Раҳмон Набиев

Раҳмон Набиев
Раҳмон Набиев
	Раҳмон Набиевич Набиев
2-умин Президенти Тоҷикистон
	2 декабри соли 1991 — 7 сентябри соли 1992
Пешгузашта	Қаҳҳор Маҳкамов (ҳамчун президенти ҶШС Тоҷикистон); Акбаршо Искандаров (и. в.)
Ҷонишин	Акбаршо Искандаров (и. в.); Эмомалӣ Раҳмон
12-умин Раиси Шӯрои Олии Тоҷикистон
	23 сентябр — 2 декабри соли 1991
Пешгузашта	Қадриддин Аслонов
Ҷонишин	Сафаралӣ Кенҷаев
9-умин Котиби якуми КМ Ҳизби коммунистии Тоҷикистон
	20 апрели соли 1982 — 14 декабри соли 1985
Пешгузашта	Ҷаббор Расулов
Ҷонишин	Қаҳҳор Маҳкамов
6-умин Раиси Шӯрои Вазирони ҶШС Тоҷикистон
	20 июли соли 1973 — 20 апрели соли 1982
Пешгузашта	Абдулаҳад Қаҳҳоров
Ҷонишин	Қаҳҳор Маҳкамов
Таваллуд	5 октябр 1930; ноҳияи Ғафуров, вилояти Суғд, ҶШС Тоҷикистон, ИҶШС;
Даргузашт	11 апрел 1993 (62 сол); Хуҷанд, Вилояти Суғд, Тоҷикистон
Мадфан	Хуҷанд, Тоҷикистон
Ном ҳангоми таваллуд	Набиев Раҳмон Набиевич
Ҳамсар	Майрам Саидуллоевна Набиева
Фарзандон	писарон: Рустам ва Рашид; духтар: Мунаварра
Ҳизб	КПСС (1961—1991)
Таҳсилот	Tashkent Institute of Irrigation and Melioration[d];
Эътиқод	ислом, суннӣ
	Парвандаҳо дар Викианбор

Раҳмон Набиев (Набиев Раҳмон Набиевич; 5 октябри 1930, — 11 апрели 1993) — ходими сиёсӣ ва ҳизбии ИҶШС ва Тоҷикистон, раиси Шӯрои Вазирони ҶШС Тоҷикистон аз соли 1973 то 1982, котиби якуми КМ Ҳизби коммунистии Тоҷикистон аз соли 1982 то 1985, президенти якуми Тоҷикистони мустақил аз соли 1991 то 1992.

Зиндагинома

Раҳмон Набиев 5 октябри соли 1930 дар деҳаи Шайхбурҳони ноҳияи Хуҷанд, ки феълан ноҳияи Ғафуров номида мешавад ва марбути вилояти Суғд аст, дар оилаи деҳқон чашм ба дунёи ҳастӣ кушодааст. Раҳмон Набиев фаъолияти кории худро соли 1946 ба ҳайси муҳосиб дар колхоз шурӯъ кардааст. Ҳамон сол ӯ ба техникуми хоҷагии қишлоқи Ленинобод (Хуҷанд) дохил гардида, баъди хатми он соли 1949 ба Институти ирригатсия ва механизатсияи хоҷагии қишлоқи шаҳри Тошканд қабул мешавад. Солҳои 1954-1955 Раҳмон Набиев ба ҳайси сармуҳандиси Стансияи мошинӣ- трактори (МТС)-и ноҳияи Исфисор кор кардааст. Аз соли 1956 то соли 1960 ӯ аввал сармуҳандис, баъдан директори стансияи тармиму техники (РТС)-и ноҳияи Хуҷанд, сардори сарраёсати вазорати хоҷагии қишлоқ, ҷонишини раиси Иттиҳодияи ҷумҳуриявии «Таджиксельхозтехника» шуда фаъолият кардааст.

