Вайтанга | 1840 |
| Ҷумҳурии Доминикан | Рӯзи эъломияи истиқлол | 1844 |
| Ҷумҳурии Либерия | Рӯзи истиқлол | 1847 |
| Ҷумҳурии Болгария | Рӯзи озодии Болгария аз зулми усмонӣ Рӯзи истиқлол |
3 марта 1878 22 сентября 1908 |
| Ҷумҳурии Филиппин | Рӯзи истиқлол | 1898 |
| Ҷумҳурии Панама | Рӯзи истиқлол | 1903 |
| Муғулистон | Рӯзи истиқлол | 1911 |
| Ҷумҳурии Албания | Рӯзи истиқлол | 1912 |
| ҶумҳурииФинляндия | Рӯзи истиқлол | 1917 |
| Руминия | Рӯзи миллӣ | 1918 |
| Ҷумҳурии Чехия | Рӯзи ташкилёбии Чехословакияи соҳибистиқлол | 1918 |
| Ҷумҳурии Озарбойҷон | Рӯзи Ҷумҳурӣ Рӯзи эҳёи миллӣ Рӯзи истиқлоли давлатии Ҷумҳурии Озарбойҷон |
28 мая 1918 17 ноября 1988 18 октября 1991 |
| Ҷумҳурии Литва | Рӯзи эҳёи давлати Литва Рӯзи эҳёи истиқлол |
16 февраля 1918 11 марта 1990 |
| Ҷумҳурии Эстония | Рӯзи истиқлол | 24 февраля 1918 |
| Ҷумҳурии Полша | Рӯзи истиқлол | 11 ноября 1918 |
| Ҷумҳурии Латвия | Рӯзи эъломияи Ҷумҳурии Латвия [[Рӯзи эълон гардидани Эъломияи истиқлоли Ҷумҳурии Латвия|Рӯзи эълон гардидани Эъломияи истиқлол]] |
18 ноября 1918 4 мая 1990 |
| Ҷумҳурии Исломии Афғонистон | Рӯзи истиқлол | 1919 |
| Ҷумҳурии Туркия | Рӯзи эъломияи Ҷумҳурӣ | 1923 |
| Шоҳигарии Таиланд | Рӯзи Мавлуди шоҳ | 1927 |
| Шоҳигарии Арабистони Саудӣ | Рӯзи эъломияи Шоҳигарӣ | 1932 |
| Ҷумҳурии Лубнон | [[Рӯзи истиқлоли Лубнон|Рӯзи истиқлол]] | 1943 |
| Ҷумҳурии Словакия | Таҷлили шӯриши миллии Словакӣ | 1991 |
| Ҷумҳурии Корея | Рӯзи соҳибистиқлолӣ аз Японии | 15 августи 1945 |
| Ҷумҳурии Сотсиалистии Виетнам | Рӯзи истиқлол | 1945 |
| Ҷумҳурии Индонезия | Рӯзи эъломияи истиқлол | 1945 |
| Шоҳигарии ҲошмииУрдун | Рӯзи истиқлол | 25 мая 1946 |
| Ҷумҳурии Италия | Иди миллии Ҷумҳурӣ | 2 июня 1946 |
| Ҷумҳурии Исломии Покистон | [[Рӯзи истиқлоли Покистон|Рӯзи истиқлол]] | 14 августи 1947 |
| Ҷумҳурии Ҳиндустон | Рӯзи истиқлол | 15 августа 1947 |
| Ҷумҳурии Демократии Сотсиалистии Шри-Ланка | Рӯзи истиқлол | 1948 |
| Давлати Исроил | Рӯзи истиқлол | 14 мая 1948 |
| Ҷумҳурии Халқи-Демократии Корея | Рӯзи ташкилёбии Ҷумҳурии Халқи-Демократии Корея | 1948 |
| Иттиҳоди Мянма | Рӯзи истиқлол | 1948 |
| Ҷумҳурии Халқии Хитой | Рӯзи эъломияи Ҷумҳурӣ | 1949 |
| Ҷумҳурии Ҳиндустон | Рӯзи Ҷумҳурӣ | 1950 |
| Шоҳигарии Камбоҷа | Рӯзи барқароршавии истиқлол | 1953 |
| Ҷумҳурии Халқӣ-Демократии Алҷир | Рӯзи саршавии Инқилоби Алҷир | 1954 |
| Ҷумҳурии Австрия | Ҷашни миллӣ | 1955 |
| Ҷумҳурии Тунис | Рӯзи истиқлол | 1956 |
| Ҷумҳурии Судан | Рӯзи истиқлол | 1956 |
| Ҷумҳурии Гана | Рӯзи истиқлол | 1957 |
| Малайзия | Рӯзи миллӣ | 1957 |
