Таронашиносии Аҳмад Зоҳир

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод

Аз Аҳмад Зоҳир олбумҳои зиёде тавассути истудюҳои мухталифи мусиқӣ мунташир шудаанд, ки албатта ағлаб шомили оҳангҳои такрорӣ мебошанд аммо 14 олбуми «Афғонмузик», ки бо шумораҳояшон машҳур ҳастанд ба унвони марҷаъ барои корҳои Аҳмад Зоҳир шинохта мешаванд.

Афғонмузик[вироиш | вироиши манбаъ]

Шумораи 1 (соли сабт 1351)[вироиш | вироиши манбаъ]

Номи тарона Таронасаро Оҳангсоз Танзимкунанда
Танида ёди ту дар тору пудам Меҳан Абулқосим Лоҳутӣ
Ай суруди вопасинам
Агар ту ёраки ман бошӣ Азҳари Файзёр Фазл Аҳмад Найнавоз
Худат медонӣ гули ман Аҳмадшоҳ Азҳари Файзёр
Ин чи ишқест, ки дар дил дорам Фурӯғи Фаррухзод
Зи санг нест қалби ман Аҳмадшоҳи Азҳар[1] Аҳмад Зоҳир
Сад раҳ дар интизорат то пушти дар давидам Абулқосим Лоҳутӣ[2]
Ба худ гуфтам пас аз чанде фаромӯшат кунам
Меравӣ аз ману лабрези фиғонам Азҳари Файзёр Аҳмадшоҳ Азҳари Файзёр
Гуфта будам чу биёӣ, ғами дил бо ту бигӯям Саъдӣ
Ай ки аз ёр нишон металабӣ Ҳилолӣ[3]
Ёраки ман чаро хушбовар ҳастӣ Аҳмадшоҳ Азҳари Файзёр
Ба ҷуз ту мӯниси дигар дар ин диёр надорам Аҳмадшоҳ Азҳари Файзёр
Агар эй осмон Фурӯғи Фаррухзод
Ба худ гуфтам пас аз чанде
Ҳарчанд, ки дӯр аз туву пеши дигаронам
Ай ёри хуби ман
Ай ҷони ман асират
Музик

Шумораи 2 (соли сабт 1352)[вироиш | вироиши манбаъ]

Номи тарона Таронасаро Оҳангсоз Танзимкунанда
Ма шоир ту наҳе (хонандаи аслӣ hailendra Singh ҳинди) Ононд Бахшӣ Laxmikant–Pyarelal[4]
Ҳавои ишқи ту аз сар бадар нахоҳад рафт
Дили мо ҳарчи реш шуд хаста беҳтар
Агар баҳор биёяд таронаҳо хоҳам хонд Азҳари Файзёр
Аввалин ишқам ту будӣ Абдуллоҳ Қодирӣ[5]
Ба азми тавба саҳар гуфтам Ҳофиз
Мара дилхун кадӣ
Баҷӯз ту мӯниси дигар дар ин диёр надорам Азҳари Файзёр
Сад раҳ дар интизорт Абулқосим Лоҳутӣ
Агар эй осмон хоҳам ки як рӯз Фурӯғи Фаррухзод оҳанги «Bambino» аз Долидо (Jacques Larue, Giuseppe Fanciulli)
Ба худ гуфтам пас аз чанде фаромӯшат кунам, кардам
Ҳарчанд, ки дӯр аз ту пеши дигаронам
Ай ёри хуби ман эй бовафо Карима Видо Таҳурӣ[6]
Ай ҷони ман асират

Шумораи 3[вироиш | вироиши манбаъ]

Номи тарона Таронасаро Оҳангсоз Танзимкунанда
Агар овораву мастам
Ҳама рӯз аз ту ба қаҳрам Носир Таҳурӣ
Соқӣ
Танҳотарин марди заминам
Чи беҳуда чи сода
Аз сафар хуш омадӣ
Бӯи ту хезад ҳанӯз
Бевафо ёрам
Шабҳои зулмонӣ
Гарчи мастему харобем Имоди Хуросонӣ
Ҳама ёронам ба парешонӣ Маҳдӣ Ҳамидии Шерозӣ Фазл Аҳмади Закариё (Найнавоз)
Бурида бод пойи ман
Ёраки ман
Имшаб дили ман ғусса дорад Ҳушанги Ибтиҳоҷ
Музик

Шумораи 4[вироиш | вироиши манбаъ]