Фаъолияти сиёсӣ

ҶШС Тоҷикистон

Аз соли 1961 ӯро ба корҳои ҳизбӣ мегузаронанд. Ӯ ба ҳайси муовини мудири шуъба ва баъдан мудири шуъбаи Кумитаи Марказии Ҳизби Коммунисти Тоҷикистон, нозири Бюрои Осиёимиёнагии КМ Ҳизби Коммунисти Иттиҳоди Шӯравӣ низ фаъолият кардааст.

Солҳои 1971-73 вазири хоҷагии қишлоқ, солҳои 1973-1982 раиси Шӯрои Вазирони Ҷумҳурии Шӯравии Сотсиалистии Тоҷикистон будааст. Солҳои 1982-1986 Котиби аввали КМ ҲКТ буд. Ӯ инчунин депутати даъватҳои 9-11-уми Шӯрои Олиии Иттиҳоди Шӯравӣ ва соли 1990 депутати Шӯрои Олии ҶТ интихоб мешавад^[1].. Сентябри соли 1991 ӯро Раиси ҳамин Шӯрои Олӣ интихоб мекунанд.

Президенти Тоҷикистон

Раҳмон Набиев ҳангоми имзои Протокол дар бораи таъсиси Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил. ш. Алма-Ато 11 декабри соли 1991

24 ноябри соли 1991 дар Тоҷикистони соҳибистиқлол аввалин интихоботи президентӣ баргузор мегардад, ки дар он Раҳмон Набиев бо касби 56, дар сади оро ғолиб дониста мешавад. Мухолифонаш ӯро ба тақаллубкорӣ муттаҳам месозанд.

Ҷанги шаҳрвандӣ

Моҳи майи соли 1992 дар Тоҷикистон ҷанги шаҳрвандӣ шурӯъ мешавад. Ҳодисаҳои сиёсии кишвар аз он шиддат мегиранд, ки дар телевизиони тоҷик барномаеро бо ширкати марҳум Сафаралӣ Кенҷаев доир мекунанд, ки дар он Кенҷаев вазири умури дохила Мамадаёз Навҷувоновро ба содир кардани корҳои ғайриқонунӣ дар вазораташ айбдор мекунад.

Рӯзи дигар тарафдорони генерал дар майдони Шаҳидон ба тазоҳурот баромаданд. Онҳо дар аввал хоҳони узрхоҳии Кенҷаев шуданд, вале баъдан ба ин тазоҳурот дигар қувваҳои сиёсӣ ҳамроҳ шуданд ва талаби истеъфои Кенҷаевро пеш гузоштанд. Чанд муддат пас дар майдони «Озодӣ» мухолифони тазоҳуркунандагони майдони «Шаҳидон» ба гирдиҳамоӣ ҷамъ шуданд. Хулоса, дар миёни созмондиҳандагон ва тарафдорони ҳарду майдон қувваҳое буданд, ки вазъиятро мутташаниҷ месохтанд ва нооромиро мехостанд.

Билохира кор ба ҷое расид, ки дар дасти ширкаткунандагони ин тазоҳуротҳо ба таври қонуниву ғайриқонунӣ силоҳ пайдо шуд. Муродилоҳ Шерализода, сардабири рӯзномаи парламентии «Садои Мардум»-ро, ки 5-уми май аз тири то ба имрӯз фарди номаълум ба ҳалокат расид, аввалин қурбонии ҷанги шаҳрвандӣ дар Тоҷикистон медонанд. Суботу оромӣ аз ин ба баъд дар кишвар барҳам хӯрд. Мухолифини Раҳмон Набиев ӯро маҷбур ба таъсиси Ҳукумати Мусолиҳаи Миллӣ карданд.