| Ҷумҳурии Гвинея | Рӯзи эълон шудани истиқлол | 1958 |
| Центральноафриканская Ҷумҳурии | Рӯзи эълон шудани Ҷумҳурият | 1958 |
| Ҷумҳурии Нигер | Рӯзи эълон шудани Ҷумҳурият | 1958 |
| Ҷумҳурии Куба | Рӯзи истиқлол | 1959 |
| Ҷумҳурии Сенегал | Рӯзи истиқлол | 1960 |
| Тоголезская Ҷумҳурии | Рӯзи истиқлол | 1960 |
| Габонская Ҷумҳурии | Рӯзи истиқлол | 1960 |
| Исламская Ҷумҳурии Мавритания | Рӯзи истиқлол | 1960 |
| Ҷумҳурии Бенин | Рӯзи истиқлол | 1960 |
| Ҷумҳурии Кипр | Рӯзи истиқлол | 1960 |
| Федеративная Ҷумҳурии Нигерия | Рӯзи истиқлол | 1960 |
| Ҷумҳурии Мадагаскар | 1960 | |
| Ҷумҳурии Кот-д’Ивуар | Рӯзи истиқлол | 1960 |
| Демократическая Ҷумҳурии Конго | Рӯзи истиқлол | 1960 |
| Ҷумҳурии Чад | Рӯзи истиқлол | 1960 |
| Ҷумҳурии Мали | Рӯзи истиқлол | 1960 |
| Ҷумҳурии Демократии Сомалӣ | Рӯзи истиқлол | 1960 |
| Ҷумҳурии Сьерра-Леоне | Рӯзи истиқлол | 1961 |
| Государство Самоа | Рӯзи истиқлол | 1962 |
| Ҷумҳурии Бурунди | Рӯзи истиқлол | 1962 |
| Руандийская Ҷумҳурии | Рӯзи истиқлол | 1962 |
| Ҷумҳурии Тринидад и Тобаго | Рӯзи истиқлол | 1962 |
| Ямайка | Рӯзи истиқлол | 1962 |
| Ҷумҳурии Уганда | Рӯзи истиқлол | 1962 |
| Ҷумҳурии Кения | Рӯзи истиқлол | 1963 |
| Ҷумҳурии Малави | Рӯзи эълон шудани истиқлол | 1964 |
| Ҷумҳурии Мальта | Рӯзи истиқлол | 1964 |
| Ҷумҳурии Замбия | Рӯзи истиқлол | 1964 |
| Ҷумҳурии Гамбия | Рӯзи истиқлол | 1965 |
| Мальдивская Ҷумҳурии | Рӯзи истиқлол | 1965 |
| Ҷумҳурии Сингапур | Национальный день | 1965 |
| Государство Палестина | День Палестинской революции | 1965 |
| Ҷумҳурии Ботсвана | День провозглашения независимости | 1966 |
| Барбадос | Рӯзи истиқлол | 1966 |
| Королевство Лесото | Рӯзи истиқлол | 1966 |
| Ҷумҳурии Науру | Рӯзи истиқлол | 1968 |
| Ҷумҳурии Ироқ | Рӯзи миллӣ | 1968 |
| Ҷумҳурии Маврикий | Рӯзи истиқлол | 1968 |
| Королевство Свазиленд | Рӯзи истиқлол | 1968 |
| Ҷумҳурии Экваториальная Гвинея | Рӯзи истиқлол | 1968 |
| Кооперативная Ҷумҳурии Гайана | Рӯзи Ҷумҳурӣ | 1970 |
| Королевство Тонга | День провозглашения независимости | 1970 |
| Суверенная Демократическая Ҷумҳурии Фиджи | Рӯзи истиқлол | 1970 |
| Государство Объединенные Арабские Эмираты | День провозглашения государства ОАЭ | 1971 |
| Государство Катар | Рӯзи истиқлол | 1971 |
| Народная Ҷумҳурии Бангладеш | Рӯзи истиқлол | 1971 |
| Бағамские Острова | Рӯзи истиқлол | 10 июля 1973 |
| Ҷумҳурии Гвинея-Бисау | День провозглашения независимости | 1973 |
| Гренада | Рӯзи истиқлол | 1974 |
| Лаосская Народно-Демократическая Ҷумҳурии | День провозглашения Республики | 1975 |