Номи тарона Таронасаро Оҳангсоз Танзимкунанда
Бинозам қалби покат модари ман Хонҷони Муқбил[7]
Ошиқам ошиқ ба рӯят Абулқосим Лоҳутӣ
Зи ҳамроҳон ҷудоӣ маслиҳат нест Мавлавӣ
Зи ҷони ман чӣ мехоҳӣ (хонандаи аслӣ Фаттона) Ҷамшед Шайбонӣ, шеъри оҳанги паркашида аз Фаттона Ҷамшед Шайбонӣ
Аз барои ғам ман Баҳодур Ягона
Эй сорбон Саъдӣ
Ошиқ шудам Абулқосим Лоҳутӣ
Рӯзу шабам алам резам Содиқи Фитрат (Ношинос)[8] Муҳаммад Рафеъ (оҳанги ҳиндии Aaye Na Balam)
Чашми сияҳ дорӣ
Бути нозанинам Абулқосим Лоҳутӣ
Нола кун ай дили шӯридаи ман Сафиуллоҳ Субот[9] Сафиуллоҳ Субот
Бозӣ ту кардӣ бо сарнавиштам
Ман надонистам аз аввал, ки ту бемеҳру вафоӣ Саъдӣ Найнавоз
Музик

Шумораи 5[вироиш | вироиши манбаъ]

Номи тарона Таронасаро Оҳангсоз Танзимкунанда
Пур кун пиёларо Фаридун Муширӣ
Бароям гиря кун имшаб Иқбол Раҳбар Тухӣ Аҳмад Зоҳир
Намехоҳам туро
Ба санги ғам задӣ
Гузашт онгаҳ ту сархайли дилбарон будӣ Пажмон Бахтиёрӣ
Гоҳ дар оғӯши ин гоҳ дар оғӯши он
Аз дастат фиғон фиғон дорам
Бар хотири озода ғуборе зи касам нест Раҳии Муъаййирӣ
Кистам ман раҳнавард Карим Шеван
Шикаст аҳди ман Эраҷи Деҳқон[10]
Баҳори ман ҳазар аз нав баҳорон мекунӣ то кай
Маранҷон диламро Табиби Исфаҳонӣ
Моҳам зи раҳ расид Аҳмад Гулчини Маъонӣ
Имшаб ба ёди рӯйи ту
Ай бехабар аз дарди ман
Вой борон борон Ҳамид Мусаддиқ

Шумораи 6[вироиш | вироиши манбаъ]

Номи тарона Таронасаро Оҳангсоз Танзимкунанда
Қадаҳро сар кунед Пажмон Бахтиёрӣ
Танҳо туӣ Мансура Атобакӣ (Зуҳра)
Ман ғуломи қамарам Мавлавӣ
Кош будам лола Ғуломризо Қудсӣ Шоҳвалӣ Таронасоз
Шаб чу дар бастам Фаррухии Яздӣ
Нигоҳ кун Яғмои Ҷандақӣ
Ба дил ман шарар афрӯз сиёҳчашмонам
Хол ба кунҷи лаб яке Умми Ҳонӣ
Сӯзи қалбам ҷовидонӣ
Меравам хаставу афсурдаву зор Фурӯғи Фаррухзод
Ман масту ту девона Мавлавӣ
Фақат сӯзи диламро Абулқосим Лоҳутӣ

Шумораи 7[вироиш | вироиши манбаъ]

Номи тарона Таронасаро Оҳангсоз Танзимкунанда
Ба осмон бигӯед
Султони қалбҳо (хонандаи аслӣ Ориф) Муҳаммадалӣ Шерозӣ бо каме тафовут аз шеъри аслӣ Анушервон Рӯҳонӣ
Ман дар саройи ту (хонандаи аслӣ Марзия) Раҳим Муъинии Кирмоншоҳӣ Анушервон Рӯҳонӣ
Ай номи ғамат таронаи ман
Чи хилоф сар зад аз мо Фурӯғии Бастомӣ
Ман бори сангинам Маҳмуд Саноӣ
Боз ову а канорам бинишин
Аё сайёд раҳме кун Абулқосим Лоҳутӣ
Ман нагӯям, ки маро аз қафас озод кунед Маликушшуаро Баҳор
Маъшуқа ба сомон шуд Мавлавӣ
Мехндам агар имшаб
Ашкҳои ман ҳамчун
Музик

Шумораи 8[вироиш | вироиши манбаъ]

