Новхудо севум

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Новхудо севум
Сардӯшӣ ва нишони остини новхудо севум дар Нерӯи дарёии Эрон
Кӯтаҳнивишт форсӣ: ناوخدا سوم
Кишвар  Эрон
Дараҷаи болотар Новхудо дувум
Дараҷаи поинтар Новсарвон
Ҳамто

Новхудо севум (форсӣ: ناوخدا سوم‎) — дараҷае сардорӣ дар нерӯи дарёӣ, ки ҷойгоҳе болотар аз новсарвон ва поинтар аз новхудо дувум дорад ва баробар бо саргурд дар нерӯҳои заминӣ ва ҳавоӣ аст[2].

Пайдарпаии дараҷаҳои низомӣ
Дараҷаи поинтар:
Новсарвон

Новхудо севум
Дараҷаи болотар:
Новхудо дувум

Вожашиносӣ[вироиш | вироиши манбаъ]

«Новхудо» (форсӣ: ناوخدا‎ < порсии миёна: *nāv-xvatāi) ба маънои «фармондеҳи киштӣ; киштибон»[2] аз ду вожа сохта шудааст: нов (форсӣ: ناو‎ < порсии миёна: nāv- < порсии бостон: nāvam-киштӣ’ + худо (форсӣ: خدا‎ < порсии миёна: xvatāi < порсии бостон: *hvatāya-сарвар’)[3].

Пешина[вироиш | вироиши манбаъ]

Новхудо ҳамтои капитан (аз фр. capitaine < лот. capitaneus «сардор, саркарда») аст, ки дар кишварҳои урупоӣ аз садаи XVII ҳамчун дараҷаи фармондеҳони киштиҳои нерӯи дарёӣ ба кор меравад. Ин дараҷа дар Русия дар паи ислоҳоти низомии Пётри I дар соли 1713 ба кор гирифта шуд ва се рутба дошт: новхудо якум, новхудо дувум ва новхудо севум. Дар соли 1732 ин рутбаҳо барчида шуданд, вале дар соли 1751 дубора ҷорӣ шуданд ва то соли 1917 ба кор мерафтанд[4]. Ҳамин рутбаҳо 22 сентябри 1935 дар Нерӯи дарёии Иттиҳоди Шуравӣ ба кор гирифта шуданд ва ҳамакнун дар Нерӯи дарёии Русия низ ба кор мераванд.

Новхудо севум фармондеҳи новҳои дараҷаи севуме чун гаштнов, новча, нови хурди нерӯбар ва минрӯб аст.

Новхудо севум дар Русия ва дигар кишварҳои русизабон русӣ: капитан третьего ранга[5], дар Бритониё, Иёлоти Муттаҳидаи Амрико ва дигар кишварҳои инглисизабон англ. Lieutenant commander, дар Олмон ва дигар кишварҳои олмонизабон олмонӣ: Korvetten­kapitän[6], дар Испониён ва дигар кишварҳои испониёизабон исп. Capitán de corbeta («капитан де корбета»), дар Португол ва дигар кишварҳои португолизабон португалӣ: Capitão-tenente («капитау-тененте») номида мешавад. Ин дараҷа дар НАТО бо коди OF-3 рамзгузорӣ мешавад ва дар дигар кишварҳо ба забонҳои миллии онҳо номҳои худро доранд[7].

Ному нишони новхудо севум дар нерӯҳои дарёии бархе аз кишварҳои ҷаҳон[вироиш | вироиши манбаъ]

Эзоҳ[вироиш | вироиши манбаъ]