Дар бархе аз минтақаҳои Тоҷикистон ин ҳукуматро ғайриқонунӣ дониста, алайҳи он муборизаи мусаллаҳонаро шурӯъ карданд. 7 сентябри соли 1992 дар майдони ҳавоии шаҳри Душанбе як гурӯҳи силоҳбадастон Раҳмон Набиевро маҷбур ба додани истеъфо аз мансаби президентӣ мекунад. Раҳмон Набиев баъди ин ҳодиса дар фурӯдгоҳ дигар ба сиёсат барнагашт.^[2]

Дар иҷлосия таърихии XVI Шӯрои Олии Тоҷикистон, ки моҳи ноябри соли 1992 дар Хуҷанд баргузор гардид, Раҳмон Набиев дар суханронии худ аз сиёсати пешгирифтаи Раиси тозаинтихоби Шӯрои Олии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон пуштибонӣ кард.

Марг ва дафн

Раҳмон Набиев 11 апрели соли 1993 дар хонаи худ, дар Хуҷанд аз дунё чашм пӯшид. Расман сабаби марги ӯро ҳамлаи қалбӣ эълон карданд. Вале муҳаққиқону коршиносон фарзияҳои дигарро низ пешниҳод мекунанд.

Ҷоизаҳо ва бузургдошт

Бо орденҳои Ленин, Инқилоби Октябр, 3 ордени «Байрақи Сурхи Меҳнат» ва медалҳо сарфароз гардидааст.

Яке аз кӯчаҳои шаҳри Душанбе ба номи Раҳмон Набиев гузошта шудааст.

Нигаред низ

Кто вынудил Рахмона Набиева уйти в отставку?

Эзоҳ

↑ Список депутатов Верховного Совета СССР 11 созыва
↑ Кто вынудил Рахмона Набиева уйти в отставку?(тоҷ.). www.asiaplustj.info. 1 октябри 2021 санҷида шуд.

[1] Список депутатов Верховного Совета СССР 11 созыва

[2] Кто вынудил Рахмона Набиева уйти в отставку?(тоҷ.). www.asiaplustj.info. 1 октябри 2021 санҷида шуд.

[1]

[2]

Таборшиносӣ ва некрополистика	WikiTree
Дар феҳристҳои китобшинохтӣ	GTAA: 135403 NUKAT: n2015010038 VIAF: 192145541847896601367 WorldCat VIAF: 192145541847896601367

Сарвазирони ҶМШС Тоҷикистон, ҶШС Тоҷикистон ва Тоҷикистон
Шӯрои Нозирони Халқии ҶХШ Бухоро	А. М. Муҳиддинов (1920—1923) Файзулло Хоҷа-оғлӣ (1923—1924)
Шӯрои Комиссарони Халқи ҶМШС Тоҷикистон	Абдуқодир Муҳиддинов (1926—1929) • Абдурраҳим Ҳоҷибоев (1929)
Шӯрои Комиссарони Халқи ҶШС Тоҷикистон	Абдурраҳим Ҳоҷибоев (1929—1933) • Абдулло Раҳимбоев (1933—1937) • Ӯрунбой Ашӯров (1937) • Маҳмадалӣ Қурбонов (1937—1946)
Шӯрои Вазирони ҶШС Тоҷикистон	Ҷаббор Расулов (1946—1955) • Турсунбой Ӯлҷабоев (1955—1956) • Назаршо Додхудоев (1956—1961) • Абдулаҳад Қаҳҳоров (1961—1973) • Раҳмон Набиев (1973—1982) • Қаҳҳор Маҳкамов (1982—1986) • Иззатулло Ҳаёев (1986—1990) • Қаҳҳор Маҳкамов (1990—1991)
Кабинети вазирони Тоҷикистон	Иззатулло Ҳаёев (1991—1992) • Акбар Мирзоев (1992) • Абдумалик Абдуллоҷонов (1992—1993) • Абдуҷалил Самадов (1993—1994) • Ҷамшед Каримов (1994—1996) • Яҳё Азимов (1996—1999) • Оқил Оқилов (1999—2013) • Қоҳир Расулзода (2013—то ҳол)