Номи тарона Таронасаро Оҳангсоз Танзимкунанда
Баъд аз инки рақиб
Гуфтам, ки нару
Зи дастам барнамехезад Саъдӣ
Шодӣ кунед ай дӯстон Абулҳасан Варзӣ
Авба дарта роврм (пашту)
Аз ғамат ай нозанин Зиё Қоризода[11] Ҳафизуллоҳи Хайёл[12]
Шикоят дорам Боботоҳири Урён
Гар кунӣ як назора Мир Абдулқодири Абҳар
Ай гулъузори ман
Ман агар девонаам Халилуллоҳ Халилӣ
Дилбаро гар ту ёри ман бошӣ Салими Сармаст оҳанги испониёии La Paloma аз Себастян Ирадйер
Музик

Шумораи 9[вироиш | вироиши манбаъ]

Номи тарона Таронасаро Оҳангсоз Танзимкунанда
Бе ту гулгашти чаман Мир Абдулқодири Абҳар
Донам чаро чашмони ту
Пайдо шуду пайдо шуд Имоди Хуросонӣ
Нола ба дил шуд гиреҳ Халилуллоҳ Халилӣ
Пирӣ расиду фасли ҷавонӣ дигар гузашт Низом Вафо Оронӣ
Ба доғи номуродӣ сӯхтам Халилуллоҳ Халилӣ
Охир ай дарё Зиё Қоризода
Дигар ишкам марез Борис Фомин (оҳанги русии «Дорогой длинною»)
Саҳар мегуфт булбул боғбонро Иқболи Лоҳурӣ
Чи шабҳо ба ёдат
Ситора дида фурӯбаст Симин Беҳбаҳонӣ Ҳемонт Кумор (оҳанги ҳиндии Jahan Mein Aayi Diwali

аз Лато Мангешкар)

Ай дуздида чашм аз оҳу Абулқосм Лоҳутӣ[13] Найнавоз

Шумораи 10[вироиш | вироиши манбаъ]

Номи тарона Таронасаро Оҳангсоз Танзимкунанда
Ёр бо мо бевафоӣ мекунад Саъдӣ
Дар кунҷи дилам ишқи касе хона надорад Пажмон Бахтиёрӣ
Бимон эй шаб Яздонбахш Қаҳрамон
Туро афсуни чашмонам Фурӯғи Фаррухзод
Аз тангнои маҳбаси торикӣ Фурӯғи Фаррухзод
Дӯр аз ту ҳар шаб то саҳар Раҳии Муъаййирӣ
Агар пинҳон бувад пайдо Хоҷуи Кирмонӣ
Оҳ чӣ хуш омадӣ сафо кардӣ Эраҷ Мирзо
Бигзор то бигирям Саъдӣ
Харобам зи мастӣ Баҳодури Ягона
Музик

Шумораи 11 (соли интишор 1977)[вироиш | вироиши манбаъ]

Номи тарона Таронасаро Оҳангсоз Танзимкунанда
Гули сангам (хонандаи аслӣ Ҳоида) Бежан Самандар Анушервон Рӯҳонӣ
Лайлӣ Лайлиҷон
Зи дастам барнамехезад Саъдӣ
Шодӣ кунед ай дӯстон Абулҳасан Варзӣ
Ту ба як даштт пур аз гкл Раҳим Сормӣ
Танҳо шудам танҳо Абулҳасан Варзӣ Клод Морган, Claude Morgan (оҳанги El Bimbo)[14]
Ман нагӯям, ки маро аз қафас озод кунед Маликушшуаро Баҳор
дилат мехуод барои ту (худхоҳӣ, хонандаи аслӣ гети пошои) Ҷаҳонбахш Позукӣ Ҷаҳонбахш Позукӣ
Мехндам агар имшаб
Агар зи халқ маломат Меҳрдод Авесто Шоҳвалӣ Валӣ (Таронасоз)
Музик

Шумораи 12[вироиш | вироиши манбаъ]

Номи тарона Таронасаро Оҳангсоз Танзимкунанда
Мегум, ки дӯстат дорам
Гуфтӣ, ки мебӯсам туро Симин Беҳбаҳонӣ
Дӯстат дорам ҳамеша
Ба оташи хӯи худ
Забонамро намефаҳмӣ Маҳдӣ Суҳайлӣ
Ҷино иҳо (ҳинди)
Маҷнун Маҷнунҷон (Лайлӣ Лайлӣ Лайлиҷон)
Не не, ҳаргиз ҳаргиз
Кошкӣ кошкӣ маро
Ман ронда зи майхонаам Маҳмуд Саноӣ
Набарӣ гумон, ки муфтӣ (ба Худо расида бошӣ) Бедил
Ай тири ғаматро дили ушшоқ нишона Хаёлии Бухороӣ Шоҳвалӣ Валии Таронасоз
Музик