  1. Алиев Г. Г. канд. филол. наук. Персидско-русский и русско-персидский военный словарь / Под ред. канд. филол. наук, доц. А. М. Шойтова. — М.: Воениздат, 1972. — С. 284; 428. — 655 с. — 3 500 экз.
  2. 2.0 2.1 Сипаҳбад Муҳаммад Козимӣ. Фарҳанги вожаҳои низомӣ. – Теҳрон: Чопхонаи Артиши шоҳаншоҳӣ, 1355 (чопи дувум) – 440 саҳ.
  3. Ҳасандӯст, Муҳаммад. Фарҳанги решашинохтии забони форсӣ. Теҳрон: Фарҳангистони забону адаби форсӣ, Нашри осор, 1383. ISBN 978-600-6143-58-3. ҷ. 4, с. 2700.
  4. Капитан 1 ранга // Военная энциклопедия : [в 18 т.] / под ред. В. Ф. Новицкого … [и др.]. — СПб. ; [М.] : Тип. т-ва И. Д. Сытина, 1911—1915
  5. Рубинчик Ю.А. Персидско-русский словарь. - М.: Русский язык, 1970. — 1613 с.
  6. Шунков В., Гусев И., Тарас Д., Ядловский А. Награды, знаки различия и униформа Великой Отечественной войны. — М.: АСТ, 2015. — 256 с. — ISBN 978-5-17-086237-5.
  7. NATO codes for grades of military personnel 1992 (Edition 5). // Rank Maven. 22 апрели 2022 санҷида шуд.
  8. Paratus 12-13. Regional Publications Ltd.. 29 апрели 2022 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 7 июни 2022.
  9. Badges of rank. defence.gov.au. Department of Defence (Australia).
  10. OFFICER RANKS. rbdf.gov.bs. Royal Bahamas Defence Force. 29 апрели 2022 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 19 май 2022.
  11. Rank of Navy & Equivalent Rank. navy.mil.bd.(пайванди дастнорас)
  12. Admiralty Ranks. navy.mindef.gov.bn. Royal Brunei Navy. 29 апрели 2022 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 16 октябри 2022.
  13. Ranks and appointment. canada.ca. Government of Canada.
  14. Ranks & Insignia. Join Indian Navy.
  15. Naval Service Rank Markings. military.ie. Defence Forces (Ireland).
  16. BADGES OF RANK. Official Jamaica Defence Force Website (2019).
  17. Pakāpju iedalījums(лат.). mil.lv/lv. Latvian National Armed Forces.
  18. Defense Act of 2008 (3 September 2008).
  19. Karių laipsnių ženklai(литв.). kariuomene.kam.lt. Ministry of National Defence (Lithuania). 29 апрели 2022 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 11 сентябри 2016.
  20. Pangkat (ms). mafhq.mil.my. Malaysian Armed Forces. 29 апрели 2022 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 22 Декабри 2019.
  21. Шаблон:Cite magazine
  22. Badges of Rank. nzdf.mil.nz. New Zealand Defence Force. 29 апрели 2022 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 3 июли 2020.
  23. Smaldone, Joseph P. (1992). "National Security". In Metz, Helen Chapin. Nigeria: a country study. Area Handbook (5th ed.). Washington, D.C.: Library of Congress. pp. 296–297. LCCN 92009026. Retrieved 21 October 2021. 
  24. LIFE IN PN:RANKS. www.paknavy.gov.pk. Pakistan Navy Official Website.
  25. Sposób noszenia odznak stopni wojskowych na umundurowaniu Marynarki Wojennej(лаҳс.). wojsko-polskie.pl. Armed Forces Support Inspectorate.
  26. Grade militare (Military ranks)(рум.). defense.ro. Romanian Defence Staff.
  27. Rank Insignia. navy.mil.za. Department of Defence (South Africa). 29 апрели 2022 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 18 май 2019.
  28. Branches/ Ranks. navy.lk. Sri Lanka Navy. 29 апрели 2022 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 19 июни 2022.
  29. Rank Chart (Commissioned Officers). 69.0.195.188. Trinidad and Tobago Defence Force.(пайванди дастнорас)
  30. Shaping your career. royalnavy.mod.uk. Royal Navy.
  31. U.S. Military Rank Insignia. defense.gov. Department of Defense.
  32. (10 May 2010) «Tonga Defence Services (Amendment) Regulations 2009». Tonga Government Gazette Supplement Extraordinary 5: 151-153.

Пайвандҳо[вироиш | вироиши манбаъ]