Бардаъ

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
(Тағйири масир аз Барда)
Бардаъ
озарбойҷонӣ: Bərdə
Кишвар  [[|]]
Таърих ва ҷуғрофиё
Баландӣ
76 ± 1 м
Вақти минтақавӣ UTC+4
Аҳолӣ
Аҳолӣ
  • 38 500 тан (2012)
Шиносаҳои ададӣ
Нишонаи почта AZ 0900
 Парвандаҳо дар Викианбор

Бардаъ (озарбойҷонӣ: Bərdə) — шаҳр дар Озарбойҷон, маркази маъмурии ноҳияи Барда аст. Аҳолии шаҳр дар соли 1969 19,3 ҳазор нафар, соли 2015 39,3 ҳазор нафар буд[1].

Ҷуғрофия[вироиш | вироиши манбаъ]

Барда дар ҳамвории Қарабоғ 260 км дуртар аз Боку, дар шохоби дарёи Кура дарёи Тартар ҷойгир аст.

Номгузорӣ[вироиш | вироиши манбаъ]

Бардаро ибтидо Перозапат (порсии миёна: Pērōzāpāt) ба номи шоҳи Форс Пероз (Фирӯз) (асри V)[2][3] ном дошт. Дар асрҳои миёна номи шаҳр бо якчанд забон сабт шудааст: арманӣ. Պարտավ / Partav , гурҷӣ: ბარდავი / Bardavi , Barda (Berda’a, Berdaa) (ар. بردعة‎ ‎ ар. بردع‎ .

Таърих[вироиш | вироиши манбаъ]

Пули болои дарёи Тертер-чаи асрҳои VI—VII. дар Барда[4]

Асри XXI[вироиш | вироиши манбаъ]

Шаҳри Барда рӯзи 28 октябри соли 2020 дар натиҷаи ҳамлаи нерӯҳои мусаллаҳи Арманистон ба шаҳр, зарари ҷиддӣ дидааст. Дар натиҷаи ҳамла 21 нафар ҳалок шуданд, тақрибан 70 нафар ҷароҳат бардоштанд[5]. Тибқи иттилои Вазорати мудофиаи Озарбойҷон, аз тупи мушакангези «Смерч» ба Барда оташ кушода шудааст.[6]. Гурӯҳи рӯзноманигорони Ню Йорк Таймс, ки дар кӯчаи асосии шаҳр ҳаракат мекарданд, низ аз ҷониби Арманистон ба оташи мушакӣ дучор омада, дар шаҳр «силсилаи таркишҳои гӯшкариро» сабт карданд[7]. Ташкилоти ҳуқуқи башари «Amnesty International» ва «Human Rights Watch» далели истифодабарии Арманистон аз бомбаҳои манъшудаи кастериро тасдиқ карданд[8][9].

Иқтисод[вироиш | вироиши манбаъ]

Барда дар қатори чанд минтақаи дигари Озарбойҷон, ба ноҳияи иқтисодии Аран дохил мешавад[10]. Корхонаҳои саноатӣ: заводҳои пахтатозакунӣ, кремнавор, заводи оҳану бетон, фабрикаи дӯзандагӣ. Касбҳои асосии аҳолӣ кишоварзӣ, парвариши пахта, абрешим ва паррандапарварӣ, истеҳсоли маҳсулоти ширӣ мебошанд.

Ҷойҳои тамошобоб[вироиш | вироиши манбаъ]

Мақбараи Барда, соли 1322 сохта шудааст
Мақбара-масҷиди Имомзода

Бо вуҷуди зилзилаҳои зеризаминӣ, дар Барда як қатор иншооти меъмории асримиёнагӣ ҳифз шудаанд:

  • мақбараи бурҷии Аҳмад Зочейбани дар соли 1322 (меъмор Аҳмад ибни Айюб ал- Ҳофизи Нахҷувонӣ) бо ду толори хеле ороишёфта ва рӯ ба рӯи хиштҳои оддӣ ва сирдор;
  • боқимондаҳои мақбараи дуюми асри XIV (ба истилоҳ Бобои Ахсадан). Дар наздикии мақбараи бурҷӣ ҷойгир аст, ки ба ҳамон меъмор мансуб аст;
  • Мақбара — масҷиди Имомзода бо чор манора, асрҳои XVII — XIX
  • Масҷиди Угурбейлӣ


Эзоҳ[вироиш | вироиши манбаъ]

  1. Аҳолӣ
  2. А. К. Аликберов. Эпоха классического ислама на Кавказе: Абу Бакр ад-Дарбанди и его суфийская энциклопедия "Райхан ал-хака'ик" (XI-XII вв.). — М.: Вост. лит., 2003. — С. 86.
  3. А. А. Иессен. Труды Азербайджанской (Орен-Калинской) археологической экспедиции. — М.-Л.: Изд-во Академии наук СССР, 1959. — С. 47.
  4. Усейнов М. А. История архитектуры Азербайджана. — М.: Государственное издательство литературы по строительству, архитектуре и строительным материалам, 1963. — С. 39. — 395 с.
  5. Армянские вооруженные силы обстреляли густонаселенную часть города Барда, в результате 21 человек погиб(рус.) (28.10.2020).
  6. ВС Армении вновь обстреляли Барду из РСЗО «Смерч»: есть жертвы
  7. In Azerbaijan, a String of Explosions, Screams and Then Blood
  8. Armenia/Azerbaijan: First confirmed use of cluster munitions by Armenia ‘cruel and reckless’(англ.). www.amnesty.org. 30 октябри 2020 санҷида шуд.
  9. Armenia: Cluster Munitions Kill Civilians in Azerbaijan(англ.). Human Rights Watch (30 October 2020). 30 октябри 2020 санҷида шуд.
  10. Официальный сайт Министерства Экономического развития Азербайджана(пайванди дастнорас — таърих). 2 июли 2013 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 1 май 2013.