Шумораи 13 (соли сабт 1357)[вироиш | вироиши манбаъ]

Номи тарона Таронасаро Оҳангсоз Танзимкунанда матлаъ тарона
Биё бирем ба Сангирон қубодхон Найнавоз
Ман найнавозам Найнавоз
Эй бути бераҳм
Оҳанги зиндагӣ Абулқосим Лоҳутӣ клёнҷи онондҷи (kalyanji-anandji) оҳанг ҳинди chandi ki deewar(чанди кӣ девор) аз мукаш Зиндагӣ охир сарояд бандагӣ даркор нест
Ёди он сарви равон Рӯдакӣ
Ишқи ту бар ман Найнавоз
Ай рашки гулҳо
Суруди шабонгоҳ
Маст шудам ай соқӣ абд алоҳмд адо Фазл Аҳмад (Найнавоз)
Зебои ман
Кардаам нола басе
Музик

Шумораи 14[вироиш | вироиши манбаъ]

Соли интишор 1358, пас аз марги Аҳмад Зоҳир

Номи тарона Таронасаро Оҳангсоз Танзимкунанда матлаъ тарона
Тӯба аз шаб ҳиҷрон тӯба Тавба аз шаб ҳиҷрон тавба
Оҳ ман уфтодаам Симин Беҳбаҳонӣ[15] вои ман беҳудаам
Бигзор бимирам Шаҳриёр Имшаб аз бода харобам кун ва бигузор бимирам
Дишаб Чиро дишаб бсуи ман намедидӣ намедидӣ
Ҷафо Фурӯғии Бастомӣ То ба ҷафоят хушам
Гуноҳ Бежан Тараққӣ Агар ишқ бошад гуноҳӣ гуноҳӣ
Магар аз санг аст дилам ба худо танг аст дилам
Аз ту дӯрам Абулҳасан Варзӣ аз ту дӯрм
Худо бувад ёрет худо буд ёрт
Паймона дил зи савдои ду чашм ту ба майхона кунад рақс
Ҳанӯз бар лаби ман Парвин Бомдод ҳанӯз бар лаб ман ҷой бӯсаҳои ту аст
Нағма

Ориёномузик[вироиш | вироиши манбаъ]

Шумораи 1[вироиш | вироиши манбаъ]

Ин олбум дар соли 1352 мунташир шуд

Номи тарона Таронасаро Оҳангсоз Танзимкунанда матлаъ тарона
сарср пушта фолклор Алӣ шоҳ хушҳол садузи сарср пушта, ошиқро кушта
чил акило (урду хонандаи аслӣ mukesh chand mathur) kavi pradeep аумкр пурсод ниър
рӯзгор ширин оҳанги итолиёӣ аз ernesto de curtis оҳанг асли torna a surriento(нусха алуис присли оҳанг surrender)
Ғуруби ташна Фурӯғи Фаррухзод Ин шеърро барои ту мегӯям дар як ғуруби ташна
Дарди дил
осӣ Ҳушанг Шифо Осиям дигар
Гулзор дамида Мавлавӣ Биёед, ки гулзор дамида
Ҳис мекунам хастаам (хонандаи аслӣ Гети Пошоӣ) Ҷаҳонбахш Позукӣ Ҷаҳонбахш Позукӣ дилат мехуод барои ту худро фидои кунам
Сабри Худо (хонандаи аслӣ Саттор) Раҳим Муъинии Кирмоншоҳӣ[16] Аҷаб сабре Худо дорад
нола санг Саъдӣ Бигзор то бигирям чун абр дар баҳорон
Надонад расми ёрӣ Раҳии Муъаййирӣ Надонад расми ёрӣ бевафо ёре, ки ман дорам
Гӯри гумном Фурӯғи Фаррухзод Марги ман рӯзе фаро хоҳад расид
Нағма

Шумораи 2 (1356—1357)[вироиш | вироиши манбаъ]