| Ҷумҳурии Мозамбик | Рӯзи истиқлол | 1975 |
| Союз Коморских Островов | Рӯзи истиқлол | 1975 |
| Ҷумҳурии Кабо-Верде | Рӯзи истиқлол | 1975 |
| Демократическая Ҷумҳурии Восточный Тимор | День провозглашения независимости | 1975 |
| Ҷумҳурии Суринам | День провозглашения независимости | 1975 |
| Ҷумҳурии Ангола | Рӯзи истиқлол | 11 сентября1975 |
| Независимое Государство Папуа-Новая Гвинея | Рӯзи истиқлол | 16 сентября 1975 |
| Демократическая Ҷумҳурии Сан-Томе и Принсипи | Рӯзи истиқлол | 12 июля 1975 |
| Ҷумҳурии Джибути | Рӯзи истиқлол | 27 июня 1977 |
| Содружество Доминики | Рӯзи истиқлол | 3 ноября 1978 |
| Исламская Ҷумҳурии Иран | День Революции | 1979 |
| Сент-Винсент и Гренадины | Рӯзи истиқлол | 1979 |
| Ҷумҳурии Кирибати | Рӯзи истиқлол | 1979 |
| Ҷумҳурии Зимбабве | День провозглашения независимости | 1980 |
| Ҷумҳурии Вануату | Рӯзи истиқлол | 1980 |
| Белиз | Рӯзи истиқлол | 1981 |
| Антигуа и Барбуда | Рӯзи истиқлол | 1981 |
| Палестинская автономия | День провозглашения Государства Палестина | 1988 |
| Ҷумҳурии Намибия | Рӯзи истиқлол | 1990 |
| Германия | День Германского единства | 3 октября 1990 |
| Ҷумҳурии Қазоқистон | Рӯзи Ҷумҳурӣ | 25 октябр 1990 |
| Гурҷистон | День восстановления независимости | 9 апрел 1991 |
| Ҷумҳурии Хорватия | День государственности | 25 июн 1991 |
| Ҷумҳурии Словения | День государственности | 25 июня 1991 |
| Ҷумҳурии Беларус | Рӯзи истиқлол (Рӯзи Ҷумҳурӣ) | 3 июли 1944 (то 1997 — 27 июли 1990) |
| Украина | Рӯзи истиқлол | 24 август 1991 |
| Ҷумҳурии Молдова | Рӯзи истиқлол | 27 август 1991 |
| Ҷумҳурии Қирғизистон | День государственной независимости | 31 август 1991 |
| Ҷумҳурии Ӯзбекистон | Рӯзи истиқлол | 1 сентябр 1991 |
| Ҷумҳурии Тоҷикистон | Рӯзи истиқлол | 9 сентябр 1991 |
| Ҷумҳурии Арманистон | Рӯзи истиқлол | 21 сентябр 1991 |
| Туркманистон | Рӯзи истиқлол | 27 октябр 1991 |
| Ҷумҳурии Қазоқистон | Рӯзи истиқлол | 16 декабр 1991 |
| Ҷумҳурии Македония | Рӯзи истиқлол | 1992 |
| Русия | Рӯзи истиқлол | 12 июн 1990 |
| Приднестровская Молдавская Ҷумҳурии | Рӯзи Ҷумҳурӣ | 2 сентябр 1990 |
| Ҷумҳурии Абхазия | Рӯзи истиқлол | 30 сентябр 1993 |
| Государство Эритрея | Рӯзи истиқлол | 1993 |
| Словакия | День Образования Словакии | 1 январ 1993 |
| Южно-Африканская Ҷумҳурии | Рӯзи истиқлол | 1994 |
| Ҷумҳурии Судани Ҷанубӣ | Рӯзи истиқлол (аз Судан) | 9 июл 2011 |
Эзоҳ
[вироиш | вироиши манбаъ]Пайвандҳо
[вироиш | вироиши манбаъ]- Статья «Дни независимости» в журнале «Коммерсантъ Власть» (№ 20 (174), 28 мая 2007) — список с краткой исторической справкой