Шаблон:Варақаи фосфор
Намуди зоҳир
waxy white (yellow cut), red (granules centre left, chunk centre right), and violet phosphorus | |||||||||||||||||||||
| Фосфор | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Талаффуз | /ˈfɒsfərəs/ | ||||||||||||||||||||
| Номи дигар | phosphorus | ||||||||||||||||||||
| Намуди зоҳирӣ | беранг, сафаед, зард, сурхи баланд, сурх, бунафшранги мумӣ | ||||||||||||||||||||
| Вазни атомии муқаррарӣ Ar, std(P) | 30.973761998(5)[1] | ||||||||||||||||||||
| Фосфор дар ҷадвали даврӣ | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| Рақами атомӣ (Z) | 15 | ||||||||||||||||||||
| Гурӯҳ | гурӯҳи 15 (гурӯҳи азот) | ||||||||||||||||||||
| Давр | даври 3 | ||||||||||||||||||||
| Блок | p-блок | ||||||||||||||||||||
| Категорияи элемент | Ғайриметали реактивӣ | ||||||||||||||||||||
| Конфигуратсияи электрон | [Ne] 3s2 3p3 | ||||||||||||||||||||
| Электронҳо аз рӯӣ ҷилд | 2, 8, 5 | ||||||||||||||||||||
| Хосиятҳои физикӣ | |||||||||||||||||||||
| Фаза дар ҲФМ | сахт | ||||||||||||||||||||
| Нуқтаи гудозиш | white: 317.3 K (44.15 °C, 111.5 °F) red: ∼860 K (∼590 °C, ∼1090 °F)[2] | ||||||||||||||||||||
| Ҳарорати ҷӯшиш | white: 553.7 K (280.5 °C, 536.9 °F) | ||||||||||||||||||||
| Нуқтаи сублиматсия | red: ≈689.2–863 K (≈416–590 °C, ≈780.8–1094 °F) violet: 893 K (620 °C, 1148 °F) | ||||||||||||||||||||
| Зичӣ (наздик ба ҳ.х.) | white: 1.823 g/cm3 red: ≈2.2–2.34 гр/см3 violet: 2.36 гр/см3 black: 2.69 гр/см3 | ||||||||||||||||||||
| Ҳарорати гудозиши хос | white: 0.66 кҶ/мол | ||||||||||||||||||||
| Ҳарорати буғшавии хос | white: 51.9 кҶ/мол | ||||||||||||||||||||
| Гармигунҷоиши молярӣ | white: 23.824 Ҷ/(мол·К) | ||||||||||||||||||||
Буғи сершуда (white)
| |||||||||||||||||||||
Буғи сершуда (red, b.p. 431 °C)
| |||||||||||||||||||||
| Хосиятҳои атомӣ | |||||||||||||||||||||
| Дараҷаҳои оксидшавӣ | −3, −2, −1, +1,[3] +2, +3, +4, +5 (a mildly acidic oxide) | ||||||||||||||||||||
| Электроманфиият | Ҷадвали Полинг: 2.19 | ||||||||||||||||||||
| Қувваҳои иондоршавӣ |
| ||||||||||||||||||||
| Радиуси ковалентӣ | 107±3 пм | ||||||||||||||||||||
| Радиуси Ван дер Ваалс | 180 пм | ||||||||||||||||||||
| Дигар хосиятҳо | |||||||||||||||||||||
| Сохтори булӯрӣ | body-centered cubic (bcc) | ||||||||||||||||||||
| Гармигузаронандагӣ | white: 0.236 W/(m·K) black: 12.1 W/(m·K) | ||||||||||||||||||||
| Тартибории магнитӣ | сафед, сурх, бунафшранг, сиёҳ: диамагнетик </ref> | ||||||||||||||||||||
| Таъсирпазирии магнитӣ | −20.8·10−6 см3/мол (293 K)[4] | ||||||||||||||||||||
| Модули чандирии ҳаҷмдор | white: 5 GPa red: 11 ГПа | ||||||||||||||||||||
| Рақами CAS | 7723-14-0 (red) 12185-10-3 (white) | ||||||||||||||||||||
| Таърих | |||||||||||||||||||||
| Кашф | Hennig Brand (1669) | ||||||||||||||||||||
| Recognised as an element by | Антуан Лавуазйе[5] (1777) | ||||||||||||||||||||
| Изотопҳои асосии фосфор | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
P P2101
| |||||
|---|---|---|---|---|---|
| in | calc from C | diff | report | ref | |
| C | 44.15 | — | — | ||
| K | 317.3 | 317.30 | 0 | ||
| F | 111.5 | 111.47 | 0.03 | delta | |
| WD | Q674 |
normal+ | |||
| input | C: 44.15, K: white: 317.3, F: 111.5 | ||||
| comment | red: ∼860 K (∼590 °C, ∼1090 °F)[2] | ||||
P P2102
| |||||
|---|---|---|---|---|---|
| in | calc from C | diff | report | ref | |
| C | 280.5 | — | — | ||
| K | 553.7 | 553.6 | 0.1 | delta | |
| F | 536.9 | 536.9 | 0 | ||
| WD | Q674 |
normal+ | |||
| input | C: 280.5, K: white: 553.7, F: 536.9 | ||||
| comment | |||||
| Si ← |
→ S | |
| ||
| [] Data sets read by {{Варақаи унсури кимиёӣ}} | |
|---|---|
| Name and identifiers | |
| Top image (caption, alt) | |
| Pronunciation | |
| Category (enwiki) | |
| Standard atomic weight | |
| most stable isotope | |
| Natural occurrence | |
| Phase at STP | |
| Oxidation states | |
| Spectral lines image | |
| Electron configuration (cmt, ref) | |
| Term symbol * (cmt, ref) | |
| Wikidata * | |
| * Not used in {{Варақаи унсури кимиёӣ}} (2019-02-03) See also {{Варақаи унсури кимиёӣ/symbol-to--navbox}} | |
References
These references will appear in the article, but this list appears only on this page.
- ↑ (2016) «Atomic weights of the elements 2013 (IUPAC Technical Report)». Pure and Applied Chemistry 88 (3): 265–91. doi:10.1515/pac-2015-0305.
- ↑ Phosphorus: Chemical Element. Encyclopaedia Britannica.
- ↑ (2006) «Phosphorus(I) Iodide: A Versatile Metathesis Reagent for the Synthesis of Low Oxidation State Phosphorus Compounds». Inorganic Chemistry 45 (17): 6864–74. doi:10.1021/ic060186o. PMID 16903744.
- ↑ Weast, Robert (1984). CRC, Handbook of Chemistry and Physics. Boca Raton, Florida: Chemical Rubber Company Publishing. pp. E110. ISBN 0-8493-0464-4.
- ↑ cf. "Memoir on Combustion in General" Mémoires de l'Académie Royale des Sciences 1777, 592–600. from Henry Marshall Leicester and Herbert S. Klickstein, A Source Book in Chemistry 1400–1900 (New York: McGraw Hill, 1952)
One of these is a named reference. It may be cited in the containing article as
- <ref name="CIAAW2013" /> for the source Atomic weights of the elements 2013 (from subtemplates used by {{Infobox element}})