Номи тарона Таронасаро Оҳангсоз Танзимкунанда матлаъ тарона
Дарахти фарвардин Симин Беҳбаҳонӣ буб азо м оҳанг л навии la nuit etoilee bob azzam (Фаронсавӣ)
Худо ба ҳамроят
Паймон
Ту, ту донӣ ту
Гирён офаридан
Шаҳрбону Шоҳвалӣ Валӣ (Таронасоз)[17]
Эй ҳамватан
Ҷони манӣ Порсои Тӯйсирконӣ
Пӯшида чун ҷон Мавлавӣ Пӯшида чун ҷон меравӣ андар миёни ҷони ман
Даст аз талаб надорам Ҳофиз Даст аз талаб надорам то коми ман барояд
Мавсими гул Ҳофиз Оҳангсози ҳиндӣ ба номи Рауи Ravi Je Ҳошо, ки ман ба мавсими гул тарки май кунам
Нағма

Маҷлисӣ[вироиш | вироиши манбаъ]

Шумораи 1[вироиш | вироиши манбаъ]

Шумораи 2[вироиш | вироиши манбаъ]

Номи тарона Таронасаро Оҳангсоз Танзимкунанда
Ма шоир ту наҳе(хонандаи аслӣ shailendra singh ҳинди) оноанд бахше
ҳавои ишқ ту аз сар бадр нахоҳад рафт
дил мо ҳар чӣ реш шуд хаста беҳтар
агар баҳор биёяд таронаҳо хоҳам хонд Азҳари Файзёр
аввалин ишқм ту будӣ
ба азм ту бо саҳар гуфтам Ҳофиз
мра дилхун куде (маро дилхун кардӣ)
баҷуз ту мӯнис дигар дар ин диёр надорам Азҳари Файзёр
сад ра дар интизорт Абулқосим Лоҳутӣ
агар эй осмон хоҳам, ки як рӯз Фурӯғи Фаррухзод
ба худ гуфтам пас аз чанди фаромӯшт кунам, кардам
ҳарчанд, ки дӯр аз ту пеш дигаронм
эй ёр хуб ман эй бо вафо Криме видо таҳури
эй ҷон ман асирт

Эзоҳ[вироиш | вироиши манбаъ]

  1. Муҳаммад Ҳоруни Хуросонӣ. Садои қарн, чопи панҷум, Интишороти Саъид, Кобул: баҳори 1392 Бойгонӣ шудааст 25 сентябри 2023  сол..
  2. https://www.bbc.com/persian/afghanistan/story/2007/01/printable/070110_s-ahmad-zaher-book.shtml
  3. https://ganjoor.net/helali/ghazalh/sh48/
  4. MAIN SHAYAR TO NAHIN LYRICS - Bobby(англ.). TheLyricsBazaar.Com (24 February 2020). 14 ноябри 2022 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 10 ноябри 2022.
  5. “Қодирӣ замонасоз набуд, таронасоз буд”(тоҷ.). www.bbc.com. BBC Tajik/Persian. 10 ноябри 2022 санҷида шуд.
  6. ویدا طهوری: داستان «آخرین شام آشنایی ما» و احمدظاهر – رادیو نـوروز(форсӣ). 10 ноябри 2022 санҷида шуд.
  7. با شاعر گمنام شهید خانجان مقبل آشنا شوید: نخبگان کمری – Maria Daro(форсӣ). 14 ноябри 2022 санҷида шуд.
  8. عشق و 'جنون' احمد ظاهر؛ ناشناس: به او حسادت می‌کردم(форсӣ). BBC News فارسی (16 июни 2019). 11 ноябри 2022 санҷида шуд.
  9. به بهانه سی و سومین سالگرد احمد ظاهر. www.afghanpaper.com. 11 ноябри 2022 санҷида шуд.
  10. شکست عهد من و گفت هرچه بود گذشت!(форсӣ). ایده آلیتی. 11 ноябри 2022 санҷида шуд.
  11. https://www.dw.com/fa-af/зиё-қори-зода-суханвари-дар-ғубор-фаромӯши/a-3163799
  12. https://www.bbc.com/persian/afghanistan/2013/04/130216_mar_afgmusic_tajik_music_soltan_hamad
  13. همرزم. ابوالقاسم لاهوتی، شاعر اندیشه و رزم(форсӣ). www.hambastagi.org. 11 ноябри 2022 санҷида шуд.
  14. Ahmad Zahir's 'Tanha Shodam Tanha' - Discover the Original Song(англ.). WhoSampled. 10 ноябри 2022 санҷида шуд.
  15. https://www.bbc.com/persian/afghanistan-48596044
  16. https://www.dw.com/fa-af/дар-ҳунар-Аҳмад-зоҳир-чӣ-саҳарист(пайванди дастнорас) -,ки-наслҳо -ро-ба-ҳам-гириҳ-зада-аст/a-49195986
  17. https://www.bbc.com/persian/afghanistan-48640909